واکاوی جایگاه «آموزه تفاوت» در «نظریه عدالت جان رالز» و تبیین جامعه مطلوب متناسب با آن

محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

حسن آرایش ¹ (دانشجوی دکتری مسائل ایران، دانشگاه شیراز، ایران.)
سید مسعود حاصلی مفرد ² (کارشناس ارشد علوم سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.)
محمد علی توانا ³ (دانشیار، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، ایران.)

تاریخ دریافت : 1398/08/15 تاریخ پذیرش : 1398/08/15 تاریخ انتشار : 1398/08/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

نوشتار حاضر درپی پاسخگویی به این پرسش اساسی است که دلالت‌های فلسفی آموزه تفاوت در نظریه عدالت جان رالز کدامند و این آموزه ترسیم‌گر کدامین جامعه مطلوب است؟ روش این مقاله تحلیلی و توصیفی بوده و نتایج نشان داد، آموزه تفاوت در نظریه عدالت رالز، درپی ایجاد زمینه‌‌های آزادی اساسی و برابر، برای همه شهروندان است، به گونه‌‌ای که منطبق با واقعیات زندگی مدرن باشد. از همین رو، رالز، انسان را در مقام غایتی فی‌‌نفسه تصور می‌‌کند که در قرارگاه وضع نخستین اولویت حق را بر خیر ترجیح می‌‌دهد و درپی ایجاد جامعه‌‌ای بسامان برمی‌‌آید که مبتنی بر پذیرش مبانی تفاوت و تکثر میان همه انسان‌‌ها باشد. جامعه مطلوب متناسب با آموزه تفاوت، جامعه‌‌ای است که مبتنی بر اصول دموکراسی لیبرال، اقتصاد بازار و دولت رفاه می‌باشد و در آن انسان‌‌ها در مقام شهروند با برداشتی سیاسی از بنیادهای تفاوت، عدالت را برقرار و به آراء یکدیگر احترام می‌گذارند.

چکیده انگلیسی:

The present paper seeks to answer the fundamental question of what are the philosophical implications of the "doctrine of difference" in John Rawls's theory of justice, and which doctrine draws the desired society? The methodology of this paper is analytical and descriptive, and the results show that the "doctrine of difference" in Rawls's theory of justice seeks to create the grounds for fundamental and equal liberty for all citizens, in a manner consistent with the realities of modern life. Rawls, therefore, conceives of humanity as an end in itself, preferring the right to the first priority in the status quo and seeking to create a coherent society based on accepting the principles of difference and plurality among all human beings. A desirable society commensurate with the doctrine of difference is a society based on the principles of liberal democracy, a market economy, and a welfare state in which human beings as citizens are treated politically with respect to the fundamentals of difference, and respect and respect one another's opinions.

منابع و مأخذ:

1. اخوان کاظمی، مسعود؛ ویسی، سارا (1390). جان رالز و عدالت بین‌المللی. پژوهشنامه علوم سیاسی، 1: 37-7.

2. اسلامی، شهلا (1386). جان رالز از سنت قرارداد اجتماعی تا دو اصل عدالت. پژوهش‌‌های فلسفی، 12: 32-11.

3. اکرمی، موسی (1386). رالز: از دو اصل عدالت تا برداشتی سیاسی از عدالت.اطلاعات حکمت و معرفت، 9: 18-14.

4. بشیریه، حسین (1386). عقل در سیاست. تهران: نگاه معاصر.

5. بشیریه، حسین (1390). تاریخ اندیشه سیاسی در قرن بیستم، لیبرالیسم و محافظه‌‌کاری. تهران: نشر نی.

6. دیرباز، عسکر؛ مهری، هژیر (1389). نسبت نظریه عدالت جان رالز با فلسفه اخلاق کانت و فلسفه حق هگل. الهیات تطبیقی،4: 72-53.

7. رالز، جان (1388). عدالت به مثابه انصاف. ترجمه عرفان ثابتی. تهران: ققنوس.

8. شاقول، یوسف (1385). مبانی فلسفی نظریه عدالت رالز.فلسفه(دانشگاه تهران)، 34(1): 199- 183.

9. عباسی، ولی‌‌الله (1389). جان رالز و ابتنای اخلاق بر قراردادگرایی. پژوهش‌‌نامه اخلاق، 9: 197- 175.

10. قادری، حاتم (1387). اندیشه سیاسی قرن بیستم. تهران: سمت.

11. کیم‌‌لیکا، ویل (1383). دو مدل کثرت‌‌گرایی و تساهل. در: تساهل. دیوید هیمن.  تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

12. لسناف، مایکل ایچ. (1389). فیلسوفان سیاسی قرن بیستم. ترجمه خشایار دیهیمی. تهران: نشر ماهی.

13. هیوود، اندرو (1389). سیاست. ترجمه عبدالرحمان عالم. تهران: نشرنی.

14. Rawls, John (1996). Political Liberalism. New York: Columbia University Press.

15. Rawls, John (1999).  A Theory of Justice. Cambridge: Massachusetts University Press.

1. Abbasi, W.A. (2010). John Rawls and the Origins of Ethics on Contractualism. Research Journal of Ethics Research Quarterly,9: 197-175. [In Persian]

2. Akhavan Kazemi, M. & Weiss, S. (2011). John Rawls and International Justice. Journal of Political Science,1:7-37. [In Persian]

3. Akrami, M. (2007). Rawls: From Two Principles of Justice to a Political Understanding of Justice. Information Science Wisdom and Knowledge Research, 9:18-14. [In Persian]

4. Bashiriyeh, H. (2007). Reason in Politics. Tehran: Contemporary View. [In Persian]

5. Bashiriyeh, H. (2011).The History of Political Thought in the Twentieth Century, Liberalism and Conservatism. Tehran: Ney Publishing. [In Persian]

6. Eslami, S. (2007). John Rawls from the Tradition of Social Contract to the Two Principles of Justice. Journal of Philosophical Research, 12: 32-11. [In Persian]

7. Ghaderi, H. (2008). Twentieth Century Political Thought. Tehran: Samt. [In Persian]

8. Heywood, A. (2010). Politics. Translated by Abdul Rahman Alam.Tehran: Ney Publishing. [In Persian]

9. Kim Leica, W.(2004). Two Models of Pluralism and Tolerance. In:Tolerance. David Hyde. Tehran: Institute for Strategic Studies. [In Persian]

10. Lesnoff, M.E. (2010). Twentieth Century Political Philosophers. Translated by Khashayar Deyimi. Tehran: Fish Publishing. [In Persian]

11. Longtime, A. & Hazhir, M. (2010). The Relationship between John Rawls's Theory of Justice with Kant's Philosophy of Ethics and Hegel's Philosophy of Law. Comparative Theology, 4: 72-53. [In Persian]

12. Rawls, J (1996). Political Liberalism. New York: Columbia University Press.

13. Rawls, J (1999).  A Theory of Justice. Cambridge: Massachusetts University Press.

14. Rawls, J. (2009). Justice as Fairness, Stabilized Sufism Translation.Tehran: Ghoghnos Publications. [In Persian]

15. Shakul, Y. (2006). The Philosophical Foundations of Rawls's Theory of Justice. Philosophy, Theology(University of Tehran),34(1):183-199. [In Persian]