الگوی ساختاری اهداف پیشرفت، فرسودگی تحصیلی و عملکرد تحصیلی: بررسی نقش میانجی یادگیری خودنظم بخش

محورهای موضوعی : تربیتی

مرضیه جمالی ¹ , علیرضا کیامنش ² , فریبرز باقری ³

1 - کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه علوم و تحقیقات
2 - استاد، دانشکده علوم انسانی و علوم اجتماعی، دانشگاه علوم و تحقیقات
3 - استاد، دانشکده علوم انسانی و علوم اجتماعی، دانشگاه علوم و تحقیقات

تاریخ دریافت : 1393/11/07 تاریخ پذیرش : 1396/09/11 تاریخ انتشار : 1396/06/01

کلید واژه: فرسودگی تحصیلی, اهداف پیشرفت, دانشجویان دانشگاه, عملکرد تحصیلی, یادگیری خود نظم بخش,

چکیده مقاله :

بررسـی تـاثیر اهداف پیشرفت و فرسودگی تحصیلی بر تحصیلی دانشجویان با میانجی گری یادگیری خودنظم بخش در دانشکده های مهندسی و علوم پایه مورد بررسی داده است. از 2066 دانشجوی این دو دانشکده، تعداد 347 نفر با استفاده از نمونه گیری طبقه ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور ارزیابی متغیرهای پژوهش از مقیاس اهداف پیشرفت میگلی وکاپلان و میدلتون (1998)، پرسشنامه‌ راهبردهای انگیزشی یادگیری پینتریچ و دی گروت (1990) ، پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران (1997) استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از روش معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه فرسودگی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی تحت تأثیر متغیر های میانجی یادگیری خودنظم بخش قرار دارد به طوری که فرسودگی تحصیلی با اثرگذاری منفی بر یادگیری خودنظم بخش ، اثر منفی خود را بر پیشرفت تحصیلی افزایش می‌دهد و اهداف پیشرفت نیز از طریق یادگیری خودنظم بخش اثر مثبت خود بر پیشرفت تحصیلی را افزایش می‌دهد(01/0p<).

چکیده انگلیسی:

The aim of present study is to investigate the the impact between achievement goals, and  Burnout in Academic on Academic performance through the mediation of self-regulating learning of two faculties- Engineering and Basic sciences- of Kashan University. The sample included 347 persons out of the whole 2066 students of the two faculties (hijri). The sample was selected by a stratified sampling method. In order to assess variables, Migly, Kaplan and Midelton’s achievement goals Scale (1998), Pintrich and Digrot’s Motivational Strategies To Learning Questionnaire (1990), Berso Et Al’s Academic Burnout Scale (1997) were used. Structural equations model have been used for data analyzing. The results showed that association of academic burnout with achievement goals is affected by mediating variables such as self-regulating learning . Negative effect of academic burnout on achievement goals increases by negative effect on self-regulating. Also, achievement goals increase positive effect on academic progress by effecting on self-regulating. 

منابع و مأخذ:

انتظامی بیان، ن. (1389). بررسی رابطه کمال‌گرایی و یادگیری خودتنظیمی با سبک‌های حل تعارض دانش آموزان دوره راهنمایی شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.

بدری گرگری، ر.، مصر آبادی، ج،. فتحی. ر و پلنگی، م. (1391). ساختار عاملی پرسشنامه فرسودگی تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله مطالعات روان‌شناختی دانشگاه علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهرا، 5 (3)، 11– 34.

جمالی، م؛ نوروزی؛ آ؛ طهماسبی، ر. (1392). عوامل مؤثر بر خودکارآمدی تحصیلی و ارتباط آن با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر سال 92-1391، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13، 8، 641-629.

حجازی، ا.، نقش، ز؛ و سنگری، ع. ا. (1388). ادراک از ساختار کلاس و پیشرفت تحصیلی ریاضی: نقش واسطه‌ای متغیرهای انگیزش و شناختی. مجله مطالعات روان‌شناختی، دانشگاه الزهرا، دانشگاه علوم تربیتی و روان‌شناسی، 5 (4).

حسن‌آبادی، ح،. ر.، یعقوبی، ح.، پور شریفی، ح.، حمید پور، ح.، اکبری زردخانه، س.، صبحی قراملکی، ن.، فرزان، ن و فخاری، ا،. (1391). عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان، نتایج مقدماتی یک مطالعه ملی. خلاصه مقالات ششمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، دانشگاه گیلان.

دیره، ع و بنی جمالی.، ش.(1388) بررسی سهم عوامل انگیزشی بر استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی در فرایند یادگیری. مطالعاتروانشناختی، 5(3)، 47-64.

رستگار، ا.، حجازی، ا.، غلامعلی لواسانی، م و جهرمی، ق. (1388). باورهای هوشی و پیشرفت تحصیلی: نقش اهداف پیشرفت و درگیری تحصیلی. پژوهش‌های روان‌شناختی: 1(2).

