مهندسی عرفانی داستان تمثیلی پینوکیو بر اساس نظریه ی کنشی گریماس

محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی

فرشته ناصری ¹

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1401/11/29 تاریخ پذیرش : 1402/02/31 تاریخ انتشار : 1402/02/01

کلید واژه: ادبیات داستانی, تمثیل پینوکیو, کارل کلودی, نظریه‌ی کنشی, گریماس,

چکیده مقاله :

مهندسی ادبیات ،به عنوان یک از اصلی ترین سازوکارهای ساختاری کلام در متون ادبی ،از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. زیرا بافت ساختاری سخن، بر مبنای نوع هر یک ازگونه های ادبی، فرم وساختار منحصر به فردی را در خود نشان می دهد که می تواند جلوه ای از روابط ومناسبات اخلاقی ،اجتماعی ،فرهنگی و...در یک دوره ویا در یک جامعه باشد. در این میان ادبیات عرفانی با ساختار نظامند خود به جهت برخورداری از مبانی سلوک وطریقت سالکان ،طیف عظیمی ازروابط ومناسبات ادبیات داستانی را در بر می گیرد.در این خصوص داستان تمثیلی پینوکیو به دلیل بهره گیری از ساختاربنیادین داستانی وتمثیلی وهمچنین مناسبات ادبیات عرفانی ،بستر مناسبی را جهت نقد وتحلیل اصول ساختاری کلام بر مبنای اصول فکری ساختارگرایان فراهم می آورد. این پژوهش به شیوه ی توصیفی -تحلیلی وبه روش کتاب خانه ای (مطالعات کتاب ها وپایان نامه ها) به تبیین مهندسی عرفانی این داستان پرداخته است .هدف پژوهش حاضر،انعکاس مبانی جامعه ی یک دوران وشناخت ارزش های متعدد آن در افکار ،اندیشه ها وفرهنگ مردم یک دوره است.ضرورت پرداختن به چنین پژوهش هایی، بهره وری از شیوه های بیانی ادبیات عرفانی، به عنوان یکی از اصلی ترین مباحث انتقال سازوکارهای عرفانی ومبانی اصل خلقت است.

چکیده انگلیسی:

Literary engineering, as one of the main structural mechanisms of words in literary texts, is of significant importance. Because the structural context of the speech, based on the type of each literary genre, shows a unique form and structure, which can be a manifestation of moral, social, cultural relationships and... in a period or in a society. . In the meantime, mystical literature with its systematic structure, in order to have the basics of behavior and methods of seekers, includes a huge range of relationships and relations of fictional literature. It provides a suitable basis for criticizing and analyzing the structural principles of speech based on the intellectual principles of structuralists. This research has explained the mystical engineering of this story in a descriptive-analytical way and in a library method (studying books and theses). And the culture of the people is an era. T

منابع و مأخذ:

1- اخوت، احمد، (1371)، دستور زبان داستان، اصفهان: فردا، چ 1

2- اسکولز، رابرت (1379)، در آمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمه فرزانه طاهری در ادبیات، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: آگه، چ 1

3- ایگلتون، تری، (1368) پیش در آمدی بر نظریه ادبی، ترجمه عباس مخبر، تهران: مرکز.

4- ایوتادیه، ژان، (1381)، نقد ادبی در قرن بیستم، ترجمه‌ی مهشید نونهالی، تهران: نیلوفر، چ 2

5- برتنس، یوهاس، (1387)، مبانی نظریه ادبی، ترجمه محمد رضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی، چ 2

6- پور نامداریان، تقی (1388). در سایه آفتاب، تهران: نشر سخن.

7- خادمی، نرگس وابوالقاسم قوام، (1390) شخصیت کنیزکدر مثنوی معنوی، فصلنامه‌ی علمی وپژوهشی نقد ادبی، س 4، ش 13، صص 115-91

8- داد، سیما، (۱۳۸۳)، فرهنگ اصطلاحات ادبی - واژه نامه مفاهیم و اصطلاحات ادبی فارسی و اروپایی تطبیقی و توضیحی)، (ویرایش جدید)، تهران، مروارید، چ دوم

9- سلدن، رامان؛ ویدوسون، پیتر، (1372)، راهنمایی نظریه ادبی معاصر، ترجمه‌ی عباس مخبر، تهران: طرح نو.

10- شفیعی کدکنی، محمدرضا. ۱۳۶۶. صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.

11- شفیعی کدکنی، محمد رضا، (1368) موسیقی شعر، تهران: آگاه.

12- شیری، قهرمان، (۱۳۸۷)، مکتب‌های داستان نویسی در ایران، تهران، چشمه.

13- فتوحی، محمود. ۱۳۸۵. بلاغت تصویر. تهران: سخن.

