دراسة لنشأة إحدی حکایات "مرزبان‌نامه" الاجتماعیة؛ "اختیار الأخ" أنموذجا

محورهای موضوعی : النقد الادبي

رودابه شاه‌حسینی ¹ (أستاذة مساعدة بجامعة بیام نور)

تاریخ دریافت : 1392/02/12 تاریخ پذیرش : 1392/09/18 تاریخ انتشار : 1392/09/18

کلید واژه:

چکیده مقاله :

إنَّ حکایة "هنبوی مع الضحاک" التی وردت فی کتاب "مرزبان نامه" تحکی قصة امرأة بهذا الاسم کانت تعیش فی عصر الضحاک. حیث تقع القرعة باسم ابنها وزوجها وأخیها فی یوم واحد لیصبحوا طعاماً للحیتین اللتین کانتا علی کتفی الضحاک بعد أن وقعوا فی أسر حکومة الضحاک وبذلک حکم علیهم بالموت. وعندما تبالغ هنبوی فی البکاء والعویل یسمح لها الضحاک باختیار واحد من الثلاثة لیظل علی قید الحیاة وتختار هنبوی أخاها من بین الثلاثة. إنَّ اختیار هنبوی لأخیها یثیر العجب ولکنَّ لا شکّ فی أنَّ للأمر جذوراً تختلف عن النظام الاجتماعی وعن مفهوم القرابة المعاصرین ویجب أن نبحث عن تلک الجذور فی المجتمعات البدائیة التی کانت مبنیة علی أساس جنوسی یقرّ النظام الأمومی. تحاول هذه العجالة دراسة هذا المفهوم فی تلک الحکایة.

چکیده انگلیسی:

    “Hanboue and Zahak” tale is a story in Marzban Nameh, that is about a woman who lived in “zaehak” period.One day her child ,her husband and her brother were taken captive by Zahak government and  were doomed to death to provide the food for night’s snakes for Zahak. Hanboue cried, thus Zahak allowed her to free one of them by her choice , and Hanboue selected her brother. Her choice was wonderful and had its specific aim which is different from social organization and relative meaning . Her social aim is related to primitive matriarchal  societies. 

منابع و مأخذ:

جوینی، محمد. (1385ش). تاریخ جهانگشای جوینی. تصحیح: محمد قزوینی. چ 14. تهران: دنیای کتاب.

دورانت، ویل. (1391ش). تاریخ تمدن. ترجمه :احمد آرام، ع.پاشایی، امیرحسین آریانپور. چ15. تهران: علمی و فرهنگی.

رضی، هاشم. (1343ش). تاریخ ادیان. چ1. تهران: کاوه.

فروید، زیگموند. (1351ش). توتم و تابو. ترجمه محمد علی خنجی. چ2.  تهران: کتابخانه طهوری.

فریزر، جیمز جورج. (1386ش). شاخه زرین.  ویرایش و مقدمه رابرت فریزر. چ3. ترجمه کاظم فیروزمند. تهران: آگاه.

مصاحب، غلامحسین. (1381ش). دایره المعارف فارسی. چ3. تهران: امیرکبیر.

وراوینی، سعد الدین. (1384ش). مرزبان نامه. به کوشش خلیل خطیب رهبر. چ11. تهران: صفی علیشاه.

هرودوت. (1339ش). تاریخ هرودوت. ترجمه و حواشی هادی هدایتی. چ1. تهران: دانشگاه تهران.