تحلیل تمثیل‌های انتقادی در اشعار فرخی و فروغ با رویکرد تأثیرات اجتماعی

محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی

حسین مهرابی بردر ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد شیروان، دانشگاه آزاد اسلامی، شیروان، ایران)
محمدعلی شریفیان ² (استادیار زبان وادبیات فارسی، واحد شیروان، دانشگاه آزاد اسلامی، شیروان، ایران)
رجب فخرائیان ³ (. استادیار زبان وادبیات فارسی، واحد شیروان، دانشگاه آزاد اسلامی، شیروان، ایران.)

تاریخ دریافت : 1401/11/11 تاریخ پذیرش : 1402/03/02 تاریخ انتشار : 1402/02/01

کلید واژه: انتقاد, اجتماع, فرخی, فروغ, تمثیل,

چکیده مقاله :

تمثیل‌های انتقادی یکی از آخرین ابزارهای اندیشمندان و شاعران نخبه برای اعتراض به فضای خفقان و اختناق حاکم بر جامعه است. اهمیت این پژوهش برای این است که بدانیم در جامعه‌ای اصلاح به معنای واقعی شکل می گیرد و رشد و کمال محقق گردد که نقدهای مبتنی بر استدلال از سوی طبقه روشنفکر رایج شوند. هدف از این پژوهش نیز این است که اشعار تمثیلی_ انتقادی فرخی در کنار نمونه‌های مشابه از قرآن مجید، نهج‌البلاغه و شاعران بزرگ بویژه فروغ فرخزاد با روش توصیفی_ تحلیلی بر پایه منابع کتابخانه‌ای بررسی شوند و نگاه نقادانه فرخی یزدی در اشعار تمثیلی‌اش با توجه به شرایط حاکم بر زمان خودش در کاسه ادبیات اجتماعی مورد تحلیل قرار گیرد. پیشینه ای در موضوع تمثیل های انتقادی اشعار فرخی و فروغ مشاهده نگردید. شیوه پژوهش استخراج اشعار تمثیلی- انتقادی در دیوان فرخی و فروغ و تحلیل آن ها بوده است. سوال این است آیا نقد های تمثیلی فرخی و فروغ تاثیری در تحولات اجتماعی آن زمان داشته است یا خیر؟ او راهی جز بیان حقایق در قالب نظم و نثرهای بی‌پرده و گاه تمثیلی، استعاری و کنایی نمی‌بیند. چون مسیر تبشیر و تبذیر را پیشتر آزموده همچون تمامی آزادیخواهان تاریخ، فرجام سختش را می‌داند ولی باور دارد که چراغ آگاهی را روشن نگاه دارد و چون انتخاب خودش شجاعتی آگاهانه است، حتی اگر پای جانش درمیان باشد، حرفش را و پیامش را ابلاغ می‌کند.

چکیده انگلیسی:

Critical parables are one of the last tools of elite thinkers and poets to protest against the atmosphere of suffocation and suffocation prevailing in the society. The importance of this research is to know that in a society reform is formed in the real sense and growth and perfection are realized, that critiques based on reasoning from the intellectual class become common. The purpose of this research is to examine Farrokhi's allegorical-critical poems along with similar examples from the Holy Quran, Nahj al-Balagha and great poets, especially with a descriptive-analytical method based on library sources, and the critical view of Farrokhi in his allegorical poems according to the prevailing conditions. to be analyzed in the bowl of social literature on its own time. No background was found on the topic of critical parables of Farrokhi poems. The method of research was extracting allegorical-critical poems in Divan and analyzing them. The question is whether the allegorical criticisms of Farrokhi had an impact on the social developments of that time or not? He sees no other way than to express the facts in the form of plain and sometimes allegorical, metaphorical and ironic prose. Because he has tried the path of evangelism and gossip before, like all the freedom fighters of history, he knows the hard end, but he believes that he keeps the light of awareness on, and because his choice is a conscious courage, even if his life is on the line, he conveys his words and his message.

منابع و مأخذ:

قرآن مجید

اقبال لاهوری، (1361). کلیات، م. درویش، علمی: جاویدان.

ایزانلو، حیدرعلی، (1384). روش‌های نادرست زندگی: سخن گستر.

پروین اعتصامی، دیوان، (1379). تنظیم شهرام رجب‌زاده، قدیانی، چ سیزدهم.

حمیدی، سعید، (1386). قران و طبیعت، تهران: حلم، چ دوم.

دمینیک سکرتان، (1375). کلاسیسیم، ترجمه حسن افشار، تهران: نشر مرکز.

