تفسیر و تحلیل سبک نگارش اوصاف الاشراف
محورهای موضوعی : سبک شناسی (با ویژگی ادبی و هنری)محمدحسین سلیمانی الموتی 1 , علی محمد موذنی 2
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران،تهران،ایران.
کلید واژه: خواجه نصیرالدین توسی, اوصاف¬الاشراف, عرفان, سیر و سلوک, نثر روان و سلیس.,
چکیده مقاله :
آثار عرفانی در ادب فارسی چه پیش از قرن هفتم و چه در قرن هفتم و چه بعد از آن هر کدام متأثر از اوضاع و احوال اجتماعی و فراز و نشیب‌های متعددی است که نویسندگان آن خواسته و ناخواسته در گذر زمان از آن عبور کرده‌اند. یکی از این آثار ارزشمند عرفانی، اوصاف‌الاشراف خواجه نصیرالدین توسی است. او در این کتاب، یافته‌های سلوکمدارانۀ خود را در قالبی نو و با سبک وسیاقی روشن، مبتنی براستشهادات قرآنی ملهم از احادیث متعدد به شیوه‌ای ساده وروان ارایه کرده است. مقاصد عرفانی و مبانی معرفتی در اوصاف‌الاشراف بر اساس یک دستهبندی منظم و متوالی تدوین شده است. نثر این کتاب در عین سلاست و روانی و ایجاز و اختصار حاوی نکات اساسی و دقایق ظریف عرفانی است. همچنین خواجه سعی کرده پیوندی از شریعت و طریقت را در این کتاب نمایان سازد که در نوع خود هم از نظر سبک نگارش و هم از منظر محتوا روشی مستقل به شمارمی‌رود. روش تحقیق این مقاله توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر یافته‌های کتابخانه‌ای است و می‌توان به این نتیجه دست یافت که اوصاف‌الاشراف هم از دیدگاه عرفانی و هم از نظر سبک و روش نگارش و هم از نظرگاه مضمون و مفهوم و هم از منظر اتکا بر موازین شریعت و توجه به مبانی طریقت، به شیوه‌ای بدیع نگاشته شده است.
The mystical works of Persian literature before the 7th and 7th centuries and beyond are each influenced by the social conditions and the numerous ups and downs that the authors have passed through, unwittingly and unwittingly. One of these valuable mystical works is that of Khawaja Nasir al-Din Tusi. Earlier in this book, he presented his centralist conduct in a new and light-hearted style, based on Qur'anic writings inspired by numerous traditions in a simple and compelling way. The mystical intentions and epistemic foundations in al-Usafr Osaaf al-Ashraf are formulated in a systematic and orderly manner. The prose of this book also contains the essentials and subtle mystical moments of both the psychic and the authoritative and concise. Eunice has also attempted to show a link between Shari'a and the law in this book, which is both independent in its style of writing and content. The research method of this paper is descriptive-analytical and based on library findings and it can be concluded that Osaaf al-Ashraf is from a mystical point of view, both in terms of style, method of writing, both in terms of content and concept and in terms of relying on Shari'a standards and attention. It has been written in a subtle way by the principles of the law.
کتاب¬ها
قرآن کریم.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین. (1381). دفتر عقل و آیت عشق، جلد 2، تهران: انتشارات طراح نو.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین. (1386) نصیرالدین توسی، فیلسوف گفتگو، تهران: انتشارات هرمس.
توسی، خواجه نصیرالدین. (1361). اوصاف¬الاشراف، به تصحیح نجیب مایل هروی، مشهد: انتشارات امام.
توسی، خواجه نصیرالدین. (1364). اخلاق ناصری، تصحیح علیرضا حیدری و مجتبی مینوی، تهران: خوارزمی.
توسی، خواجه نصیرالدین. (1373). اوصاف¬الاشراف، به تصحیح مهدی شمس¬الدین، مشهد: انتشارات امام.
شعرانی، آیت الله حاج شیخ ابوالحسن. (1351). شرح تجریدالاعتقاد خواجه نصیرالدین توسی، تهران: انتشارات اسلامیه.
عطار نیشابوری، شیخ فریدالدین. (1336). تذکرۀالاولیا، تصحیح علّامه محمد قزوینی، تهران: انتشارات مرکزی.
غیاثی، سیدمحمدرضا. (1380). آسان¬ترین راه برای سیروسلوک و تهذیب نفس توسی اوصاف-الاشراف، قم: انتشارات حضور.
فیضی، کریم، شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1388). هزاران سال انسان، تهران: انتشارات اطلاعات.
مدرس رضوی، محمدتقی. (1386). آثار خواجه نصیرالدین توسی، تهران: انتشارات اساطیر.