14- قیس رازی، شمس. 1338. المعجم فی معاییر اشعار العجم. به کوشش محمد قزوینی و مدرس رضوی. تهران: دانشگاه تهران.

15- فرهنگ سخن، (1381)، به سرپرستی حسن انوری، تهران: سخن، چ 6

16- کریمی، پرستو؛ فتحی، امیر (1391)؛ تحلیل ساختاری طرح داستان کیومرث بر اساس الگوهای تودوروف، برمون وگریماس، فصلنامه‌ی تخصصی مطالعات داستانی، سال اول، شماره اول

17- مظفری، سولماز؛ جانباز، فاطمه، (1397) بررسی شخصیت پینوکیو کارلو کلودی بر اساس نظریه‌ی خودشکوفایی آبراهام مزلو، اولین کنفرانس ملی تحقیقات بنیادین در مطالعات زبان وادبیات.

18- مظفری، سولماز، (1397) زهرا کاظمی؛ بررسی سفر قهرمانی شخصیت در داستان پینوکیومطابق با نظریه‌ی جوزف کمبل. اولین کنفرانس ملی تحقیقات بنیادین در مطالعات زبان وادبیات

19- میرصادقی، جمال، (1364)، ادبیات داستانی، تهران: امیر کبیر، چ 4

20- مه زاد شیخ الاسلامی (1395)، نقش کلیدی کلام و زبان در بازآفرینی یک اثر، پژوهش ادبیات معاصر جهان، س 21، ش 1، صص 92-75.

1- Akhovat, Ahmad, (1371), Story Grammar, Isfahan: Farda, 1^st ED

2- Scholes, Robert (1379), an essay on structuralism in literature, translated by Farzaneh Taheri in literature,Translated by Farzaneh Taheri, Tehran: Agah, 1^st ED

3- Eagleton, Terry, (1368) Advances in Literary Theory, translated by Abbas Mokhbar, Tehran: Merkaz, 1^st ED

4- Ayotadieh, Jean, (2001), Literary criticism in the 20th century, translated by Mahshid Nonhali, Tehran: Nilofar, 2nd ED

5- Bertens, Yohas, (2007), The Basics of Literary Theory, translated by Mohammad Reza Abolqasmi, Tehran: Mahi, 2nd ED

6- Pour Namdarian, Taghi (1388). In the sun, Tehran: Sokhan.

7- Khademi, Narges and Abolghasem Qavam, (2013) The character of the maidservant in Masnavi Manavi, Scientific and Research Quarterly of Literary Criticism, Q4, No. 13, p. 91-115

8- Dadd, Sima, (2013), Dictionary of Literary Terms - Comparative and Explanatory Glossary of Persian and European Literary Concepts and Terms), (New Edition), Tehran, Marvarid, 2nd ED.

9- Selden, Raman; Widdowson, Peter, (1372), A Guide to Contemporary Literary Theory, translated by Abbas Mokhbar, Tehran: New Edition, 1^st ED.

10- Shafi'i Kodkani, Mohammad Reza. 1366. Imaginary images in Persian poetry. Tehran: agah.

11- Shafii Kodkani, Mohammad Reza, (1368) Poem Music, Tehran: Aagah, 1^st ED

12- Shiri, Kahraman, (2008), schools of story writing in Iran, Tehran, Cheshme, 1^st ED

13- Fotuhi, Mahmoud. 1385. Image rhetoric, Tehran: Sokhan, 1^st ED1^st ED.

14- Qhais Razi, Shams. 1338. Al-Ajm in the criteria of Al-Ajm poems. by the efforts of Mohammad Qazvini and Madras Razavi. First edition, Tehran: University of Tehran.

15- Farhang Sokhn, (2001), under the supervision of Hassan Anuri, Tehran: Sokhan, 6^th ED

16- Karimi, Prasto; Fathi, Amir (2012); Structural analysis of the plot of Kiyomarth based on the models of Todorov, Bermon and Grimas, Specialized Quarterly of Fiction Studies, 1st year, 1st issue

17- Mozafari, Solmaz; Janbaz, Fatemeh, (2017) Investigation of Carlo Claudio's Pinocchio character based on Abraham Maslow's self-actualization theory, the first national conference of basic research in language and literature studies.

18- Mozafari, Solmaz, (2017) Zahra Kazemi; Examining the heroic journey of the character in the story of Pinocchio according to Joseph Campbell's theory. The first national conference of basic research in language and literature studies

19- Mirsadeghi, Jamal, (1364), fiction literature, Tehran: Amir Kabir, 4^th ED

20- Mahzad Sheikhul-Islami (2015), the key role of speech and language in the re-creation of a work, the study of contemporary literature of the world, Q 21, Vol. 1, p. 75-92.