پیش بینی دلزدگی زناشویی براساس تاب آوری و راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان

محورهای موضوعی : روان کاوی، روان پویشی، روان شناسی شناختی و بهداشت روان

شایا عمادی ¹ (دانشجوی دکترای گروه روانشناسی، واحد رودهن دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران)
مالک میرهاشمی ² (دانشیار گروه روانشناسی، واحد رودهن دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران)
حسن پاشا شریفی ³ (استاد گروه روانشناسی، واحد رودهن دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/04/12 تاریخ پذیرش : 1398/08/06 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

هدف: هدف از پژوهش حاضر "پیش بینی دلزدگی زناشویی براساس تاب آوری و راهبردهای تنظیم شناختی سازگارانه و ناسازگارانه هیجان در زنان متاهل دانشجو" بود. روش: به لحاظ ماهیت و اهداف، این پژوهش کاربردی و روش پژوهش توصیفی همبستگی بود و 239 زن متاهل دانشجو از واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران در سال تحصیلی 97-1396 در آن شرکت داشتند. گروه نمونه به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شد. برای جمع آوری داده های مرتبط با موضوع، از پرسش نامه مقیاس دلزدگی زناشوییCBM (پاینز، 1996)، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) و پرسشنامه تاب‌آوری (CD-RISC) استفاده شد. در بخش استنباطی، داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از آزمون های آماری و روش تحلیل رگرسیون چندگانه با نرم افزار SPSS بررسی شد. یافته ها: 9/5 درصد از واریانس متغیر دلزدگی زناشویی توسط متغیرهای تاب آوری و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (سازگارانه و ناسازگارانه) تبیین می شود. به عبارت دیگر، 9/5 درصد از پراکندگی مشاهده شده در متغیر دلزدگی زناشویی توسط این متغیرها توجیه می شود. مقدار R مشاهده شده (243/0) نیز نشان دهنده آن است که مدل رگرسیون خطی حاضر می تواند برای پیش بینی استفاده شود. علاوه بر این، نسبت F محاسبه شده (885/4 ) در سطح اطمینان حداقل 99 درصد معنادار است. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که بین متغیرهای مورد مطالعه و متغیر دلزدگی زناشویی همبستگی معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان دهنده این است که مکانیسم های تنظیم شناختی هیجان در پیش بینی دلزدگی زناشویی نقش دارد و با آموزش مهارت های تنظیم هیجانی و زوج درمانی هیجان مدار می توان از بروز دلزدگی زناشویی پیشگیری کرد.

منابع و مأخذ:

آوات کریم، ب؛ ربیعی، م؛ دنیوی، و؛ نیک­فرجام، م. (1393). مقایسه بین راهبردهای تنظیم هیجان و سبک زندگی در زوجین با و بدون رضایت زناشویی در شهر سردشت. فصلنامه پرستار و پزشک در رزم، سال 4، شماره 3، 130-124.

امیدی­فر، ح؛ پورابراهیم، ت؛ خوش­کنش، ا؛ مرادی، ا. (1395). مقایسه و رابطه خودتنظیمی هیجانی با دلزدگی و صمیمیت زناشویی در زوجین هر دو و یکی شاغل ادارات دولتی. فصلنامه علمی پژوهشی مشاوره شغلی و سازمانی، شماره 26: 67-50.

بالی، ز؛ گل­پور، ر؛ معدنی، ط. (1395). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر کاهش سطح دلزدگی زن و شوهر افراد مراجعه کننده به مرکز بهزیستی شهر ری. فصلنامه مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، شماره 12: 159-147.

برنشتاین، ف و برنشتاین، م. (بی تا). زناشویی درمانی. ترجمه: حمید رضا سهرابی(1382)، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.

بشارت، م؛ بزازیان، س. (1391). بررسی پایایی، روایی و تحلیل عاملی فرم کوتاه مقیاس خودتنظیم­گری. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 2، 6، 112-89..

بینازاده، م؛ کیانی دهکردی، م؛ رفیعی، ح؛ سمیعی، م؛ کریملو، م؛ دولتشاهی، ب. (1384). تاب­آوری در برابر وابستگی به مواد در پسران مردان وابسته و غیروابسته به مواد. نشریه حکیم، 8، 2:36-31.

