بررسی هنجارگریزی معنایی در توصیف‌‌‌های بهمن نامه

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

محمدنور قائدزاده خمیری ¹ , مجید حاجی زاده(نویسنده مسؤول) ² , مریم غلامرضا بیگی ³

1 - دانشگاه ازاد کرمان
2 - استادیار دانشگاه ]زاد کرمان
3 - استادیار دانشگاه آزاد کرمان

تاریخ دریافت : 1401/03/15 تاریخ پذیرش : 1401/06/02 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: « برجسته سازی», «بهمن نامه», « هنجارگریزی معنایی», «توصیف«, «هنجارگریزی»,

چکیده مقاله :

بهمن نامه در جهت سبک و بیان حماسی به ویژه در حوزه توصیف دارای ارزش فراوانی استٍ؛زیرا عنصر توصیف یکی از معیار‌های سنجش کیفی اثر حماسی و وسیله‌ای برای محسوس‌‌تر‌ ‌کردن صحنه‌های متنوع روی داده در شعر حماسی می‌باشد. در این اثر برای بیان توصیفات از ابزار‌هایی چون تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه استفاده شده است. این ابزار‌ها از اسباب شعر آفرینی هستند و در بررسی انواع هنجارگریزی در ردیف هنجارگریزی معنایی قرار می‌گیرند. هنجارگریزی معنایی از روش‌های برجسته سازی زبان، در واقع تخطی از مشخصه‌های حاکم بر کاربرد واژه‌ها در زبان معیار است. در این مقاله کوشیده شده است پس از بیان مقدمه‌ای درباره برجسته سازی و انواع آن، به انواع هنجار گریزی معنایی پرداخته شود و موارد مختلف آن از جمله تشبیه و استعاره مورد بررسی قرار گیرد. روش پژوهش در این مقاله توصیفی و داده ها با استفاده از تکنیک محتوا به شیوه کتابخانه‌ای بررسی شده است. محدوده جامعه مورد مطالعه بهمن نامه حکیم ایرانشاه ابن ابی الخیر ویراسته رحیم عفیفی است. یافته‌‌های این پژوهش نشان می‌دهد که در اثر مذکور در حوزه هنجارگریزی معنایی، تجسم گرایی بیشتر از تجریدگرایی نمود دارد؛ چون حماسه پرداز می‌کوشد تا حوادث غریب و پیچیده را با بیانی ملموس و مادی به روشنی و صراحت پیش چشم خواننده ترسیم کند. از دیگر یافته‌های این پژوهش، بسامد بالای تشبیهات و استعارات انسان پنداری است.

چکیده انگلیسی:

Bahmannameh is of great value in terms of epic style and expression, especially in the field of description, because the description element is one of the criteria for measuring the quality of an epic work and is a means to make the various scenes in epic poetry more tangible. In this work, tools such as simile, metaphor, allowed and irony have been used to express descriptions. These tools are a means of creating poetry and are considered as semantic norm deviation in the study of different types of deviations. Semantic norm deviation, which is one of the methods of highlighting language, is in fact a violation of the characteristics governing the use of words in the standard language. In this article, after giving an introduction about highlighting and its types, an attempt has been made to deal with various types of semantic norm deviations, including its various cases, including similes and metaphors. The research method in this article is descriptive and the data have been reviewed using the content technique in a library manner. The study population is Bahmannameh Hakim Iranshah Ibn Abi Al-Khair edited by Rahim Afifi. The findings of this study show that in the mentioned work in the field of semantic deviation, visualization is more manifested than abstractionism because the epicist tries to depict strange and complex events with a tangible and material expression clearly and explicitly in front of the reader. Another finding of this research is the high frequency of metaphors and metaphors of anthropomorphism.