اثربخشی موسیقی‌درمانی بر سلامت عمومی جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه
محورهای موضوعی : تربیتی
محمد حسین پورعبائیان اصفهانی
1
(
کارشناس ارشد روان‌شناسی، دانشگاه صنعتی فولاد اصفهان، اصفهان، ایران
)
لیلا اسماعیلی
2
(
دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
)
کلید واژه: موسیقی‌درمانی, سلامت عمومی, جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه,
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی موسیقی‌درمانی بر سلامت عمومی جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه انجام گرفت. طرح پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری همۀ جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه در سال 1393 در شهر اصفهان بود. به‌منظور انجام این پژوهش 60 نفر از میان جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه به شیوۀ نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در گروههای آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 30 نفر). ابزار پژوهش پرسشنامۀ سلامت عمومی (گلدبرگ، 1972) بود که در دو مرحلۀ پیش‌آزمون و پس‌آزمون مورد استفاده قرار گرفت. گروه آزمایش به مدت 3 ماه (12 هفته) مداخلۀ مبتنی بر موسیقی‌درمانی را دریافت کردند و گروه گواه این مداخله را دریافت نکردند. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک‌متغیری (آنکوا) و آزمون یومان ویتنی تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که مداخلۀ مبتنی بر موسیقی‌درمانی بر افزایش سلامت عمومی جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه در مرحلۀ پس‌آزمون در مقایسه با گروه گواه مؤثر بود (05/0>P ).
The purpose of this research was to investigate the effectiveness of music therapy on general health of post-traumatic stress disorder (P.T.S.D) veterans. The research design is semi-experimental with pre-test post-test and a control group. The population also included all post-traumatic stress disorder (P.T.S.D) veterans of Isfahan in 2013. In so doing, 60 veterans with post-traumatic stress disorder (P.T.S.D) were selected through convenience sampling and assigned to two groups of control and experimental randomly (30 each). The research tool for data collection was the Goldberg General Health questionnaire (1972). Music Therapy intervention was done for 12 weeks for the experimental group and the control group did not have any intervention. Data were analyzed by ANCOVA and Mann-Whitney U analysis. The results showed that music therapy intervention had a significant effect on general health of post-traumatic stress disorder (P.T.S.D) veterans in post test (P<0.05).
پرنده، ا؛ سیرتی‌نیر، م؛ خاقانی‌زاده، م؛ کریمی‌زارچی، ع. ا. (1386). مقایسۀ تأثیر دو روش حل تعارض و آرام‌سازی بر کیفیت زندگی همسران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه همراه با اختلال افسردگی اساسی. فصلنامۀ اصول بهداشت روانی، 8، 33 و 34، 78ـ67.
پورعباییان، م.ح؛ آقایی، ا؛ عابدی، م.ر. (1389). تأثیر دستگاههای موسیقی ماهور و همایون بر نمرات افسردگی و هایپومانی دانشجویان، مجلۀ روان‌شناسی معاصر، مجموعۀ مقالات سومین کنگره انجمن روان‌شناسی ایران، 5، 202ـ199.
حاتمی، ح؛ رضوی، م؛ افتخاراردبیلی، ح؛ مجلسی، ف. (1392). کتاب جامع بهداشت عمومی، تهران: ارجمند.
زرگر، ف؛ فروزنده، ا؛ محمدی، ا؛ باقریان سرارودی، ر؛ حبیبی، م. (1391). بررسی سلامت روان‌شناختی جانبازان جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران: 22 سال پس از اتمام جنگ. ویژه‌نامۀ سلامت روان، 10، 6، 553ـ544.
زارع، م؛ افخم‌ابراهیمی، ع؛ بیرشک، ب. (1388). بررسی اثر موسیقی‌درمانی بر کاهش بی‌قراری در بیماران مبتلا به آلزایمر ساکن در خانه‌های سالمندان، مجلۀ تازه‌های علوم شناختی، 11، 2، 62ـ55.
شبان، م؛ رسول‌زاده، ن؛ مهران، ع؛ مراد علیزاده، ف. (1385). تأثیر دو روش غیر دارویی (آرام‌سازی پیشروندۀ عضلانی و موسیقی‌درمانی). بر میزان درد بیماران سرطانی، مجلۀ دانشکدۀ پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران (حیات)، 12، 3، 72ـ63.
ماپار، م؛ گل شکوه، ف. (1387). تأثیر موسیقی‌درمانی بر علایم مثبت بیماران اسکیزوفرنی مرکز شفا دزفول، س روان‌شناسی اجتماعی (یافته‌های نو در روان‌شناسی)، 2، 7، 22ـ7.
محسنی، م؛ ابن‌شهیدی، ا؛ یزدخواستی، پ. (1391). اثر موسیقی بر روی درد، اضطراب و همودینامیک بیماران بعد از عمل سزارین، فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی بیهوشی و درد، 2، 7، 94ـ88.
مسعودنیا، ا. (1390). رابطۀ بین تیپ شخصیتی و مؤلفه‌های آن با سلامت عمومی دانشجویان. مجلۀ علوم رفتاری، 5، 12، 149ـ143.
میرهادی، ح. (1383). تمام جهان علیه سرطان. تهران: چشمه.
نریمانی، م؛ آریاپوران، س؛ ابوالقاسمی، ع؛ احدی، ب. (1389). مقایسۀ اثربخشی آموزش‌های ذهن آگاهی و تنظیم هیجان بر سلامت روان جانبازان شیمیایی. مجلۀ روان‌شناسی بالینی، 2، 4، 72ـ61.
نقوی، م. (1380). بررسی و روایی و اعتبار پرسشنامۀ سلامت عمومی (GHQ). مجلۀ روان‌شناسی 20، 5، 4، 398ـ381.
یوسفی‌نژاد، ع؛ مددی، ا؛ مجدزاده، ر؛ شعبان‌نیا، ر؛ صادقیان، ن؛ زرین‌آرا، ع؛ صادقیان، ص؛ جدیان، ع. (1384). تأثیر موسیقی بر درد مزمن سرطانی، مجلۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی قزوین. شمارۀ 34، 43ـ39.
