شعر فارسی و انعکاس اوضاع اجتماعی به شیوة گفتگوی تمثیلی از زبان‌ گل‌ها

محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی

حمیرا زمردی ¹ ( استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران )
ولی رمضانی ² ( دانشجوی دکتری دانشگاه تهران وعضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد بابل )

تاریخ دریافت : 1389/07/12 تاریخ پذیرش : 1389/10/01 تاریخ انتشار : 1389/12/01

کلید واژه: interaction, مناظره, گفتگوی تمثیلی, جریانات اجتماعی, گل‌ها, allegorical conversation, milieu, flowers,

چکیده مقاله :

با مطالعه موضوعی آثار شاعران، این مهم دریافته می‌شود که این آثار تصویرگر دنیای واقعیت‌ها و حقایق است و در آن زشتی‌ها و زیبایی‌های موجود در جامعه‌ی عصر شاعر به تصویر درآمده است. شاعران برای نشان دادن اوضاع و احوال جامعه، شگردهای مختلفی را در شعر خود گنجانده‌اند یکی از این شگردها استفاده از گفتگوی تمثیلی از زبان گل‌هاست به طوری که در شعر هر شاعر که تراوش و خودآرایی کرده، اهمیت و ارزش معنایی شعر را رسانده است این گل‌ها که نماینده و جایگزین انسان هستند می‌خواهند با روایات رمزی، پیام خود را منتقل سازند، هر چند این گفتگوها باعث لذت و سرگرمی خواننده می‌شود، اما غرض اصلی از آوردن این گفتگوهای تمثیلی از زبان گل‌ها، بیان اندیشه‌های اجتماعی و اثبات و تأکید آنهاست. این مقاله به بررسی دو گفتگوی تمثیلی از زبان گل‌ها می‌پردازد که روش بررسی آن توصیفی تحلیلی است با رویکرد مقایسه‌ای با گفتگوهای تمثیلی دیگر تا برداشتی دیگر و خوانشی نو از این اشعار را نشان دهد.

چکیده انگلیسی:

By thematic studying of poet's work, we realize that these are representative of real world which illustrate all aspect of writer's society. Poets, use different way to show their social milieu. One of this ways is use of allegory in flower's language, which cause improving value of poem's meaning. These flowers that are substitution of human send their message in symbolic narrative. Although this interaction between flowers make reader happy, it's milieu goal is expressing and emphasis on social thought. This essay survey two allegorical conversation of flower's language in expressive-analytical way; by comparing these conversation we have new readability of these kinds of poem.  

منابع و مأخذ:

1- ابن یمین، دیوان، به تصحیح حسین‌علی باستانی راد، 1363، چ دوم، تهران، کتابخانه سنایی.

2- اعتصامی، پروین، دیوان اشعار، 1385، با مقدمة ولی الله درودیان، تهران، انتشارات آیدین.

3- بشردوست، مجتبی، 1379، در جستجوی نیشابور(زندگی وشعر محمدرضا شفیعی‌کدکنی) چ اول، تهران، نشر ثالث.

4- پورجوادی، نصرالله، 1385، زبان حال در عرفان و ادبیات فارسی، تهران، هرمس.

5- خالقی راد، حسین، 1375، قطعه و قطعه سرایی درشعر فارسی، چ اول، تهران، سمت.

6- زرین‌کوب، عبدالحسین، 1361، نقد ادبی، چ سوم، تهران، امیرکبیر.

7- سعدی شیرازی، 1382، کلیات سعدی، به اهتمام محمد علی فروغی، چ اول، تهران، زوار.

8- فرخی سیستانی، دیوان، 1371، به کوشش محمد دبیرسیاقی، چ چهارم، تهران، زوار.

9- فلاح، غلام‌علی؛ 1387، جایگاه فن مناظره در شاه‌نامه فردوسی، اصفهان، گوهر گویا، شمارة 5 .

10- محمدی آسیابادی، 1384، علی، ارزش تخلص و کاربرد آن در شعر حافظ، پژوهش‌های ادبی، شمارة 8 .

11- مجموعة مقالات ابن یمین فریومدی، 1380، با همکاری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چ اول، سمنان.

12- منوچهری دامغانی، 1381، دیوان، به کوشش محمد دبیرسیاقی، چ چهارم، تهران، زوار.

13- نزاری قهستانی، 1385، مثنوی روز و شب، تصحیح نصرالله پورجوادی، تهران، نشر نی.

14- وزین‌پور، نادر، 1374، مدح داغ ننگ بر سیمای ادب فارسی، چ اول، تهران، معین.