رزمجو، حسین، (1389). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی، تهران: آستان قدس.

سعدی، مصلح بن عبدالله، (1375). کلیات، به تصحیح بهاءالدین خرمشاهی، تهران: ناهید.

صفا، ذبیح اله، (1362). تاریخ ادبیات در ایران. تهران: فردوس، ج اول.

طباطبایی، آیت‌الله سید حسین، (1382). موسوی، سید محمدباقر، تفسیر المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

عطار، شیخ فریدالدین، (1377). دیوان، تصحیحم. درویش، تهران: علمی، چ ششم.

علی بن ابی‌طالب، نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، تهران: انتشارات قدس، بهار 82.

فرشیدورد، خسرو، (1372). در گلستان خیال حافظ، تهران: آستان قدس، چ دوم.

فرخی یزدی، محمد، (1360). کلیات دیوان، تهران: جاویدان.

فرخزاد، فروغ، (1397). مجموعه اشعار «فروغ فرخزاد»، بی جا.

حسینی کازرونی، سیداحمد، (1398). کاربرد نماد و تمثیل در شعر عطار نیشابوری، فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادبیات فارسی بوشهر، شماره 39 صص 117-135.

مطهری، مرتضی، (1360). جاذبه و دافعه علی، قم: انتشارات صدرا.

معماریانی، محمد، (1390). در سایه‌سار قرآن و عترت، تهران: شریف.

مهرابی بردر، حسین، (1394). آداب، اخلاق اجتماعی در مثنوی، زانکو.

مولوی، جلال‌الدین محمد بلخی، (1362). کلیات مثنوی، تهران: نشر طلوع.

نفیسی، سعید، (1371). فروغی، سرچشمه تصوف در ایران. تهران:؟، چ هشتم.

هنرمند، نوشین، (1400)، بررسی تمثیل فشرده در غزلیات حافظ، تحقیقات تمثیلی در زبان و ادبیات فارسی بوشهر، شماره 50 صص 150-165.

The Holy Qur'an

Iqbal Lahori, (1361). Koliat, M. Darvish, Elmi, Javidan.

Izanlou, Heydar Ali, (2004). Incorrect ways of life, Sokhon Gostar.

Parvin Etisami, Divan, (1379). Edited by Shahram Rajabzadeh, Qadiani, 13th edition.

Hamidi, Saeed, (1386). Qur'an and nature, Helm, second edition.

Dominic Sekertan, (1375). Classicism, translated by Hassan Afshar, published by the center.

Razmjo, Hossein, (1389). Literary types and their works in Persian language, Astan Quds.

Saadi, Mosleh bin Abdullah, (1375). Koliat, edited by Bahauddin Khorramshahi, Nahid, first edition.

Safa, Zabih Elah, (1362). History of literature in Iran. Ferdows, first volume.

Tabatabai, Ayatollah Seyyed Hossein, (1382). Mousavi, Seyyed Mohammad Baqer, Tafsir al-Mizan, Qom, Islamic Publications Office, vol.

Attar, Sheikh Fariduddin, (1377). Divan, corrected by M. Darvish, Scientific, 6th edition.

Ali Ibn Abi Talib, Nahj al-Balagheh, translated by Mohammad Dashti, Quds Publications, first edition, Spring 2018.

Farshidord, Khosrow, (1372). In Golestan Khayal Hafez, Astan Quds, second edition.

Farrokhi Yazdi, Mohammad, (1360). Kliat Divan, Eternal.

Farrokhzad, Forough, (2017). Collection of poems by "Forough Farrokhzad"

Kazroni, Syed Ahmad, (2018). The use of symbols and allegory in the poetry of Attar Neishabouri, chapter of allegorical research in Persian language and literature, Bushehr, number 39, pp. 117-135.

Motahari, Morteza, (1360). Attraction and Repulsion Ali, Qom, Sadra Publications.

Memariani, Mohammad, (1390). In the shadow of the Qur'an and Atrat, Sharif, first edition.

Mehrabi Berdar, Hossein, (2014). Manners, social ethics in Masnavi, Zanko.

Maulvi, Jalaluddin Mohammad Balkhi, (1362). Kliat Masnavi, Tolo publication.

Nafisi, Said, (1371). Foroughi, the source of Sufism in Iran. Eighth edition.

Artman, Noushin, (1400), review of intensive allegory in Hafez's sonnets, allegorical research in Persian language and literature, Bushehr, number 50, pp. 150-165.