پاینز، آیالا مالاچ. (1996). چه کنیم تا عشق رؤیایی­مان به دلزدگی نینجامد، ترجمه فاطمه شاداب (1381)، تهران: نشر ققنوس.

پوررحیمی، م؛ شاکر، ع. (1391). پیش­بینی رضایت زناشویی زوجین بر اساس باورهای غیرمنطقی و کمال­گرایی و نوع سبک دلبستگی. فصلنامه تحقیقات روانشناختی، 4، 14، 25-11.

حسام­پور، مریم. (1388). نقش واسطه­ای سبک­های هویت در میان روابط اجتماعی و تاب­آوری در دانشجویان دانشگاه شیراز. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه شیراز.

رضاخانی، س؛ نوری قاسم­آبادی، ر؛ جان­بخش، مژگان. (1389). رابطه کمال­گرایی با باورها و انگیزه­های ازدواج در دانشجویان دانشگاه تهران. زن و مطالعات خانواده، 3، 10: 73-61.

رضایی، ن؛ باباخانی، ن. (1395). الگوی تبیین دلزدگی زناشویی بر اساس باورهای غیرمنطقی با میانجی­گری دشواری در تنظیم هیجانات در کارمندان متاهل دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران. پژوهشنامه روانشناسی عدالت، 1 (1)، 85-63.

زارعی، حیدر علی (1397). راهنمای آمار استنباطی در روان شناسی به زبان ساده. تهران: ارجمند.

شاکرمی، م. معیری، ن. زهراکار، ک و داورنیا، ر. (1394). بررسی کارایی زوج درمانی هیجان­مدار به شیوه گروهی برکاهش فرسودگی زناشویی زنان. فصلنامه علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی: سال 25. شماره 2.

عبادپور، آ؛ صابر، س. (1394). سنجش رضایت زناشویی بر اساس تاب­آوری و تمایزیافتگی خود. روانسنجی، 4 (13)، 1-11.

عبادت­پور، ب؛ نوابی­نژاد، ش؛ شفیع­آبادی، ع؛ فلسفی­نژاد، م. (1392). نقش واسطه­ای کارکردهای خانواده برای تاب­آوری فردی و باورهای معنوی و دلزدگی زناشویی. روش­ها و مدل­های روانشناختی، شماره 13: سال سوم.29-45.

قمری­گیوی، ح؛ خشنودنیا، ب و رفیعی، ح (1391). مقایسه هیجان­خواهی و عملکرد خانواده در افراد مطلقه، در حین طلاق و عادی. فصلنامه مشاوره و رواندرمانی، سال دوم، شماره 4.

کجباف م؛ نشاط دوست، ح؛ خالویی، ق. (1390). بررسی رابطه بین هیجان­خواهی و میزان رضایت زناشویی. دو ماهنامه دانش و رفتار، شماره 10.

کوهی، س؛ اعتمادی، ع؛ فاتحی­زاده، م. (1393). بررسی رابطه ویژگی­های شخص، یتی و سلامت روانی با سرخوردگی زناشویی در زوجین. فصلنامه علوم شناختی و رفتاری، سال 4، شماره 1.

کیانی، ا؛ اسدی شیشه­گران، س؛ اسماعیلی، ف؛ زوار، م. (1395). پیش‌بینی دلزدگی زناشویی بر اساس ابرازگری هیجانی و اسنادهای زناشویی در افراد متاهل مراجعه‌کننده به مراکز بهزیستی شهر اردبیل. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش­های مشاوره، دوره 15، شماره 59، 75-58.

کیخاونی، س؛ محمدزاده، ج؛ محمدی، ج؛ نصراللهی، ع؛ پیراحمدوند، م؛ رضایی، ر؛ و رضایی، ک. (1391). رابطه تاب­آوری و سلامت روان با آسیب­پذیری در برابر مواد مخدر در دانش­آموزان مقطع متوسطه شهر ایلام در سال تحصیلی 90-89.. فصلنامه تاریخ پزشکی، سال چهارم، شماره 13، 84-67.

