بازتاب کعبه دراشعار مولوی

محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسی

نصراله امامی ¹ ( هیأت علمی دانشگاه چمران اهواز.ایران. )
فرزانه یوسف قنبری ² ( هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول،ایران. )
سهیلا فضیلت راد ³ ( دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاداسلامی واحد دزفول،ایران )

تاریخ دریافت : 1395/06/09 تاریخ پذیرش : 1395/06/09 تاریخ انتشار : 1394/06/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

کعبه،مقدّس‌ترین معبد الهی، که عمری به درازای حیات این جهان دارد همچون نگینی بر تارک هستی می درخشد این بنای ارزشمند و آیین مقدّس حج، در شعر و ادب فارسى، جایگاهى ویژه و بس والا دارند و سخنوران و ادیبان، هر یک از زاویۀ خاص خود به آن ها توجّه کرده‌اند.در این میان شاعر بزرگ و عارف ادب فارسی یعنی مولوی بنا به دید عرفانی خود بدان نگریسته‌ و در این راستا آثار ارزنده کعبه در اشعار این شاعرگرانقدر با مفاهیمی تقریبا یکسان جلوه می کندکه اهم آن ها عبارتند از: خانۀ دل، کعبه در مفهوم مجازی شرع، برتری کعبۀ دل بر کعبۀ گِل ، برتری حج باطن برحج ظاهر، کعبه در معنای حقیقی و در معنای مقصود والا.

منابع و مأخذ:

1ـ قرآن کریم

2ـ نهج البلاغه

3ـ افرام البستانی، ف.، 1379، فرهنگ جدید عربی به فارسی (ترجمه منجدالطلاب)، ترجمه محمّد بندر ریگی، انتشارات حُر.

   4ـ جوادی آملی، ع.، 1381، صهبای حج ، تهران: مرکز نشر اسراء

   5 ـ_______، ع.، 1383، جلد 6، تسنیم تفسیر قرآن کریم، تهران: مرکز نشر اسراء .

    6- دهخدا، علی اکبر،1373، لغت نامه، جلد1، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب اسلامی.

   7 -  _______.1345،  لغت نامه، حرف (خ) بخش دوم، انتشارات مجلس شورای ملّی.

  8- زمانی، ک.1373،  شرح جامع مثنوی معنوی،7جلد، چاپ هفتم تهران: انتشارات اطّلاعات.

  9- سنایی، ابوامجد، 1388، دیوان حکیم ابوالمجد مجدودبن آدم سنایی غزنوی، به اهتمام وکوشش مدّرس رضوی، چاپ هفتم، انتشارات سنایی.

10- سیوطی، ج ،1421 ، ه.ق .،الدرالمنثورفی التفسیربا لمأثور ، ج 7، 1، بیروت ، داراحیاءالتراث العربی.

11- شجاعی، م.، 1388، حج درآئینه شعرفارسی،2جلد، تهران: نشرمشعر.

12-________.1375، «کعبه درآئینه شعرفارسی»، سال چهارم، ش15، فصلنامۀ میقات حج، صص122-113، بازیابی درتاریخ24/6/93.

13- صفا، ذبیح اللّه، تاریخ­ادبیات درایران، جلددوم، چاپ چهاردهم، تهران: چاپخانۀ رامین.

14-طباطبایی،م.،1363، ترجمۀ تفسیر المیزان ،جلد3،14،2،ترجمۀ سیدمحمّد باقرموسوی همدانی،قم، دفتر انتشارت اسلامی.

15ـ طبرسی، ف.، 1360، ترجمه تفسیر مجمع البیان،جلد 1،2،9،13،15 ترجمه سید ابراهیم میرباقری و …، انتشارات فراهانی.

16- عطار، ف.، 1388، الهی نامه الف،مقدّمه وتصحیح وتعلیقات دکتر محمّدرضا شفیعی کدکنی،چاپ پنجم، تهران: انتشارات سخن.

 17 -________ .1388،  مصیبت نامهب، بامقدّمه تصحیح وتعلیقات دکتر محمّد رضا شفیعی کدکنی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات سخن.

18- ________ .1356، دیوان، چاپ اوّل، سازمان چاپ وانتشارات جاویدان.

19- کلینی، محمّد، 1365،اصول کافی، ج4 ،11دارالکتب اسلامی تهران(نرم افزارجامع الاحدیث).

20ـ مجلسی، م.، 1404 ه.ق، بحارالانوار، جلد9،11،44،70،96،99. بیروت: مؤسسه الوفاء.

21- مولوی، ج.، 1368،  مثنوی معنوی مولوی، چاپ چهارم، انتشارات طلوع .

21-________.1388، کلیّات شمس تبریزی یا دیوان کبیر، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر،چاپ اوّل، سازمان چاپ وانتشارات.

22- ________.1387، غزلیّات شمس تبریزی،  گزینش وتفسیرمحمّد رضا شفیعی کدکنی چاپ دوم، تهران: سخن.