نقد و تحلیل غزل های عاشورایی جامه دران

محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسی

کتایون حبیبی ¹ , کبری نودهی ²

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان،دانشگاه آزاد اسلامی ، گرگان، ایران.
2 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/12/14 تاریخ پذیرش : 1398/12/14 تاریخ انتشار : 1398/10/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

واقعة عاشورا، حماسه ای بزرگ در تاریخ بشر است و همواره نویسندگان و شاعران به تبیین جنبه های گوناگون آن پرداخته و احساسات درونی خود را بیان کرده اند. از زمرة این شاعران، در دورة معاصر می توان سعید بیابانکی را نام برد. گستردگی شعر عاشورایی، آشنایی با شاعران برجسته عاشورایی معاصر و شناسایی غزل های عاشورایی شاخص پس از انقلاب و نیز بهره گیری از زبان تصویری برای تبیین مفاهیم عاشورایی در قالب غزل، نشان از اهمّیّت این پژوهش است. بررسی این مجموعه نشان می دهد که شاعر مفاهیمی چون عطش، شهادت و مظلومیّت سیّد الشهداء (ع) و یاران وفادارش را با بهره گیری از عوامل تصویرساز در محور افقی به تصویر کشیده که نماد و استعاره در رأس آن است. پژوهش حاضر، به بررسی، نقد و تحلیل غزل های عاشورایی این شاعر، از منظر درونمایه و شگردهای هنری، بر اساس کتاب جامه دران با روش تفصیلی- تحلیلی پرداخته تا درونمایه ها و شگردهای هنری آن را بیان کند.

چکیده انگلیسی:

    Ashura event is a great epic in human history. The poets always have explained the different aspects of these event and have impressed their sensations about it. One of these poets in persian literature is Saeed Biabanaki from contemporary period. In this study, his sonnets about Ashura have been investigated in terms of artistic techniques based on " Jamedaran " book. Studying this anthology indicated that poet have illustrated some concepts such as Imam Hossein's wronged, martyrdom and thirst using imager factors; while symbolism and metaphor are topsides. In this study the sonnets of this poet about Ashura have been investigated based on Jamedaran book. Assessments of this book show that Biabanaki have dedicated most of his poem to Aba'abdollah anh his companions innocence and martyrdom. The most outstanding of Ashura's sonnet themes in Jamedaran book are about Aba'abdollah which these themes are based on historical events. The poet have presented the wisely analysis of Ashura event using arctic tricks.

منابع و مأخذ:

کتاب­ ها

1. قرآن کریم. (1381). ترجمۀ بهاالدین خرمشاهی. چاپ چهارم. تهران: نیلوفر و جامی


2. انصاری، نرگس. (1389). عاشورا در آیینه شعر معاصر (بررسی و تحلیل شعرهای عاشورایی فارسی و عربی). چاپ اول. تهران: مجتمع فرهنگی عاشورا.


3. بیابانکی، سعید.  (1395) جامه­دران. چاپ پنجم. تهران: فصل پنجم.


4. حسینخانی، نورالله. (1387). خورشید برنیزه. تهران: نشرخیرالله.


5. داودی، سعید، رستم نژاد، مهدی. (1387). عاشورا، ریشه­ها، انگیزه­ها، رویدادها و پیامدها. قم: انتشارات امام علی بن ابی طالب.


6. سنگری، محمدرضا. (1389). آیینه در کربلاست، پژوهش و نگارش نو از باز شناخت نهضت عاشورا. چاپ دوم. تهران: انتشارات قربانی.


7. شفیعی­کدکنی، محمدرضا. (1383). صور خیال و شعر فارسی. چاپ نهم. تهران: آگاه.


8. ----- ---،-------. (1385). موسیقی شعر. چاپ نهم. تهران: آگاه.


9. علایی، سعید. (1387). جریان شناسی شعر انقلاب اسلامی. چاپ اول. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

10. قمی، عباس. (1386). منتهی الامال. تهران: پیام عدالت.

11. کافی، غلامرضا. (1386). شرح منظومه ظهر. تهران: مجتمع فرهنگی عاشورا.

12. گردآورنده: گروه حدیث پژوهشکدة باقر العلوم. (1387). مقتل امام حسین(ع). ترجمۀ جواد محدثی. تهران: انتشارات بین الملل.

13. محمدزمانی، جواد. (1393). فرهنگ نامه هنر و ادبیات آیینی. جلد7. تهران: دانشگاه آزاد.

  مقاله­ ها

1. پاک­نیا، عبدالکریم. (1381). «فرازهایی از زندگی عقیله­ی بنی هاشم». مبلغان.  شمارة 31. صص 12-22.

   سایت­ های اینترنتی

1. بیابانکی، سعید. (18 اکتبر 2017) سایت ویکی پدیا به نشانی:   

Htt://www.fa.wikipedia.org/.16