گل­پرور، م؛ ستایش­منش، س. (1393). پیش­بینی پذیری مولفه­های رضایت زناشویی بر اساس مولفه­های کمال­گرایی زنان متاهل دانشجو. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان سابق). 17، 65، 247-215.

محمدی، م. (1384).برسی عوامل موثر برتاب­آوری در افراد در معرض خطرسوء مصرف مواد.پایان نامه دکتری، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران.

مطهری، ز ؛ بهزادپور، س؛ سهرابی، ف. (1392). تبیین سطح تعارض زناشویی بر اساس هیجان­خواهی و تاب­آوری در زوجین. زن و مطالعات خانواده، شماره 20: 122-105.

موحد، س؛ کریمی، ک (1396). بررسی رابطه تاب­آوری و نارسایی هیجانی با دلزدگی زناشویی معلمان شاغل در مدارس. پیشرفت­های نوین در علوم رفتاری، شماره 6: 52-40.

نوری­زاده، م؛ حسین پور، ف؛ و غنی آبادی، ک. (1389). افراد تاب­آور این گونه­اند.... ماهنامه پیام مشاور: نشریه مشترک دفتر مرکزی مشاوره وزارت علوم ومرکز مشاوره دانشگاه تهران، شماره 98، سال دهم.

نویدی، فاطمه. (1384). بررسی و مقایسه رابطه دلزدگی زناشویی با عوامل جو سازمانی در کارکنان ادارات آموزش‌ و پرورش و پرستاران بیمارستان‌های شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته مشاوره. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه شهید بهشتی.

هوینت، دنیس و کرامر، دانکن (1389)، مقدمه­ای بر روش­های تحقیق در روانشناسی و مشاوره. ترجمه: حسن پاشا شریفی و دیگران. تهران: نشر سخن.

Abbot, B. (2005). Emotion Dysregulation and Re- Regulation: predictors of Relationship intimacy and Distress, Doctoral Dissrtation, Texas A& M university.

Aldao, A., Nolen-Hoeksema, S., & Schweizer, S. (2010). Emotion-regulation strategies across psychopathology: A meta-analytic review. Clinical Psychology Review, 30, 217–237.

Boldwin, D. , Kennedy, D. & Armata, P. (2008). Short communication with dispositional optimism & resiliency.Stress and health. 24: 393-400.

Bargh, J. A., & Williams, L. E. (2007). On the nonconscious of emotion regulation. In J. Gross (Ed.), Handbook of emotion regulation (pp. 429-445). New York: Guilford Press.

Benard, B. (1995), Fostering Resilience in Children. Council for Exceptional Children.

Buehler, C. (2014). Interparental conflict styles and youth problem behavior: a two-sample replication study. Journal of Marriage and Family, 60(1), 119–132.

Campbell-Sills, L., & Barlow, D. H. (2007). Incorporating emotion regulation into conceptualizations and treatments of anxiety and mood disorders. In J. J. Gross (Ed.), Handbook of emotion regulation (pp. 542-559). New York: Guilford Press.

Conner, K. M., & Davidson, J. R. T. (2003).. Development of a new resilience scale: The Conner-Davidson Resilience Scale (CD-RISC). Depression and Anxiety, 18, 76-82.

Diamond, L. M., & Aspinwall, L. G. (2003). Emotion regulation across the life span: An integrative perspective emphasizing selfregulation, positive affect, and dyadic processes. Motivation and Emotion, 27, 125- 156.

Dillon, D. G., Ritchey, M. Johnson, B. D., La-Bar, K. S. (2007). Dissociable effects of conscious emotion regulation strategies on explicit and implicit memory. Emotion, 7(2), 345-62.

Dunham SM. (2008).Emotional skillfulness in African American marriage:Intimate safety as a mediator of the relationship between emotional skillfulness and marital satisfaction. Dissertation of Doctor of Philosophy ,University of Akron.

Flett, G. L., & Hewitt, P. L. (2002) Perfectionism and maladjustment: an overview of theoretical, definitional, and treatment issues. In G. L. Flett & P. L. Hewitt (Eds.), Perfectionism: theory, research and treatment (pp. 5-32). Washington, DC, USA: APA.

