بررسی رابطه مؤلفه‌های قشر‌بندی بر آگاهی و مشارکت سیاسی دانشجویان (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز)

محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

محمدرضا علی پور خدادادی ¹ (دکتری جامعه‌شناسی سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.)
رضا پریزاد ² (استادیار گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/04/16 تاریخ پذیرش : 1401/06/25 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: آگاهی سیاسی, مشارکت سیاسی, دانشجویان, مؤلفه‌های قشر‌بندی, دانشگاه شهید چمران اهواز,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه مؤلفه های قشر بندی بر آگاهی و مشارکت سیاسی دانشجویان با تاکید بر دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد در بخش کیفی، هفت مؤلفه سنتی و مدرن برای قشربندی، توسط خبرگان پژوهش، به وسیله تحلیل مضمون، شناسایی شد. به طوری که کسانی که مشارکت سیاسی فعالانه‌تری دارند، متعلق به قشرهای اجتماعی بالاتر جامعه هستند. به عبارت بهتر، آنان که در خانواده‌هایی با مشارکت سیاسی بالا بزرگ می‌شوند و از آگاهی سیاسی بیشتری برخودارند، بیشتر درگیر فعالیت‌های سیاسی می‌شوند. نتایج آزمون فرضیات نشان داد که مؤلفه های قشربندی جامعه بر آگاهی سیاسی و مشارکت سیاسی دانشجویان، دارای اثر مثبت و معناداری است. همچنین میان متغیرهای مستقل ( تحصیلات، منزلت اجتماعی، قدرت و ثروت) و متغیر وابسته ( آشنایی با چهره های سیاسی، آشنایی با وظایف نهادهای سیاسی داخلی و آشنایی با نهاد، سازمان‌های بین‌المللی و مشارکت سیاسی) رابطه معنی‌داری وجود دارد.نتایج حاصل ضریب همبستگی نشان داد، که رابطه بین پایگاه اجتماعی- اقتصادی با میزان مشارکت سیاسی دانشجویان 741/0 است و این رابطه معنادار و مثبت می‌باشد. همچنین رابطه بین پایگاه اجتماعی- اقتصادی با میزان آگاهی سیاسی دانشجویان 618/0 به دست آمد و دارای رابطه ای مثبت است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of the present study is to review the relationship between stratification components and students’ awareness and political participation emphasizing on the students of Shahid Chamrān University in Ahwāz. The research method is descriptive-analytic and the results showed that in the qualitative part, seven traditional and modern components for stratification were recognized by the research experts through content analysis. According to the results, those who have a more active political participation are from higher social stratification. In other words, those who are raised in families with high political participation and awareness, get more involved in political activities. The hypothesis testing results revealed that components of social stratification have a significantly positive impact on the students’ political awareness and participation. Besides, there is a significant relationship between independent variables (education, social status, power, and wealth) and dependent variables (familiarity with political characters, acquaintance with the duties of internal and international political institutions and organizations, and political participation). The correlation coefficient results showed that the relationship between the students’ economic-social status and their political participation is 0.741 which is significantly positive. Moreover, the correlation between their economic-social status and political awareness is calculated to be 0.618 which is positive as well.

منابع و مأخذ:

احمدی‌پور، زهرا؛ علوی، سید علی؛ محمد هیودی، محمدرضا (1392). تاثیر ویژگی‌های قومی در فرآیند مشارکت سیاسی کشور (مطالعه میدانی: استان خوزستان). جغرافیا، 11(36)، ص199-181.

بساک، نسرین (1396). عوامل اجتماعی موثر بر مشارکت سیاسی جوانان. کنگره علوم اسلامی و علوم انسانی،
دوره 2، ص9-1.

پناهی، محمدحسین (1386). جامعه‌شناسی مشارکت سیاسی زنان. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

دال، رابرت (1364). تجزیه و تحلیل سیاست. ترجمه حسین مظفریان. تهران: مظفریان.

راش، مایکل (1388). جامعه و سیاست. ترجمه منوچهر صبوری. تهران: انتشارات سمت.

ساروخانی باقر؛ امیرپناهی، محمد (1385). ساخت قدرت در خانواده و مشارکت اجتماعی. پژوهش زنان، 3(15).

سازمان ملی جوانان (1380). بررسی رابطه مشارکت سیاسی و احساس امنیت اجتماعی در بین شهروندان اصفهانی. پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 1(1).

سیف‌زاده، حسین (1388). مشارکت منفعلانه و علل تداوم آن. مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 174.

شریفی، الهام؛ سفیری، خدیجه (1393). تحلیل محتوای کیفی مصوبات مجلس شورای اسلامی با محوریت زنان در بازه زمانی بیست ساله (1376 تا 1393). زن و جامعه، 13(50).

کاووس، سید امامی (1386). مشارکت سیاسی دانشجویان: ارزیابی برخی از پیش‌بینی‌کننده‌های مشارکت سیاسی. پژوهشنامه علوم سیاسی، 2(1)، ص52-33.

گیدنز، آنتونی (1377). جامعه‌شناسی. ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.

متقی، افشین؛ حیدری، جهانگیر؛ نیکجو، ایرج (1396). مدل‌سازی هم‌گرایی قومی براساس نیازسنجی مدیران سیاسی و مطالبات‌شناسی اقوام (مطالعه موردی: استان کردستان). پژوهش‌های جغرافیای انسانی (پژوهش‌های جغرافیایی)، 49(4)، ص839-821.

نقیب‌زاده، احمد (1379). درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی. تهران: سمت.

هولاب، رابرت (1385). یورگن هابرماس: نقدی در حوزه عمومی. ترجمه حسین بشیریه. تهران: نشر نی.

Albanesi, C., Zani, B. & Cicognani, E. (2012). Youth civic and political participation through the lens of gender: The Italian case. Human Affairs, 22(3), P.360-374.

Flavin, P. & Keane, M.J. (2012). Life satisfaction and political participation: evidence from the United States. Journal of Happiness Studies, 13(1), P.63-78.

Kamrava, M. (1993). Politics and Society in the Third World. London: Routledge.

Kirbiš, A. (2013). Political Participation and Non-democratic Political Culture in Western Europe, East-Central Europe and Post-Yugoslav Countries. In: Democracy in Transition Political Participation in the European Union. Springer, P.225-251.

Millbrath, L. (1981). Political Participation. In: Hand Book of Political Behavior. Vol. 4. S. Lang (ed.). NewYork: Plenum Press.

Vanhanen, T. (2009). The Process of Democratization: A Comparative Study of 147 States, 1980-1988. NewYork: Crane Russak.