بررسی تأثیر سیستم‌های کشت کم نهاده و پر نهاده بر جمعیت و تنوع علف‌های هرز مزارع گندم قزوین

محورهای موضوعی : پژوهش علف های هرز

فاطمه پورکریمی ¹ , سعیده ملکی فراهانی ² , مصطفی اویسی ³ , محمدرضا چائی چی ⁴

1 - گروه اگرواکولوژی، دانشکده علوم کشاورزی،دانشگاه شاهد، تهران، ایران
2 - دانشگاه شاهد
3 - دانشگاه تهران
4 - دانشگاه تهران

تاریخ دریافت : 1398/03/12 تاریخ پذیرش : 1398/10/03 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: تنوع گونه, جمعیت علف‌هرز, عملکرد, شبکه-بندی, بوم‌نظام,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی ساختار جمعیت و تنوع گونه‌ای علف‌های هرز بوم‌نظام‌های گندم استان قزوین، مطالعه‌ای طی سال زراعی 1395-1394 اجرا گردید. نمونه‌برداری به روش شبکه‌بندی از حدود 330 کوادرات 5/0 متر × 5/0 متر در 9 مزرعه سه هکتاری، در بوم‌نظام گندم تحت مدیریت‌های دیم (کم نهاده)، بی خاک‌ورزی (کم نهاده) و آبی (پر نهاده) در دو مرحله پنجه‌زنی و انتهای ساقه دهی انجام شد. به طورکلی بیش‌ترین جمعیت و تنوع گونه‌ای علف‌های هرز در نظام‌های زراعی دیم (کم‌نهاده) با 27 گونه علف هرز و کم‌ترین تنوع گونه‌ای با 10 گونه در سیستم کشت آبی (پرنهاده) مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد فراوانی جمعیت علف‌های هرز در مزارع بدون شخم کم‌ترین بود. بررسی عملکرد گندم نیز نشان داد بالاترین عملکرد دانه و ماده خشک کل گندم به ترتیب با 6231 و 18580 کیلوگرم در هکتار در سیستم کشت آبی و کم‌ترین آن نیز به ترتیب با 2078 و 60180 در سیستم کشت دیم می باشد. نتایج عملکرد گندم در سیستم کشت بی‌خاک‌ورزی نیز با عملکرد دانه 5830 عملکرد قابل قبولی را نشان داد. با توجه به جمعیت علف‌های هرز و عملکرد دانه گندم، سیستم‌های بی خاک‌ورزی می‌تواند راهکار مناسبی در جهت کاهش هزینه، کنترل علف‌هرز باشد.

چکیده انگلیسی:

To evaluate the population and diversity of weeds in wheat fields in Qazvin, Iran, an experiment was conducted during 2015-2016 growing season. A net sampling method was employed to take samples from 9 fields of 3-hectar area which were managed either in dry farming, no-tillage, or irrigated systems. Samples were taken at two growing stages when wheat plants were at tillering and when they reached full stem growth stage. The highest population and diversity of weeds was observed in dry farming system and the lowest was seen in irrigated system. The frequency of weed population was lowest in no-till system. The highest grain yield (6231 kg/ha) and total dry matter (18580 kg/ha) was measured in irrigated system, and the lowest grain yield (2078 kg/ha) and total dry matter (60180 kg/ha) was obtained in dry farming system, respectively. Based on the low weed population and a grain yield of 5830 kg/ha in no-till system, it seems that this production system is economically and environmentally justifiable for wheat production in Qazvin Provence, Iran.