Frost, R. O., Marten, P., Lahart, C., & Rosenblate, R. (1991). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14, 449-468.

Garmezy, N.M., & Masten, AA. (2006). Particularresiliency to threatening environments. Journal of Experimental Social Psychology. 42: 323-36.

Garmezy,(1991) N. Resilience and vulnerability to adversedevelopmental outcomes associate with poverty. American Behavioral Scientist , 34, 416-430.

Granefski, N, Kraaij V. (2015). Cognitive emotion regulation strategies and depressive symptoms: A comparative study of five specific Sample. Pers Indiv Diff. (40):1659-69.

Granefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2002). Manual for theuse of the cognitive emotion regulation questionnaire. Leiderorp: Datec.

Gratz, K. L., & Roemer, L. (2004). Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the difficulties in emotion regulation scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26, 41-54.

Gross, J. J., & Thompson, R. A. (2007). Emotion regulation: Conceptual foundations. In J. J. Gross (Ed.), Handbook of Emotion Regulation. New York: Guilford Press.

Halberstadt, J., Winkielman, P., Niedenthal, P.M., & Dalle, N. (2009). Emotional conception how embodied emotion concepts guide perception and facial action. Psychological Science, 20 (10), 1254-1261.

Hamachek,D.E, (1978). Psychodynamics of normal and neurotic perfectionism, psychology: Journal of human behaviors, 15, 27-33.

Huston, T. (2009). What is love got to do with it? Why some marriage succeed and other fail. Journal of Personal Relationship, 16 (3), 301-27.

Kayser, K. (1996). The marital disaffection scale: An inventory for assessingmotional estrangement in marriage. American Journal of Family Therapy, 24 (1),68-80.

Mirgain, S. A., & Cordova, J. V. (2007). Emotion skills and marital health: The association between observed and self-reported emotion skills, intimacy, and marital satisfaction. Journal of Social and Clinical Psychology, 26(9), 983-1009.

Nolen-Hoeksema, S., Wisco, B. E., & Lyubomirsky, S. (2012). Rethinking rumination. Personality Psychology Sciences, (3), 400-424.

Pines, A. M, Neal MB, Hammer LB, Icekson T. Job burnout and couple burnout in dual-earner couples in the sandwiched generation. Social psychology Quartery; 2011, 74: 86-361.

Pines, A. M. (1996). Couple burnout: Couses and Cures. London Routledge.

Pokorska, J., Farrell, A., Evanschitzky, H., & Pillai, K. (2013). Relationship fading inbusiness-to-consumer context. In S. Sezgin, E. Karaosmanoglu, & A. B. Elmadag Bas(Eds.), EMAC: 42nd Annual European Marketing Academy conference: Lost in translation. Istanbul: Turkey.

Rottenberg, J., & Gross, J. J. (2003). When emotion goes wrong: Realizing the promise of affective science. Clinical Psychology Science and Practice, 10, 227-232.

Smith, L. Ciarrochi, J. & Heaven, C. L. (2008). The stability and change of trait emotional intelligence, conflict communication patterns, and relationship satisfaction: A one year longitudinal study, Personality and Individual Differences, 45, 8, 738-743.

Tabakhnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.), Boston: Allyn & Bocon.

Tie, S. & Poulsen, Sh. (2013). Emotionally focused couple therapy with couple's marital adjustment. Contemporary Family Therapy 2013; 35(3): 557-67.

Waller, M. A. (2001). Resilience in ecosystemic context: Evolution of the child.

 American.

Vimz, B. & pina, w. (2010). The assessment of emotion regulation: Improving construct validily in research on psychopathology in Yoth. Journal of psycholosical Behaviour assessment, published online. 10(1):169-178.

Watkins, L. E., DiLillo, D., Hoffman, L., & Templin, J. (2015). Do self-control depletion and negative emotion contribute to intimate partner aggression? A labbased study. Psychology of Violence, 5(1), 35.

Zuckerman, Marvin,.Kuhlman, D.Michael. (2000), Personality and Risk-Taking: common biosocial factors. Journal of personality, 1029-999(6)68.