تحلیل زیبایی شناسی آوایی و واژگانی مجموعه های (آخر شاهنامه و از این اوستا) اخوان ثالث با رویکرد هنجارگریزی

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

علی خوشه چین ¹ (دانشجوی دکتری ادبیات دانشگاه چالوس)
نعیمه کیا لاشکی ² (استادیارادبیات دانشگاه چالوس)
وجیهه ترکمانی باراندوزی ³ (دانشگاه آزاد واحد چالوس)
کورس کریم پسندی ⁴ (استادیار دانشگاه چالوس .ایران)

تاریخ دریافت : 1401/12/14 تاریخ پذیرش : 1402/03/14 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: زیبایی شناسی آوایی, واژگانی, هنجارگریزی, کلیدواژگان:اخوان ثالث,

چکیده مقاله :

چکیده:زیبایی‌شناسی ادبی یکی از مهم‌ترین و شاخص‌ترین شیوه‌‌های بررسی مفاهیم و مضامین نکات ادبی و تجلی زیبایی های موجود در زبان شعر است که بسیار مورد توجه قرار گرفته است. سطوح آوایی و واژگانی از جمله حوزه هایی است که با توجه به نظریۀ هنجار گریزی می‌توان آنها را در حیطۀ زبان مورد بررسی قرارداد. بدین معنا که تحولاتی که در سطح آوایی زبان رخ می دهد در نهایت باعث تشخص سبکی آن درحوزۀ موسیقایی می‌شود. بررسی زیبایی شناسی واژگانی نیز در تمایز سبکی شعر شاعران ‌دارای نقشی تعیین کننده است. این مقاله که به شیوه ی توصیفی –تحلیلی انجام شده است به بررسی زیبایی شناسی آوایی و واژگانی در دو اثر برجسته ی اخوان ثالث،( از این اوستا - آخر شاهنامه )پرداخته است. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که مهدی اخوان ثالث، عدول از قواعد زبان معیار را، به عنوان روشی برای آفرینش مضامین ناب شعری، و ایجاد تمایز سبکی در حوزه های ‌موسیقایی و زبانی برگزیده ‌است. اخوان در زیبایی شناسی آوایی از فرایند هایی همچون: ابدال، اشباح، تسکین، تشدید، حذف و اضافه به زیباترین شکل استفاده کرده است. زیبایی شناختی واژگانی اخوان نیز بیشتر در حیطه های ترکیب سازی و باستانگرایی در حوزه های (اسم – فعل –صفت و حرف ) انجام شده است.

چکیده انگلیسی:

Literary aesthetics is one of the most important and significant methods of investigating the concepts and themes of literary points and the manifestation of the beauties in the language of poetry, which has been given a lot of attention. Phonetic and lexical levels are among the areas that can be investigated in the language field according to the theory of "norm avoidance". This means that the developments that occur in the phonetic level of the language ultimately cause its stylistic identification in the musical field. Examining lexical aesthetics also has a decisive role in distinguishing the style of poets' poetry. This article, which is done in a descriptive-analytical way, is devoted to the investigation of phonetic and lexical aesthetics in two prominent works of the Third Brotherhood (from this Avesta - the last of the Shahnameh). The obtained results indicate that Mehdi Akhwan Al-Talihi chose deviation from standard language rules as a method for creating pure poetic themes and creating stylistic distinction in musical and linguistic fields. In phonetic aesthetics, Akhwan has used processes such as: Abdal, ghosts, relief, intensification, deletion and addition in the most beautiful way. The lexical aesthetic of Akhwan has also been done mostly in the areas of composition and archaism in the fields of (noun-verb-adjective and letter).