تأثیر آموزش ابراز وجود بر کیفیت زندگی و تمایزیافتگی دانشجویان دختر ساکن خوابگاه

محورهای موضوعی : تربیتی

فاطمه پورصادق ¹ , سیمین دخت رضاخانی ²

1 - دانش آموخته گروه مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.
2 - استادیار گروه مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

تاریخ دریافت : 1395/08/08 تاریخ پذیرش : 1397/03/31 تاریخ انتشار : 1397/06/01

کلید واژه: کیفیت زندگی, آموزش ابراز وجود, دانشجویان دختر ساکن خوابگاه, تمایزیافتگی,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش ابراز وجود بر کیفیت زندگی و تمایزیافتگی دانشجویان دختر ساکن خوابگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن بود. پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان دختر ساکن خوابگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن در نیمسال دوم سال تحصیلی 94-1393 بودند. از بین آن‌ها 30 نفر را که در پرسشنامه‌های کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی WHOQOL (وار و شربون، 1992) و تمایزیافتگی DSI-R (اسکورن و فریدلندر، 1998) نمره پایین کسب کرده بودند به روش نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب و در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل به‌صورت تصادفی گمارش شدند. آموزش ابراز وجود به‌عنوان متغیر مستقل در 8 جلسة 1 ساعته (دو بار در هفته) در مورد گروه آزمایش اجرا شد. نتایج کوواریانس چند متغیره نشان داد آموزش ابراز وجود بر کیفیت زندگی و تمایزیافتگی افراد گروه نمونه به‌صورت مثبت و معنادار اثرگذار بود؛ به‌عبارت‌دیگر میزان کیفیت زندگی و تمایزیافتگی دانشجویانی که آموزش ابراز وجود را دریافت کرده بودند بیشتر از گروهی بود که آموزش دریافت نکرده بودند (01/0p<).

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research was to determine the effect of assertiveness training on quality of life and differentiation in the female students of Islamic Azad University of Roudehen, who lived in dormitory. It was a quasi-experimental research involving pre- and post-testing. The statistical population consisted of all female students who lived in the dormitory of Islamic Azad University of Roudehen during the second semester of academic year 2014-15. Thirtyfemale students who received low scores in The World Health Organization Quality of Life (WHOQOL) scale (Ware & Sherburne,1992) and the Differentiation of Self Inventory-Revised (DSI-R) (Skowron& Friedlander,1998) were selected via convenience sampling and then were randomly placed into two equal-size groups: the experimental and the control group. The experimental group was trained on assertiveness as an independent variable in eight hour-long sessions (twice a week). The results of multivariate analysis of covarianceshowed that assertivenesstraining significantly affected quality of life and differentiation in the members of the experimental group. In other words, quality of life and differentiation were found out to be higher among the students who received assertiveness training in comparison to the ones who did not (p<0/01).

منابع و مأخذ:

بولتون، ر.(2001). روان‌شناسی روابط انسانی (مهارت‌های مردمی)، ترجمه حمیدرضا سهرابی و افسانه حیات روشنایی، تهران: انتشارات رشد.

جوادی، م؛ سپهوند، م ج؛ محمودی، ح؛ و سوری، آ.(1391). اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر کیفیت زندگی پرستاران بیمارستان‌های خرم‌آباد، مجلة علمی دانشکده پرستاری و مامایی همدان، 21(1)،40-32.

چناری، ح؛ خمری، م؛ شیرکوند، ن؛ و عاشوری، ج.(1395). تأثیر آموزش گروهی مهارت‌های زندگی بر سلامت و کیفیت زندگی پرستاران، مجلة سلامت جامعه، 10(3)29، 27-19.

حاجی‌حسنی، م؛ اعتمادی، آ؛ و آرین، خ.(1391). اثربخشی آموزش گشتالت درمانی و درمان شناختی–رفتاری بر میزان ابراز وجود دانش آموزان پسر دوره راهنمایی، مجلة پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، (2)، 16-1.

خانی، ف؛ صمصام شریعت، م ر؛ مهداد، ع؛ تکی، ف؛ کورنگی بهشتی، م؛ و حکمت‌روان، ر.(1393). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر بهبود شاخص‌های سلامت روانی و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به دیابت، مجلة دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، 15(57)، 91-81.

ربانی خوراسگانی، ع؛ و کیانپور، م.(1386). مدل پیشنهادی برای سنجش کیفیت زندگی، مجلة دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، 15(59-58)، 108-67.

رحیم زاده، آ.(1391). بررسی اثربخشی آموزش ابراز وجود بر افزایش کیفیت زندگی زنان مراجعه‌کننده به سلامت روان، پایان‌نامة کارشناسی ارشد رشته مشاوره و راهنمایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.

رحیمی، ز.(1383). مقایسه کیفیت زندگی در بیماران سکته قلبی بازتوانی شده و بازتوانی نشده، پایان‌نامة کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.

رضازاده، م.(1390). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی با تأکید بر حل مسئله بر شادکامی و کیفیت زندگی مراجعین به خانه‌های سلامت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه پیام نور.

