تغییرات زمانی تنوع گونه ای شته های مزارع گندم شهر سامان، استان چهارمحال و بختیاری، ایران

محورهای موضوعی : گیاه پزشکی

فاطمه مومنی شهرکی ¹ , کامبیز مینایی ² , عباس محمدی خرم آبادی ³

1 - بخش گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 - دانشکده کشاورزی شیراز
3 - بخش تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز

تاریخ دریافت : 1398/04/26 تاریخ پذیرش : 1398/06/23 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: شته, Aphid, ساختار جامعه, فراوانی گونه ها, تنوع گونه ای آلفا, Species composition, Abundancy, Alpha diversity,

چکیده مقاله :

این پژوهش به بررسی تغییرات زمانی تنوع گونه ای جامعه شته ها در مزرعه گندم شهر سامان، استان چهارمحال و بختیاری طی سال زراعی 1396 پرداخته است. نمونه برداری از یک مزرعه 3 هکتاری گندم در شهر سامان، در هر ماه دو مرتبه و در هر مرتبه، 100 بوته گندم به طور تصادفی از مزرعه صورت گرفت. شاخص های تنوع گونه ای آلفا شامل شاخص های تنوع گونه ای شانون-وینر، سیمپسون، مک اینتاش و شاخص های یکنواختی پیلو، سیمپسون و مک اینتاش در هر دوره نمونه برداری محاسبه گردیدند. رتبه بندی تنوع گونه ای شته ها در طول فصل زراعی با استفاده از شاخص رنی، انجام شد. تخمین حداکثر غنای گونه ای با استفاده از شاخص های ناپارامتریک انجام شد. تجزیه و تحلیل ها و محاسبات با استفاده از نرم افزار SDR4 انجام شد. در مجموع 8258 فرد از شته ها در کل دوره نمونه برداری جمع آوری شد که متعلق به هشت گونه به شرح زیر بودند: Diuraphis noxia (Mordvilko, 1913) ،Forda hirsuta (Mordvilko,1928) ، Rhopalosiphum padi (Linnaeus, 1758)، Rhopalosiphum sp.،Metopolophium dirhodum (Walker, 1849) ، (Del Guercio, 1905)Sipha elegans، Sipha sp. و (Fabricius, 1775)Sitobion avenae. گونه های شته روسی گندم D. noxia و شته رز-غلات M. dirhodum با بیش ترین فراوانی به ترتیب با 05/53 و 47/43 جمعیت به عنوان گونه های فرا غالب طبقه بندی شدند. تخمین حداکثر غنای گونه ای با استفاده از روش های ناپارامتریک نشان داد که حداکثر دوازده گونه شته در مزارع گندم شهر سامان در این مطالعه وجود داشته است. غنا و ترکیب ساختار گونه ای شته های منطقه سامان در طول زمان و با سایر مناطق مطالعه شده کشور مورد بحث قرار گرفت.

چکیده انگلیسی:

This research investigated the time variation of aphid species diversity in wheat field of Saman, Chaharmahal and Bakhtiari province during 2017. Sampling was conducted from a 3 hectare wheat farm in Saman, twice a month, in each time 100 plants were randomly taken. Alpha species diversity indexes including Shannon-Wiener, Simpson, McIntosh and Pielou, Simpson, and Macintosh uniformity species indexes were calculated in each sampling period. The diversity of aphids was compared by Renyi's diversity ordering method. Estimation of maximum species richness was done using nonparametric indices. Analyzes and calculations were performed using SDR4 software. A total of 8258 individuals were collected from aphids during the whole sampling period, which is belonging to eight species as follows: Diuraphis noxia (Mordvilko, 1913), Ford hirsute (Mordvilko,1928), Rhopalosiphum padi (Linnaeus, 1758), Rhopalosiphum sp., Metopolophium dirhodum (Walker, 1849), Sipha elegans (Del Guercio, 1905), Sipha sp. and Sitobion avenae (Fabricius, 1775). The most abundant species were the Russian wheat aphid, D. noxia and the rose-grass aphid, M. dirhodum, with 53.05 and 43.47 percent of the total aphid individuals respectively. Non-parametric methods of estimating species richness showed that additional sampling would yield at most 12 wheat aphid species in Saman wheat fields. A discussion was provided on species richness and species composition of wheat aphids during time in Saman region and also compared to other studied regions in Iran.