التهجین فی الروایة الجزائریة المعاصرة على ضوء نظریة هومی بابا (روایة "کیف ترضع من الذئبة دون أن تعضک" لعمارة لخوص أنموذجا)
محورهای موضوعی : النقد الادبي
محمد تدو
1
(طالب دکتوراه فی قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة الإمام الخمینی الدولیة، قزوین، إیران)
علیرضا شیخی
2
(أستاذ مساعد فی قسم اللغة العربیة وآدابها، جامعة الإمام الخمینی الدولیة، قزوین، إیران)
کلید واژه: هومی بابا, کیف ترضع من الذئبة دون أن تعضک, الهویة المهجنة, أدب الهجرة, عمارة لخوص,
چکیده مقاله :
یتعرّض المهاجرون لتغیّرات جذریة فی کیفیة التعامل مع البیئة الجدیدة أثناء الهجرة وإن هاجس الحفاظ علی الثقافة الوطنیة من جهة والتواصل البناء مع البیئة الجدیدة من جهة أخری یعتبران من تعقیدات تعامل مجتمع المهاجرین مع السکان الأصلیین. بما أنّ الروایة والقصة من أکثر الأدوات خلودا لتصویر التحدیات التی یواجهها المهاجرون عند اعتناقهم الهویة المزدوجة، تناول العدید من الکتّاب العرب فی أعمالهم الأدبیة موضوع المهاجرین فی أوروبا، منهم الروائی الجزائری المعاصر عمارة لخوص فی روایة "کیف ترضع من الذئبة دون أن تعضک" التی تدور أحداثها حول المهاجرین من دول العالم الثالث الذین هاجروا إلی إیطالیا.یرسم الروائی أزمات هویة المهاجرین والتناقضات الثقافیة والاجتماعیة والدینیة التی تعرّضوا لها فی البلد المستضیف. یحاول المقال الحاضر إلى تحلیل موضوع الهجنة فی شخصیة المهاجرین علی ضوء آراء هومی بابا الناقد الأمیرکی ذو أصل هندی مستعینا بالمنهج الوصفی التحلیلی، ومن أبرز النتائج التی توصلنا إلیها هی أن لخوص یجسّد الهویة المهجنة للمهاجرین فی شؤون کالدین والطعام واللغة والاسم والعادات والتقالید وأنّ معظم المهاجرین الجدد ماعدا بطل الروایة؛ أمدیو غیر قادرین علی خلق الخطاب والتبادل الثقافی مع السکان الأصلیین، وقد یؤدی عجزهم علی التعامل مع فضاء الهجرة إلی عدم تمکنهم من قبول الهویة الجدیدة.
Migrants undergo profound changes in encounter with the new environment, culture and customs during their emigration. Their concern of preserving native culture on the one hand, and making constructive relations with the new environment on the other are of emigrants difficulties. Novel is one of the most enduring tools for portraying the challenges migrants face with when embracing a dual identity. Many Arab writers, including the contemporary Algerian novelist Amara Lakhous in his novel kayfa tarḑaʽ min al-ḏỉ'ba duna an taʽazzoka (how you breast feed from a she-wolf without being bitted), have dealt with the subject of third world migrants in European countries. Lakhous novel draws on the identity crises of the immigrant and the cultural, social and religious contradictions they have experienced in those countries. The present study tries to analyse personalities of Lakhous novel according to Homi Bhabha ideas, an American-Indian theorist. The study's results show that the hybrid identity is portrayed in matters such as religion, food, language, race, name and mores. Moreover, the most immigrants are not capable of making discourse and cultural exchange. Their inability to make relations with the immigration space leads to their inability in accepting new identity.
أشکروفت، بیل وغاریث غریفیث وهیلین تیفن. (2010م). دراسات مابعد الکولونیالیة؛ المفاهیم الرئیسة. ترجمة:أحمد الروبی وأیمن أحلی وعاطف عثمان، ط1. القاهرة:المرکز القومی للترجمة.
افشاری،بهبهانی‌زاده وفریندخت زاهدی. (1392ش). «ادبیات نمایشی مهاجرت ایرانیان ساکن در استرالیا؛ تحلیل پسااستعماری نمایشنامه در آینه اثر محمد عیدانی». فصلیة جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، السنة الثانیة.العدد الخامسة. صص 147-164.
ثابت، طارق، (2014م). «هویة الأدب بین الحضور والغیاب فی الخطاب النقدی العربی ما بعد الکولونیالی». مجلة الأثر. سنة13. العدد 21. صص103-112.
حق‌شناس، علی‌محمد ونرگس انتخابی وحسین سامعی.(1381ش). فرهنگ معاصر هزاره؛ انجلیزی ـ فارسی. المجلد2. ط3. طهران: دار نشر قاموس الحدیث.
