جستاری در شگرد تمثیل و انواع آن در سروده های شفیعی کدکنی
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی
سیده فاطمه مهدوی مرتضوی
1
(دکترای زبان و ادبیات فارسی. مدرس دانشگاه فرهنگیان، علمی-کاربردی قوه قضاییه، موسسه آموزش عالی خرد. بوشهر)
کلید واژه: شعر معاصر, تمثیل, تصویر, contemporary poetry, image, شفیعی کدکنی, Shafiee Kadkani, allegory,
چکیده مقاله :
تمثیل که یکی از روش های بیان غیر مستقیم معانی و اندیشه های شاعر است که کلام را هنری و سخن را مؤثرتر می‌کند. با توجّه به اهمیّت این موضوع، اهل بلاغت در کتاب های بلاغی و بیانی در تعریف و تفسیر آن آرا و اظهار نظرهای مختلفی ارائه کرده اند. نماد و تمثیل هر چند در ادبیّات کلاسیک فارسی به ویژه ادب عرفانی رایج بوده است؛ امّا شاعران نوپرداز معاصر، توجّه بیشتر و جدّی‌تری به آن داشته‌اند به‌گونه‌ای که جریان سمبولیسم، غنی‌ترین شاخۀ شعر معاصر شناخته می‌شود. شفیعی‌کدکنی از جمله شاعران معاصر است که با رویکرد اجتماعی و انسانی، تمثیل های فراوانی را در شعرهایش به کار برده است. هدف نگارنده در این پژوهش آن است تا به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و روش کتابخانه ای به بررسی میزان استفادۀ م. سرشک از انواع تمثیل در دو مجموعه شعر آیینه‌ای برای صداها و هزارۀ دوم آهوی کوهی بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که ساختار تمثیلات شفیعی کدکنی چگونه است؟ از بررسی اشعار شفیعی این نتایج حاصل می‌گردد که شفیعی با استفاده از روایت توصیفی در ساختار تمثیلاتش و با به کارگیری از تصاویر کوتاه و منسجّم به جای انتخاب تصاویر بلند و بریده بریده در پی سبک شخصی برآمده و بیشتر به تمثیل رمزی گرایش داشته است و از بین تمثیل های به کار رفته در شعرش، مظاهر طبیعت و روایت توصیفی، بیشترین بسامد را داراست.
Allegory, which is one of the indirect ways of expressing the meanings and thoughts of the poet, makes speech more artistic and speech more effective. Due to the importance of this issue, rhetoricians have presented different opinions and comments in rhetorical and expressive books in defining and interpreting it. Symbols and allegories, however, have been common in classical Persian literature, especially mystical literature; But modern contemporary poets have paid more and more attention to it, so that the current of symbolism is known as the richest branch of contemporary poetry. Shafi'i Kadkani is one of the contemporary poets who has used many allegories in his poems with a social and human approach. In this research, the author seeks to study and explain the place of allegory in Shafi'i Kadkani poetry and his symbolic method in a descriptive-analytical and library method and to answer the question of what is the structure of Shafi'i Kodkani allegories? From the study of Shafiee's poems, it results that Shafi'i, using descriptive narration in the structure of his allegories and using short and coherent images instead of choosing long and cropped images, has pursued a personal style and has tended more to symbolic allegory. Among the allegories used in his poetry, the manifestations of nature and descriptive narration have the highest frequency.
_||_
