اثربخشی روان‌نمایشگری بر اضطراب اجتماعی، عزت‌نفس و بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان واجد تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی

محورهای موضوعی : تربیتی

حامد موسوی ¹ , سید عباس حقایق ²

1 - کارشناس ارشد روان‌شناسی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران.
2 - استادیار، گروه روان‌شناسی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/02/15 تاریخ پذیرش : 1398/02/02 تاریخ انتشار : 1398/07/01

کلید واژه: اضطراب اجتماعی, روان‌نمایشگری, عزت‌نفس, بهزیستی روان‌شناختی,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی روان‌نمایشگری بر اضطراب اجتماعی، افزایش عزت‌نفس و افزایش بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان واجد تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی دانشگاه‌های شهرستان نجف‌آباد بود. طرح پژوهش از نوع نیمه‌تجربی و به‌صورت پیش‌آزمون– پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بوده است. به‌منظور انتخاب نمونه، ابتدا پرسشنامه اضطراب اجتماعی بین 200 نفر از دانشجویان مشغول به تحصیل در سطح دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی شهرستان نجف‌آباد توزیع شد. تعداد 30 نفر که نمره پرسشنامه اضطراب اجتماعی آن‌ها از 30 (نقطه برش) بالاتر بود، انتخاب و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. مداخله روان‌نمایشگری در 10 جلسه دوساعته در یک مرکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی در گروه آزمایش برگزار شد. آزمون‌های اضطراب اجتماعی (کانور،2000)، عزت‌نفس (روزنبرگ، 1965) و بهزیستی روان‌شناختی (ریف،1970) در هر دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون در هر دو گروه اجرا شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که روان‌نمایشگری باعث کاهش معنادار در نمرات اضطراب اجتماعی، افزایش نمرات عزت‌نفس و بهزیستی ‌روانی در مرحله پس‌آزمون شده است (05/0P<). با توجه به اینکه روان نمایشگری یک روش التقاطی است و در آن از روش‌های مواجهه‌سازی، شناخت درمانی، جرأت‌آموزی و عنصر هنر استفاده می‌شود، می‌تواند در کاهش اضطراب اجتماعی، افزایش عزت‌نفس و بهزیستی روان‌شناختی مؤثر باشد.

چکیده انگلیسی:

This research aimed to determine the efficacy of Psychodrama on social anxiety, self-esteem and psychological well-being of students that met diagnosis of Social Anxiety Disorder. In first stage of sampling, questionnaire of social anxiety distributed in universities of Najafabad and students answered. In next stage, 30 students who meet diagnosis of social phobia, according to cut of point of this questionnaire(30), were selected and assigned to two experimental and control groups with 15 patients in each group. The Questionnaires of Social phobia(Kanver,2000), Self-esteem (Rozenberg,1965) and Well-being (Ryff,1970) were completed as the pretest, post-test and follow-up. The Psychodrama was conducted in 10 sessions (in 2months) in consulting center of an Azad university. Then Questionnaires were completed again. Results multivariate analysis of covariance showed that Psychodrama has been significant effect in reduction of post-test mean scores of social anxiety, self-esteem and psychological well-being (P<0.005). Psychodrama is a technical treatment(such as confrontation, asserting) could be useful to improvement of social anxiety disorder.

منابع و مأخذ:

اسچیلاردی، گلن. (1390). روش‌های مقابله با کمرویی. مترجم: اشرف راضی، حسنعلی میرزابیگی، ناشر: آیینه دانش.

صادق زاده، زهره؛ نوابی نژاد، شکوه؛ زارع، مهدی. (1390). اثربخشی سایکودرام (روان نمایشگری) بر افزایش شادکامی و ابراز وجود دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی، مجله زن: حقوق و خانواده (تحقیقات زنان)، سال پنجم، شماره دوم، 78 – 95.

علیزاده، توران. (1382)، بررسی رابطه بین عزت‌نفس و منبع کنترل (درونی-بیرونی) با استرس ناباروری زنان و مردان در شهر تهران. پایان‌نامة کارشناسیارشد، دانشگاه تربیت معلم.

کورکی، مریم. یزدخواستی، فریبا. ابراهیمی، امرالله. عریضی، حمیدرضا (1390). اثربخشی روان نمایشگری در بهبود مهارت‌های اجتماعی و کاهش اعتیاد به اینترنت در دانشجویان دختر، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، سال هفدهم، شماره 4، 279-288.

گرجی، زهرا (1389). بررسی اثربخشی سایکودراما بر افزایش عزت‌نفس و بخشودگی دختران نوجوان دارای والدین طلاق گرفته، خانواده پژوهی، هفتم، 1/25، 209 -195.

اولوتون، اوا (1388). راهنمای متخصصان بالینی برای سایکودراما (روان نمایشگری)، مترجم: فریبا یزدخواستی، ناشر: پیام علوی.

مرادی، اعظم. طاهری، صغری (1391). سنجش روان‌شناسی مثبت در دانشجویان، تهران، انتشارات: دانژه.

 متعبد، ناهید (1391). اثربخشی روان نمایشگری بر مهارت‌های جتماعی و تثبیت جهت‌گیری‌های نوجوانان دختر مدارس راهنمایی شهراصفهان. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.

