استفاده از روش اسپکتروفتومتری در تشخیص آلودگی‌های پنهان به آفت شب‌پره Ephestia kuhniella در خرمای رقم کبکاب

محورهای موضوعی : گیاه پزشکی

نادیا حیدری ¹ ()
مسعود لطیفیان ² ()
مجید فلاح زاده ³ ()

تاریخ دریافت : 1391/09/19 تاریخ پذیرش : 1393/06/18 تاریخ انتشار : 1393/09/01

کلید واژه: خرما, date palm, Spectrophotometry, اسپکتروفتومتری, Sampling, شب‌پره آرد, نمونه برداری, Ephestia kuheniella,

چکیده مقاله :

شب پره آرد Ephestia kuhniella (Zeller) یکی از مهم ترین آفات انباری ارقام مختلف خرمای تر می باشد. تحقیق حاضر جهت تعیین استانداردهای روش اسپکتروسکوپی برای تشخیص آلودگی خرمای رقم کبکاب به این آفت، در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل در 2 سطح انجام شد. فاکتور A (عامل اصلی) در 4 سطح شامل مراحل رشدی تخم، لارو، شفیره و حشره کامل و فاکتورB (عامل فرعی) در 10 سطح شامل تراکم های 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40، 45 و 50 عدد/کیلوگرم در سه تکرار بین 800 تا 1900 نانومتر انجام گردید. نتایج نشان داد که بین میانگین جذب در مراحل رشدی مختلف و در تراکم های هر مرحله رشدی تفاوت معنی‌داری وجود داشت. با افزایش میزان تراکم به تدریج میزان جذب افزایش یافت، به طوری که بالاترین جذب در تراکم 50 و کمترین آن در تراکم 5 عدد از هر مرحله رشدی اتفاق افتاد که مقادیر آن به ترتیب 79/2 و 72/0 n/lit بود. بالاترین میزان جذب در مرحله رشدی حشره کامل با 28/2 و بعد به ترتیب شفیره، لارو و تخم قرار داشت که مقادیر آن به ترتیب 11/2 ، 83/1 و 68/1 محاسبه گردید. برای این روش نمونه برداری، در رقم کبکاب بالاترین شیب در حشره کامل 20/1b= و کمترین مقدار در تخم با 04/0b= اندازه‌گیری شد. خطای نسبی (RV) به ترتیب برای تخم، 42/6 ، لارو، 22/6 و شفیره 30/6 و برای حشره کامل، 05/7 محاسبه شد و ضریب تغییرات برای تخم 26/35 و لارو 15/34 و شفیره 55/34 و حشره کامل 63/38 به دست آمد. نتایج نشان داد که این روش نمونه‌برداری مطمئن، سریع، دقیق با قابلیت اجرای بالا می‌تواند در برنامه‌های تحقیقاتی مدیریت تلفیقی آفات و موارد قرنطینه‌ای و همچنین صادرات محصول مورد استفاده قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

Flour moth, Ephestia kuhniella (Zeller), is one of the most important pests of storage date in the wet cultivars. This research investigated to detect hidden developmental stages of E. kuhniella. In Kabkab cultivar by using the spectrophptometry sampling method. The experiments were carried out based on as two ways factorial Anova in the two levels. Factor A (main agent) in the 4 level including the various growth stages (egg, larve, pupa and adult) and factor B (sub agent) in 10 levels includes the densities of 5 , 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50 numbers/kg and in the three repetitive in wave lengths between 800-1900 nm. The results showed that the absorption average in the growth stages and also in the various density in each developmental stages had significant difference. Increasing the rate of density gradually causes the increase of the rate of absorption. The highest absorption in 50 density and the lowest in 5 density of each developmental stages had been happened that their amounts were 2.79 and 0.72 respectively. The highest rate of absorption was in the adult developmental stage, 2.28, and afterward there was the pupa, larvae and egg that their amounts were 2.11, 1.83 and 1.68  respectively. The highest distinguish power values measured (b) was in adult (b=1.20) and lowest in egg (b=0.04). The RV of sampling method for egg, larvae, pupa and adult were 6.42, 6.22, 6.30 and 7.05 respectively, and their CV was 35.26, 34.15, 34.55 and 38.63 respectively. Results showed that this sampling method reliable, fast, accurate with high performance in IPM and in the quarantine cases and also product export can have been used in the research programs.

منابع و مأخذ:

Amano, Y. 1992. Laboratory Training Manual on the Use of Nuclear Techniques in Insect Research and Control - Third Edition . IAEA Technical Reports Series No. 336. IAEA, Vienna. International Atomic Energy Agency (IAEA), A Joint Undertaking By FAO and IAEA, Austria.

Bagheri Zenouz, E. 1996. Stored Product Pests and Their Control Methods, Sepehr Publication Center, Tehran (In Persian).

Esmaili, M., Azmayesh Fard, P. & Mirkarimi, A. A. 1993. Agricultural Entomology. Tehran University Press (In Persian).

Hackman, R. H. 1953. Chemistry of insect cuticle. III. Hardening and darkening of the cuticle. Biochemical Journal, 54:371-377.

Iran Manesh, S. M. 2000. Intruduction to Applied Technology Date Palm Production, Keeping, Processing, Packing and Exports. First Edition. Ayda Negaresh Publications, Iran (In Persian).

Latifian, M. 2004. Date Palm Stored Pests Control Technology. Hang Galam Publisher. Mashad, Iran (In Persian).

Paliwal, J., Wang, W., Symons, S.J. & Karunakaran, C., 2004. Insect species and infestation level determination in stored wheat using near-infrared spectroscopy. Canadian Biosystems Engineering, 46: 717-724.