تحلیل ساختار ضرب المثل های برساخته از سفالینۀ «سبو» در غزلیّات صائب تبریزی
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی
خاطره اسماعیل زاده
1
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر; ایران)
رامین صادقی نژاد
2
(استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر ; ایران)
مریم محمّدزاده
3
(استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران)
کلید واژه: سبک هندی, proverb, ضربالمثل, صائب تبریزی, Indian style, Saeb Tabrizi, سبو, سفالینه, Cebu, pottery,
چکیده مقاله :
ضرب المثل، شکلی ادبی است که همانند معمّا به ساختار کلامی خود، توجّه دقیق دارد. امّا در ضرب المثل، قصد نه پنهان کردن معنا که فشرده کردن آن در قالب شکلی به یاد ماندنی است. ضرب المثل ها، امثال و حکم وکلمات قصار، همگی شکل هایی اند که حکمت این جهانی و تجربۀ گذشته را در قالب سرفصل هایی کوتاه، فشرده می کنند که می توان در زمان حال به آنها متوسّل شد. استفاده از ضرب المثل یکی از ویژگی های بارز شعر دورۀ سبک هندی است. شاعران این سبک با الهام از محیط زندگی روزانه به مضمون سازی پرداخته اند. نبوغ مخاطب شناسی صائب تبریزی به عنوان سرآمدترین شاعر این سبک، وی را بر آن داشته است تا برای تـفهیم بهتـر و مؤثّرتر مطالب اخلاقـی، عرفانـی و اجتماعی از شکل ادبـی ضرب المثل، بیش ترین استفاده را ببرد. ضرب المثل درغزلیّات صائب از تنوّع وگستردگی بسیار بالایی برخوردار است. صائب از هر موضوع و وسیله ای برای منظور خود استفاده کرده است. سفالینه ها از قابل دسترس ترین ابزار و وسایل زندگی مردم عادی کوچه و بازار می باشند که از ظرفیّت بالایی برای آفرینش شکل ادبی ضرب المثل برخوردارند. بررسی ضرب المثل های برساخته از تمام سفالینه ها در دیوان کثیرالشعر صائب در یک مقاله ممکن نیست، از این رو در این پژوهش که به روش کتاب خانه ای و به شیوۀ توصیف تحلیل محتوا فراهم آمده است، فقط به تحلیل ضرب المثل های برساخته از سفالینۀ سبو، پرداخته ایم تا میزان و چگونگی بهره گیری صائب از سفالینۀ سبو در شکل ادبی ضرب المثل را نشان دهیم.
A proverb is a literary form that pays particular attention to its linguistic structure, much like a riddle. But the purpose of the proverb is not to mask the meaning, but to compact it in a memorable way. All types that condense the wisdom of this world and past experience into short headings that can be referred to in the present are proverbs, stories, rulings, and acronyms. One of the main features of Indian style poetry is the use of proverbs. The poets of this style were influenced by the everyday living environment. As the most influential poet of this genre, Saeb Tabrizi, the genius of the audience, led him to make the most of the literary form of proverbs in order to understand ethical, mystical and social issues better and more efficiently. The proverb has great variety and breadth in Saeb's sonnets. Saeb has used every subject and tool for his purpose. Pottery is one of the most accessible tools and means of living of ordinary people in the street and bazaar, which has a high capacity to create the literary form of proverbs. It is not possible to study the proverbs made of all pottery in Saeb's multi-poet divan in one article. Let us show a proverb from Cebu pottery in literary form.
_||_