خمری، حسین. (1394ش). «هجرة النص وثبات الهویة»، فصلیة نقد ادب عربی.السنة الخامسة. العدد العاشرة. صص 293-311.
ذاکری، آرمان. (1392ش). «چشم انداز اندیشه، در ضرورت طرح و سنجش مطالعات پسا استعماری». فصلیة "چشم انداز ایران، العدد 77، صص 64-59.
سپهوند، حاجی‌علی. (1394ش). «پسا– استعمار یا پسا- مدرن؟».ط1. طهران: منشورات نارنجستان کتاب.
سنو، غسان منیر حمزه وعلی أحمد الطرّاح. (2002م). «الهویة الوطنیة والمجتمع العلمی والإعلام».ط1.بیروت: دارالنهضة العربیة.
شاهمیری، آزاده. (1389ش). «نظریه و نقد پسااستعماری». ط1.طهران:منشورات علمیة.
شیرزادیان، رضا. (1388ش). «مطالعات پسااستعماری؛ نقد وارزیابی دیدگاه‌های فرانتس فانون، ادوارد سعید و هومی بابا» فصلیة الدراسات السیاسیة، العدد الخامسة. 149-174.
عصفور، جابر. (2012م). «عن المهجر والمنفی من منظور مختلف، ضمن "الثفافة العربیة فی المهجر». مجلد1. الکویت: الثقافة العربیة فی المهجر، العدد 90. ص17.
فرهمندفر، مسعود. (1393ش). «جایگاه آستانه‌ای فرهنگ: هومی بابا و نظریه پسااستعماری»، فصلیة الدراسات النقدیة. السنة الأولی. العدد الرابعة. صص 17-34.
فرهمندفر، مسعود وامیرعلی نجومیان. (1392ش). «پیوندخوردگی هویت در نظریه پسااستعماری، مطالعه موردی فیلم پیانیست اثر رومن پلانسکی». هنرهای نمایشی و تجسمی. السنة الثانیة. العدد السادسة. صص 63-73.
قمری، محمدرضا ومحمد حسن‌زاده. (1389ش). «نقش زبان در هویت ملی». مجلة زبان پژوهشی لجامعة الزهراء (دوریة علمیة محکّمة). السنة الثانیة. العدد الثالثة.ص3.
کارتر، دیفید. (2010م). «النظریة الأدبیة» ترجمة: باسل مسالمة، ط1.سوریا: دار التکوین.
لخوص، عمّارة. (2003م). «کیف ترضع من الذئبة دون أن تعضک». ط2. الجزائر: منشورات الاختلاف.
_______ . (2010م). «القاهرة الصغیرة».ط6. بیروت: منشورات الاختلاف.
لک، منوچهر. (1384ش). «هویت ملی در شعر دفاع مقدس»، فصلیة دراسات وطنیة إیرانیة. السنة السادسة. العدد الثانی. صص111-132.
المسکینی، فتحی. (2001م). الهویة والزمان ط1، بیروت: دار الطلیعة.
موسوی، سید صدرالدین ومسعود درودی. (1391ش). «نگرشی انتقادی بر مطالعات پسااستعماری و رویکردهای آن»، فصلیة دراسات بینیة فی العلوم الإنسانیة. العدد الأول. صص 73-39.
نجومیان، امیرعلی. (1393ش). «سبک زندگی در ترجمه؛ بررسی نشانه - پدیدارشناختی سبک زندگی مهاجر».یازدهمین هم‌اندیشی حلقه نشانه‌شناسی سبک زندگی. السنة الأولی. صص 9-22.
References
Anderson, E.N.(2005) :Everyone Eats: Understanding Food and Culture, New York and London: New York University Press.
Bhabha, H, K .(1994) :The Location of Culture, London, Routledge Classics.
Soukhanov.A.H.(2005): The American Herigage dictionary of the English Language,third edition, New York and Boston: Houghton Mifflin Company.
Gwinn,R.P.(1991) :The New Encyclopedia Britannica, Volume 4, 15th Edition, London.
Warschauer, M. (2007) :Language, Identity, and the Internet,Irvin: University of California.
المصادر الإلکترونیة
قناة الجزیرة المباشرة، 2017م، صلاح سلیمان:
http://mubasher.aljazeera.net/opinion
الموقع الإلکترونی الخاص للخوص، 2012م، السیرة الذاتیة للخوص
http://www.amaralakhous.com/biography-arabi
فرانس24، 2013م، مقابلة شخصیة مع عمّارة لخوص:
قناة الجزیرة، 2015م، مقابلة شخصیة مع عمّارة لخوص:
_||_
