تاریخچه ی پوشاک در دوره ی پش ضحاکی

محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسی

فاطمه محسنی گرد کوهی ¹ (استادیار ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین،قزوین ایران.)

تاریخ دریافت : 1395/09/30 تاریخ پذیرش : 1395/09/30 تاریخ انتشار : 1395/09/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

پوشاک از ابتدایی ترین احتیاجاتِ بشر است. اهمیت عمده ی پوشاک برای انسان، از نمود آن در کهن ترین اساطیرِ ملل دریافتنی است. در این مقاله به پیداییِ پوشاک در میان اقوام ایرانی و تحول و دگرگونی آن خواهیم پرداخت. در ابتدا با نگره ای تاریخی، نخستین نمودهای پوشیدنی ها در اساطیر ایرانی باز جست میشود و سپس تنوع و گونه گونیِ کاربردِ آن در ساحت های مختلف زندگی قوم ایرانی نشان داده می شود. اساسِ این پژوهش بر دوره ی اساطیری اقوام ایرانی، از آغاز پیشدادیان تا به قدرت رسیدن ضحاک استوار است و بازتابِ جنبه های آیینی و اجتماعی استفاده از پوشاک را در متون ادبی و تاریخی و اساطیری که به این دوره پرداخته اند، نمایان می کند. در همین راستا، ابتدا گاهان به عنوان کهن ترین متنِ ایرانی بررسی و سپس به متون اوستایی متأخر و روایات دوره ی میانه و اسلامی پرداخته می شود.

چکیده انگلیسی:

Apparel is among human beings’ primary essentials. The representation of apparel in the oldest myths of nations reveals how significant it had been for man.  This paper studies the origination and evolution of apparel among Iranian tribes. First, the early representations of clothing in Iranian myths are searched historically, and then, its different forms and functions in the varying lives of Iranians are uncovered. The search is based on the mythological phase of Iranian tribes, from the Pishdadian dynasty coming to power to Pre-Zahhak era, and displays the socio-ritual impressions of using apparel in the literary, historical and mythological texts related to those eras. Accordingly, the Ghats, as the oldest Iranian text, is examined first, and the later Avestan and other medieval and Islamic narrations are studied after.

منابع و مأخذ:

1. ابن اثیر (1383) الکامل. برگردان سید حسین روحانی، تهران: اساطیر.


2. ابن بلخی (1385) فارسنامه. تهران: اساطیر.


3. آموزگار، ژاله (1387) زبان، فرهنگ، اسطوره. تهران: معین.


4. بلعمی، ابوعلی. (1388) تاریخ بلعمی. تصحیح محمدتقی بهار، تهران: زوار.


5. بهار، مهرداد (1385) بندهش. تهران: توس.


6. ______ (1384) از اسطوره تا تاریخ. تهران: چشمه.


7. بیرونی، ابوریحان (1386) آثارالباقیه. ترجمه­ی اکبر داناسرشت، تهران: امیرکبیر.


8. پورداود، ابراهیم. (1377) یشت­ها، ج1، تهران: اساطیر.


9. --------  (1364) ترجمه ماشاالله رحمان پور و خاخام مشه زرگری .بی جا.


10. طبری (1383) تاریخ طبری. ترجمه­ی ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر.


11. فردوسی، ابوالقاسم. (1389) شاهنامه تصحیح انتقادی جلال خالقی مطلق، تهران،مرکز دائره المعارف اسلامی.


12. گردیزی (1363) زین الاخبار. تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب.


13. مشیرپور، میرمحمد (1345) تحول لباس در ایران. مشهد.


14. ملک­زاده بیانی (1375) تاریخ مهر در ایران. تهران: دانشگاه تهران.


15. هرودُت (1384) تاریخ هرودوت، ج2. ترجمه­ی هادی هدایتی، تهران: دانشگاه تهران.


16. یعقوبی (1382) تاریخ یعقوبی. ترجمه­ی محمد ابراهیم آیتی، تهران: علمی و فرهنگی.

17-Boyce, M., Zoroastrians. Their Religious Beliefs and Practices, London, etc., 1979.

18-Kellens, J., Le panthéon de l’Avesta, Wiesbaden, 1994.                               

19-Molé, M., Culte, mythe et cosmologie dans l’Iran ancien, Paris: Presses Universitaires de France, 1963.

20-Widengren, G., Die Religionen Irans, Stuttgart, 1965.