نریمانی، محمد؛ بیابانگرد، اسماعیل؛ رجبی، سوران (1385). بررسی کارآمدی روان‌نمایشگری بر بهبود بخشی مهارت‌های اجتماعی و عزت‌نفس دانش‌آموزان نارساخوان؛ پژوهش در حیطه کودکان استثنایی 20 /سال ششم، شماره 2، 638-623.

 

Blatner, A. (2005). Acting-in: Practical applications of psychodramatic methods. Haghshenas, H., & Ashkani,H. (translators). Tehran: Roshd Publishers. (Persian).

Blatner, A. (2007). The role of the meta-role: Anintegrative element in psychology. In C. Baim, J.Burmeister, & M. Maciel (Eds.), Psychodrama:Advances in theory and practice. London: Routledge.

Crum, R. M., & Pratt, L.A(2001). Risk of heavy drinking and alcohol use disorders in socialphobia. American Journal of Psychiatry, 158, 1693-1700.

Drymana,M.T., Gardner,S., Weeks,J.W.,Heimberg,R.G. (2016).Social anxiety disorder and quality of life: How fears of negative and positive evaluation relate to specific domains of life satisfaction. Journal of Anxiety Disorders, 38,1–8.

Esther F. Akinsola, Pamela Arnold Udoka (2013), Parental Influence on Social Anxiety in Children and Adolescents:Its Assessment and Management Using Psychodrama, Psychology 2013.4, 246-253.

Fogler, H. S., LeBlanc, S. E. (1995). Strategies for creativeproblem-solving. Upper Saddle River, N. J.: Prentice Hall.

Gardner, D. (2007). Self-esteem and Self efficacy within the Organizational Context.Group Organization Management,23.48-70

Heinriches N, Hoffman SG(2001). Information processing in social phobia: A critical review. Clin Psychol Rev; 21: 751-70.

Izgic, F., Akyuz, G., Dogan, O., & Kugu, N. (2004). Social phobia among university students and its relation to self-esteem and body image.Canadian Journal of Psychiatry. 49(9), 630-634.

Katzelnick DJ, Kobak KA, DeLeire T, Henk HJ,Greist JH, Davidson JR, et al. (2001). Impact of eralized social anxiety disorder in managedcare. Am J Psychiatry;158(12):1999–2007.

Kruezec, T & zagelbaum, A. (2005). Increasing adolescevt awareness of at risk bihaviors via psychoeducational drama. The art in psychotherapy,31,1-10

Lawrence P(2002). Personality Psychology - translated by M J Javadi and Alderman p. Tehran: Ayesh. [in Persian].

Lindkvist, M. (1977). The sesame research at good- mayes with long stay schizophrenic patients.

Makikangas, A.,Kinnuen,U.,Feldt,T. (2004).Self-steem.dispositional optimism, and health: Evidence from cross-lagged data on employee. Journal of Research in Personality,38,556-575.

Maricic,A., Štambuk,M. (2015). The role of loneliness in the relationship between social anxiety and  subjective well-being:using the social phobia inventory. Centre for Croatian Studies. 3,407-426.

Ryff, C.D, & Singer, B. (1998). The contours of positive human health. Psychological Inquiry.

Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2001).Intrinsic andextrinsic motivations: Classic definitions and new direction. Contemporary Educational Psy-chology, 25, 54-67.

Ryff, C. D., & Keyes, C. L(1995). The Structure of_psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology., 69, 719-727.

Saeed Dehnavi, Zahra Hadadi, Maziyar Jelveh, Zahra Safaryazdi. (2014)., Parinaz Panahi Effectiveness of Psychodrama in the Reduction of Social Anxiety Disorderamong Male Adolescents, The Neuroscience Journal of Shefaye Khatam Volume 2,19-53.

Salsali,M & Silverston,P. H. (2003).Low self –esteem and demographic factors and psychosocial stressors in psychiatric patients.Annals of General Hospital Psychiatry, 4 (10).

Seiffge-Krenke, I. (1995). Stress, coping, and relationships in adolescence. New Jersey:Lawrence Erlbaum Associates Inc.

Testoni,I., Cecchini,C., Zulian, M., Guglielmin,MS& Cruz,AS. (2017).­Psychodrama in    therapeutic communities for drug addiction: A study of four cases investigated using idiographic change process analysis. The Arts in Psychotherapy.61,10-20. 

Tuijl,L.A, Jong a,P.J, Sportel,E, Hullu,E,. Nauta, M. (2014). Implicit and explicit self-esteem and their reciprocal relationship with symptoms of depression and social anxiety: A longitudinal study in adolescents, J. Behav. Ther. & Exp. Psychiat. 45,113-121.

Vrabel,JK., Zeigler-Hill, V& Southard,AC. (2018).Self-esteem and envy: Is state self-esteem instability associated with the benign and malicious forms of envy? Personality and Individual Differences, 123,100-104.

Wild, J, Clark, D.M, Ehlers, A & Mcmanus, F(2008). Perception of arousal in social anxiety: effects of false feedback during a social interaction. Journal of behavior therapy and experimental psychiatry.39, 102-116.