رستمی، ز.، عابدی، م. ر و بی شوفلی ی. (1390). هنجاریابی مقیاس فرسودگی تحصیلی مسلش در دانشجویان زن دانشگاه اصفهان. مجله رویکردهای نوین آموزشی، 6 (1)، 21-38.

صداقت، م. (1389). نقش راهبردهای یادگیری خودتنظیم در رابطة اهداف، ادراکات و گرایش‌های فکری دانش‌آموزان با پیشرفت تحصیلی. رسالة منتشر نشده دکتری. دانشگاه شهید بهشتی.

طالب‌زاده نوبریان، م.، ابوالقاسمی، م.، عشوری‌نژاد، ف؛ و موسوی، س.ح. (1390). بررسی روابط ساختاری خودپنداره، یادگیری خودتنظیمی و موفقیت تحصیلی دانشجویان. فصلنامةروش‌هاو مدل‌هایروان‌شناختی،4(1)، 65-79.

عسگری، ع. (1387).تدوین مدلی برای تبیین پیشرفت تحصیلی بر پایه مدل نظریه شغلی آدمی، رساله منتشر نشده دوره دکتری. دانشگاه تهران، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.

عظیمی کیوی، م.، پیری، م و زوار، تقی. (1391). مدل تجربی فرسودگی تحصیلی، یادگیری خود‌نظم‌داده و انگیزش پیشرفت با عملکرد تحصیلی. خلاصه مقالات ششمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، گیلان.

غلامعلی لواسانی، م.، حجازی، ا و خضری آذر، ه. (1390). نقش خودکارآمدی. ارزش تکلیف، اهداف پیشرفت و درگیری شناختی در پیشرفت ریاضی، آزمون مدل علی. فصلنامة نوآوری‌های آموزشی، 11 (4)، 2-7.

میکائیلی، ن.، افروز، غ. ع و قلی‌زاده، لیلا. (1391). ارتباط خود پنداره و فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان دختر، مجله روان‌شناسی مدرسه، 1 (4)، 90-103.

مرزوقی، ر. ا.، حیدری، م و حیدری، الهام. (1392). بررسی رابطه عدالت آموزشی با فرسودگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی. 10 (3)، 210 – 216.

محسن پور، م. حجازی، ا و کیامنش، ع. ر. (1386). نقش خودکار آمدی، اهداف پیشرفت، راهبردهای یادگیری و پایداری در پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی دانش‌آموزان سال سوم متوسطه رشته ریاضی شهر تهران. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 5 (16)، 9-35.

نخستین گلدوست، ا و معینی کیا، م. (1388). رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیم و راهبردهای انگیزش برای یادگیری با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل. مجله دانش و پژوهش از علوم تربیتی – برنامه‌ریزی درسی، 2، 85-100.

ناصری، م. (1389). بررسی رابطه باورهای انگیزش با یادگیری خودتنظیمی دانش‌آموزان سال دوم متوسطه رشته تجربی شهر تهران در سال تحصیلی 90-1389. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.

Arsal, Z. (2010). The effects of diaries on selfregulation strategies of preservice science teachers. International Journal of Environmental & ScienceEducation, 5, 85–103.

Bandura,A (1986).Self-efficacy Mechanism in Human Agency. American Psychologist (37)(2),122-147.

Breso, E, Salanova, M & Schoufeli, B, (2007). In search of the third dimension of Burnout, Applied psychology, 56 (3), 460-472.

Butler, D.& winne, P. (1995).Feedback and self- regulated learning: A theoretical synthesis. Review of Educational Research, 65 (3), 245-281.

 Boudreau, D., Santen, S. A., Hemphill R. R. & Dobson J. (2004). Burnout in medical students: Eexamining the prevalence and predisposing factors during the four years of medical school. Annals of Emergency Medicine, 44 (4), Supplement 1, 75-76.

chen, C. S. (2005). Self- regu lated learning strategies and achievement in an interodution to information systems course. Information Technology, Learning, and perfor Mance journal, 20 (1), 11-24.

Carey, N., & Shavelson, R. (1988). Outcomes, achievement, articipation, and attitudes. In R. J. Shavelson, L. M. McDonnell, & J. Oakes (Eds.), Indicators for monitoring mathematics and science education (pp. 147–191) Los Angeles, CA: Rand Corporation.

Church,M. A., Elliot, A. J.& Gable,S. (2001). Perception of classroom context, achievement goals, and achievement outcomes. Journal of Educational Psychology, 93, 43-54.

Dupeyrat, C., & Marine, C. (2004). Implicit theories of intelligence, goal orientation, cognitive engagement and achievement: a test of Dweck’s model with returning to school adults. Contemporary Educational Psychology, 30(1), 43-59.