مولوی، مولانا جلالدین محمد. (1385). مثنوی، تصحیح رینولدنیکلسون، تهران: انتشارات هرمس.
نصر، سیدحسین. (1386). معرفت جاودان، جلد 1، تهران: انتشارات مهرنیوشا.
نیکلسون، رینولدآلن. (1366). عرفای اسلام، ترجمۀ ماهدخت همایی، تهران: نشرهما.
هادی¬زاده، رسول، محمدی خراسانی، علی. (۱۳۸۲). دیوان اشعار رودکی، چاپ 3، تهران: نشر قطره.
مقالات
خطیبی، حسینی. (1335). نثر فارسی درقرن هفتم هجری و سبک آثار خواجه نصیرالدین توسی، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، 3(4)، 21-29.
صدری، جمشید، و طاهری، جواد. (1389). بدایت حرکت (سیر و سلوک) دراوصاف الاشراف. پژوهشنامه معارف قرآنی، 1(2)، 127-143. doi: 10.22054/rjqk.2010.5534
مروج، جلال. (1355). نقدی برترجمۀ اوصاف الاشراف خواجه نصیرالدین توسی، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، 23(1و2)، 246-256.
پایان¬نامه
حسینی، مریم¬السادات. (1395). مقایسۀ منازل سلوکی از منظر خواجه نصیرالدین توسی و خواجه قشیری با محوریت اوصاف¬الاشراف و رساله قشیریه، پایان¬نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و ادیان شهید بهشتی.
References
Books
The Holy Quran.
Attar Nishaburi, Sh. F. (1957). Tazkereh Al-Awliya, corrected by Allamah Mohammad Qazvini, Tehran: Central Publications. [In Persian]
Ebrahimi Dinani, Gh. H. (2002). Book of Aql and Ayat Eshgh, Volume 2, Tehran: New Designer Publications. [In Persian]
Ebrahimi Dinani, Gh. H. (2007). Nasiruddin Tosi, Philosopher of Dialogue, Tehran: Hermes Publications. [In Persian]
Faizi, K., Shafiei Kodkani, M. R. (2009). Thousands of human years, Tehran: Information Publications. [In Persian]
Ghiyashi, S. M. R. (2001). The easiest way for good behavior and self-improvement Tusi Osaf-al-Ashraf, Qom: Hozur Publications. [In Persian]
Hadizadeh, R., Mohammadi Khorasani, A. (2003). Rudaki's Divan of Poems, 3rd edition, Tehran: Drops Publishing. [In Persian]
Madras Razavi, M. T. (2007). The works of Khwaja Nasiruddin Tosi, Tehran: Asatir Publications. [In Persian]
Maulvi, M. J. M. (2006). Masnavi, edited by Reynolds Nicholson, Tehran: Hermes Publishing. [In Persian]
Nasr, S. H. (2007). Marafet Javadan, Volume 1, Tehran: Mehrnyusha Publications. [In Persian]
Nicholson, R. A. (1987). Mystics of Islam, translated by Mahdekht Homai, Tehran: Nashrama. [In Persian]
Shearani, A. H. Sh. A. H. (1972). Khajarid al-Itiqad description of Khwaja Nasir al-Din Tosi, Tehran: Islamia Publications. [In Persian]
Tosi, Kh. N. (1982). Usaf-ul-Ashraf, edited by Najib Mayel Heravi, Mashhad: Imam Publications. [In Persian]
Tosi, Kh. N. (1985). Akhlaq Naseri, corrected by Alireza Heydari and Mojtaba Minavi, Tehran: Kharazmi. [In Persian]
Tosi, Kh. N. (1994). Usaf-ul-Ashraf, corrected by Mehdi Shams-al-Din, Mashhad: Imam Publications. [In Persian]
Article
Khatibi, H. (1956). Persian prose in the 7th century of Hijri and the style of Khwaja Nasiruddin Tosi's works, Faculty of Literature, University of Tehran, 3(4), 21-29. [In Persian]
Promoter, J. (1976). A review on the translation of Usaf al-Ashraf Khwaja Nasiruddin Tosi, Faculty of Literature, University of Tehran, 23(1, 2), 246-256. [In Persian]
Sadri, J., & Taheri, J. (2010). At the beginning of the movement (walk and conduct) among the nobles. Research Journal of Quranic Studies, 1(2), 127-143. doi: 10.22054/rjqk.2010.5534. [In Persian]
Thesis
Hosseini, M. A. (2015). Comparison of Seleucid houses from the perspective of Khwaja Nasir al-Din Tosi and Khwaja Qashiri with the focus on virtues and Qashiriyya treatise, master's thesis, Faculty of Theology and Religions of Shahid Beheshti. [In Persian]