سلطانی علی‌آباد، م؛ امیرجان، س؛ یونسی، ج؛ ازخوش، م؛ و عسگری، ع.(1391). اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر سطح خودمتمایزسازی پسران جوان، مجلة رفاه اجتماعی، (44)،92-69.

شفیع‌آبادی، ع؛ حدیدی، ژ؛ و زارع بهرام‌آبادی، م.(1389). تأثیر آموزش ابراز وجود بر افزایش تمایزیافتگی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی منطقه یک تهران، فصلنامة تخصصی پژوهشنامة تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، 6(25)، 21-1.

شهبازی، م.(1393). اثربخشی آموزش راهبردهای مسئله گشایی و مهارت‌های ارتباطی بر تمایزیافتگی، ابراز وجود، راهبردهای مسئله گشایی و مهارت‌های ارتباطی در زوج‌های مراجعه‌کننده برای عقد دائم به دفاتر ثبت ازدواج شهرستان مسجدسلیمان، پایان‌نامة دکترای تخصصی رشته روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

کریمی ثانی، پ؛ و احیایی، ک.(1389). اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر افزایش میزان خود متمایزسازی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی شبستر، اولین همایش ملی بهداشت خانواده و اصلاح زندگی، اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

گلدنبرگ، آ؛ و گلدنبرگ، ه.(2000). خانواده‌درمانی، ترجمه حمیدرضا حسین شاهی برواتی، سیامک نقش‌بندی و الهام ارجمند، تهران: نشر روان.

مک گرا، ف.(2002). مهارت‌های زندگی، ترجمه مهدی قراچه داغی، تهران: نشر پیکان.

نادری نوبندگانی، ز؛ مؤمنی جاوید، م؛ و حسینیان، س.(1394). تأثیر آموزش رفتار جرأتمندانه بر کیفیت زندگی در مدرسه و اضطراب اجتماعی دانش آموزان دختر، مجلة رویکردهای نوین آموزشی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان،10(1)21، 116-101.

نجفلویی، ف.(1385). نقش تمایز خود در روابط زناشویی، فصلنامة اندیشه‌های نوین تربیتی، (3 و 4)، 37-27.

نصیری، ح.(1385). بررسی روایی و پایایی مقیاس کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی و تهیه نسخه ایرانی، سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، تهران، دانشگاه علم و صنعت.

یونسی، ف.(1385). هنجاریابی آزمون خودمتمایزسازی در ایران بین افراد 50-25 ساله، پایان‌نامة کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

Ames, DR, Wazlawek, AS, (2014), pushing in the dark: causes and consequencesof limited             self-wareness for interpersonal assertiveness, Personality and Social Psychology Bulletin,201428,40(6), p:775-790.

Becker, M.H.J, Croon, M. A, Belkom, E. G. A. Van, &Verme. J. B. G. (2008). Predicting individual differences in autonomy-connectedness: The role of body               awareness, alexithymia, and assertiveness. Journal of Clinical Psychology, 64(6),747-765.

Bonomi, A.E., Patrick, DL, Bushnell, DM, & Martin, M. (2000).Validation of the united- states version of the world Health organization Quality of life (WHOQOL)  instrument. Clinical Epidemiological; 53(1): 19-23.

Colman, KC. (2003). Quality of life in Cancer patients. An hypothesis.Journal of Medical               Ethic.10, 124-127.

Drake, J.R. (2011). Differentiation of Self Inventory-Short Form: Creation & Initial Evidence         of Construct Validity. PhD Dissertation, University of Missouri-Kansas City.

Fairclough, D.L. (2012). Design and analysis of quality of life studies in clinical trial. CRC              press.

Hargi, O. (2005). Social skills in interpersonal communication 3th, edLondonandNew York: Roulledge.

Liu, L. (2006). Quality of life as a social        representation in china: a qualitative study. Social       research, 26175,217-240.

Pease, K. (2013). Differentiation of self         and anxiety as a function of culture. A thesis for the   degree of Master of Science California State University, Stanislaus.

Shur-Fen, G.S., chou, M., chiang, H., & Lee, J. (2012). Parental adjustment,marital           relationship and Family function in families of children with autism.Research in          Autism Spectrum Disorders,6 (1), 263-270.

Skowron. E.A., Friedlander M.L. (1998). The differentiation of self-inventory: development           and initial validation. Journal of Counseling Psychology, 45(3): 235-46.

Skowron, E.A. & Schmitt, T.A. (2003). Assessing interpersonal fusion: Reliability and     validity of a new DSI fusion with others subscale. Journal of Marital and Family  Therapy, 29(2),209-222.

Temple, S., & Robson, P. (1991). The effect of assertiveness training on self-esteem. British            JournalofoccupationalTherapy, 54,329-332.

Twenge, J., & King, I. (2004). A good life is a personal life relationship fulfillment and work          fulfilment in          Judgment of life quality. Journal of Research in Personality.39,336-      353.

Ware, Jr JE., &Sherburne, CD. (1992). The Mos36-Item Short-form Health Survey (SF-36).            I. Conceptual framework and item selection. Med Care.30: 473-83.

Yadar, P. Igbal, N. (2009). Impact of life skill Training on self-esteem, adjustment and     empathy among adolescents. Journal of the India, Academy of Applied Psychology.   35,special,61-70.