Demerouti, Bakker, A.B., Nachveiner, E & Schaufeli, W.B. (2001). The job demands- resoures model of burnout, journal of applied psychology, 86, 499-512.

Elliot, A., & Harachkiewicz, J. (1996). Approach and avoidance achievement goals and intrinsic motivation: A meditational analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 70(3), 461-475.

Elliot, A., Mc Gregor, H.A & Gable, s. (1999). Achievement goals, stndy strategies, and enam per formance: A meditational analysis.Journal of Educational psychology, 91 (3), 549-563.

Elliot, A.J., & McGregor, H.A. (2001). Achievemengt oal framework. Journal of Personality & Social Psychology: Special Issues, 80(3),501-519.

Farnham. A., & chamoro – permuzic, T. (2004).Personality and intelligence as predictors of statistice enamination grades. Personality and Indiridual Differences, 37, 943 - 955.

Green, B.A., Miller, R.B., Crowson, H.M., Duke, B.L, & Akey, K.L. (2004). Predicting high school students, cognitive engagement and achievement: contributions of classroom perceptions and motivation. Contemporary Educational Psychology, 20(4), 462-482.

Kosnin, A.M. (2007). Self-regulated learning and academic achievement in Malaysian undergraduates. InternationalEducation Journal, 8, 221–228.

Krejcie,R. V & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30: 608-610.

Liem. A.D., Lau,S., Nie, Y. (2008).the role of self- efficacy, task value, and achievement goals in predicting learning sterategies, task disebgament, peer relation ship, and achievement outcome. Contemporary Educational Psychogy, 33, 486- 512.

Linnenbrink, E.A., & Pintrich, P.R. (2003). The role of self-efficacy beliefs in student engagement & learning in the classroom. Reading & Writing Quarterly, 19, 119-37.

Lee, R & Ashforth, B. (2008). Ameta- analytic examination if the correlates of the three dimension of job burnout of applied psych ology, 81, 123- 133.

Lee, J. k. (2008).The effects of self – regulated learning strategies and system satisfaction regarding learners performance. Information and Management, 40,133 – 146.

Midgley, C., Kaplan, A., Middleton, M., & Maehr, M.L. (1998).The development and validation of scales assessing students’ achievement goal orientation. Contemporary Educational Psychology, 23, 113-131.

Maslach, c., Schaufeil, W.B & Liter, M.p. (2001). Job byrnout, annual erview of psychology, 52, 397-422.

Paris, S.G & Paris, A.H. (2001). Classroom applications of research on self-regulated learning. Educational Psychologist, 36, 89–101.

Pintrich, P.R & DeGroot, E.V. (1990). Motivational and self – regulated learning components of classroom academic performance. Journal of Educational Psychology, 82(1), 33-40.

Pintrich, P.R. (2000). The role of goal orientation in self-regulated learning. In M. Boekaerts, P.R. Pintrich, & M. Zeidner (Eds.), Handbook of self-regulation (pp. 451–502). San Diego, CA: Academic Press.

Pintrich, P.R. (2004). A conceptual framework for assessing motivation and self-regulated learning in college students. Educational Psychology Review, 16, 385–407.

Petrides, k.v., chamoro – premuzic, T., Fre.derickson, N., & Furnham, A. (2006).Explaining indiridual differences in scholastic behavior and achievement.British journal of Educational psychology, 75, 239 - 255.

Reinke, W.M & Hall, C.H. (2003). Self – efficacy, goal orientation, and fear of failure as predictors of school engagement in high school students. Psychology in the schools, 40(4), 417-427.

Salmela-Aro, K., Savolainen, H & Holopainen. L. (2008). Depressive symptoms and school burnout during adolescence, Journal of Yoyth and Adolescence,6,34-45.

Salmela- Aro, k & Natanen, P. (2005). ppi-10:nuorten kouluuupumusmenetelma, adolescent school hourn out method,Helsinki,finland,edita.

Schaufli, W.B., Martinez, I.M., pinto, A.M., Salanova, M & Bakker, A.B. (2002). Burnout and engagement in university student, Journal of Cross- Cultural psychology, 33, 464- 484.

Schunk, D.H. & Zimmerman, B.J. (1997). Social origins of self regnlatory competence. Educational psychology, 32, 195-208.

Vigil – colet, A., & Morales – vies, F. (2005).How impulsivity is related to intelligence and academic achivment? The Spanish Journal of psychology, 8, 199- 204.

Wolteres, C., Yu, S & Pintrich, P.R. (1996). The relation between goal orientation and student's motivational beliefs and self-regulated learning. Learning and Individual Differences, 8, 211-238.

Zimmerman, B. (2001). Theories of self-regulated learning and academic achievement: An overview and analysis. In B. Zimmerman, & D. Schunk (Eds.), Self-regulated learning and academic achievement: Theoretical perspectives (pp.1–37). (2nded.). Mahwah, NJ: Erlbaum.