مقایسه شاخص مقاومت چند رقم زراعی گندم نسبت به سن گندم، Eurygaster integriceps (Hemiptera:Scutelleridae) در منطقه نقده آذربایجان‌غربی

محورهای موضوعی : گیاه پزشکی

مینا رحیمی ¹ (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد، گروه آگرواکولوژی، مهاباد)
اکبر قاسمی کهریزه ² (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد، گروه گیاه‌پزشکی، مهاباد)

تاریخ دریافت : 1395/01/25 تاریخ پذیرش : 1396/03/22 تاریخ انتشار : 1396/07/01

کلید واژه: Wheat, تحمل, Tolerance, گندم, سن گندم, Sunn pest, Antibiosis, antixenosis, آنتی‌بیوز, آنتی‌زنوز, شاخص مقاومت گیاه, plant resistance index,

چکیده مقاله :

به منظور مقایسه میزان شاخص مقاومت گیاه (PRI) در نه رقم زراعی گندم نسبت به سن گندم، Eurygaster integriceps Puton, 1881 ، آزمایش‌هایی در شرایط مزرعه‌ در سال زراعی 1393-1392 در منطقه نقده انجام گرفت. بوته ها به طور طبیعی به آفت آلوده شدند. تعداد خوشه‌های آسیب‌دیده جهت بررسی شاخص آنتی‌زنور مورد استفاده قرار گرفت. برای بررسی مکانیسم آنتی‌بیوز پوره‌های سن دوم آفت در روی بوته‌های کاشته شده در گلدان مورد پرورش قرار گرفتند. درصد تلفات دوره‌ی پورگی به عنوان شاخص ارزیابی آنتی‌بیوز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تعیین میزان تحمل ارقام، آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی طراحی گردید. آزمایش شامل سه بلوک (تکرار) بود. آلودگی بوته‌های آزمایش بصورت طبیعی انجام گرفت. در آخر فصل تراکم پوره‌های سن 4 و 5 در روی تمام ارقام مورد بررسی تعیین شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده‌ها در مورد تمامی صفات مورد بررسی اختلاف میان ارقام معنی‌دار بود (05/0≥P). برای تمامی ارقام مورد بررسی شاخص مقاومت گیاه (PRI) تعیین گردید. ارقام رصد، آذر 2 و سایسیونز به ترتیب با شاخص مقاومت 33/8‌، 27/7 و 27/5 در بین 9 رقم مورد بررسی مقاوم‌ترین ارقام در مقابل سن گندم بودند. بین شاخص‌های آنتی‌زنوز و آنتی‌بیوز همبستگی معنی‌دار مثبت مشاهده گردید (01/0≥P).

چکیده انگلیسی:

Field experiments were conducted to comparing of plant resistance index (PRI) in nine wheat cultivars to the sunn pest, Eurygaster integriceps Puton, 1881 in Naghadeh region in 2014. Plants were naturally infected with pest. The number of damaged clusters was used for the study of antixenosis index. To investigate the antibiosis index, second instars nymphal of the pest were reared on plants grown in pots. Mortality percentages of nymphal stage were considered and analyzed as the antibiosis index. To determine the tolerance of cultivars, a field experiment was conducted in a randomized complete block design. Infestation occurred naturally. At the end of the season, the density of 4th and 5th instars nymph was determined on all varieties. Significant differences were observed in all studied traits (p ≤ 0.05). Plant resistance index was determined for all studied cultivars. Cultivars Rasad, Azar 2 and Saysionese were the most resistant cultivars with 8.33, 7.27 and 5.27 amounts of PRI, respectively in comparison to the others. There was a meaningful difference between antixenosis and antibiosis indices (p ≤ 0.01).