مقایسه و تحلیل شیوه‌های شخصیت‌پردازی در گرشاسب‌نامۀ اسدی طوسی و حملۀ حیدری باذل مشهدی
محورهای موضوعی : تفسیری (با ویژگی ادبی و هنری)
تیمور مالمیر
1
(
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان، کردستان، ایران
)
چیمن خوشنمای بهرامی
2
(
گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشکده زبان و ادبیات. دانشگاه کردستان
)
کلید واژه: ", حملۀ حیدری", , ", گرشاسب‌نامه", , ", شخصیت‌پردازی", , ", حماسۀ دینی", , ", حماسۀ طبیعی", ,
چکیده مقاله :
شخصیت وشخصیت‌پردازی از عناصر اصلی داستان است. انتخاب شیوه‌های شخصیت‌پردازی و چگونگی به‌کارگیری آن‌ها بر کیفیت انتقال پیام ِ مؤلف و دریافت مخاطب داستان تأثیر دارد. پژوهش حاضر به‌منظور مقایسه و تحلیل شیوۀ شخصیت‌پردازی حماسه‌های دینی با حماسه‌های طبیعی صورت گرفته است اما به‌سبب رعایت مقتضیات نشر، دو منظومۀ گرشاسب‌نامۀ اسدی طوسی و حملۀ حیدری باذل مشهدی را انتخاب‌کرده‌ایم. راوی منظومۀ حملۀ حیدری رویدادها را گزارش‌می‌کند؛ برای شخصیت‌پردازی از روش توصیف مستقیم شخصیت، بیشتر از زبان خود راوی استفاده کرده است. در حملۀ حیدری کارکرد توصیف‌ها جهت ادای احترام و بزرگداشت شخصیت‌های دینی است و اعمال شگفت‌انگیز قهرمانان منظومه‌های حماسی در آن وجودندارد. شخصیت‌پردازی در گرشاسب‌نامه بیشتر با استفاده از روش توصیف مستقیم شخصیت از زبان راوی انجام‌می‌شود، برخی از این توصیف‌ها، طولانی و اغراق‌آمیز است. روش معرفی اشخاص از زبان دیگر شخصیت‌ها نیز در این منظومه استفاده شده است البته، هر دو حماسه، از این لحاظ به هم شباهت‌دارند، اما توصیف‌های حملۀ حیدری برای شخصیت‌پردازی اشخاص ِ مسلمان ِ داستان، بیشتر بر توصیف ویژگی‌های اخلاقی، معنوی و صفات پسندیدۀ انسانی و دلاوری‌های آنان متکی است. در توصیف دشمنان نیز اوصاف ِ تعیین‌شده بر گمراهی، فریبکاری و تیره‌رایی آنان تأکیددارد. در حملۀ حیدری از شخصیت‌ها، اعمال خرق‌عادت سرنمی‌زند و تعداد رویدادهای غیرعادی ِ روایت بسیار کم است. تأثیر ِمحیط، بافت فرهنگی و باورهای مصنّفان ِ هر دو حماسه، در شخصیت‌پردازی اشخاص دیده‌می‌شود. داده‌های پژوهش به شیوة کتابخانه‌ای گرد آمده و با روش توصیفی- تحلیلی پردازش شده است.
Character and characterization are the most important story elements. The methodology of characterization and the ways they are used, affect the quality of the author’s conveyance of his/her message and the audience’s perception of the story. The present research seeks to compare and analyze the characterization methods of historical and natural epics, however, due to the publication requirements; we have selected Garshaspname and Hamle-ye Heidari. The narrator of Hamle-ye Haidari’s verse, reports the events; for characterization, he has used the method of direct character description in first person point of view. In Hamle-ye Heidari, the function of descriptions is to pay homage to religious figures and honor them, therefore, there are no common miraculous heroic deeds like other epic verses. Characterization in Garshaspname is mostly done by the method of direct character description from first person point of view; some of these descriptions are long and exaggerated. The method of introducing people by the other characters is also used in this verse. Of course, both epics are similar in this respect, but the descriptions of Hamle-ye Heidari for characterizing the Muslim characters in the story is more about describing their moral, spiritual, desirable and courageous traits. Regarding the enemies’ description, the designated attributes also emphasize their misguidance, deception, and darkness. In Hamle-ye Heidari the characters do not break the habit and the number of unusual events in the narration is limited. Here, research data have collected by analytical by library approach and have processed by analytical and descriptive methods
