آسیب شناسی نشریات تخصصی علوم سیاسی و روابط بین الملل در ایران :موانع و راهکارها

محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

رضا دلاوری ¹

1 - استاد مدعو

تاریخ دریافت : 1396/01/19 تاریخ پذیرش : 1396/03/18 تاریخ انتشار : 1396/04/01

کلید واژه: نشریه علمی پژوهشی, نشریه علمی ترویجی, آسیب شناسی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف شناخت وضع موجود نشریات تخصصی علوم سیاسی و روابط بین الملل و فهم بهتر وضعیت این نشریات و شناسایی تنوع و فراوانی و آسیب ها و خلا های موجود در این زمینه سازماندهی گردیده است.در این مقاله با روش تحلیل محتوا به بررسی و آسیب شناسی بیش از 177 نشریه تخصصی اعم از علمی پژوهشی ،علمی ترویجی و علمی تخصصی موجود در زمینه علوم سیاسی و روابط بین الملل و زمینه های وابسته ازجمله حقوق ،مدیریت ،تاریخ ،جامعه شناسی،جغرافیا و فلسفه پرداخته شده است.برخی از نتایج تحقیق نشان می دهد که وابستگی نشریه‌های علمی به مشی و مرام سازمان‌های ناشر، تعدد مشاغل و صوری بودن مناصب و اعضای هیأت علمی و تحریریه،رشد کمی نشریات و افت کیفیت از نظر شکلی و محتوایی،تعداد اندک نشریات تخصصی به سایر زبان ها،عدم وجود مجلات مناسب ISI برای چاپ مقالات علوم سیاسی، نبود سنت نقد در خصوص مقالات منتشر شده در نشریات تخصصی علوم سیاسی و روابط بین الملل و.... از مهمترین آسیب های موجود در نشریات تخصصی رشته علوم سیاسی و روابط بین الملل در ایران می باشد.

چکیده انگلیسی:

The present study was conducted with the aim of identifying the current status of specialized journals of political science and international relations and understanding the status of these journals and identifying the variety and frequency of injuries and vacancies in this field. In this paper, the content analysis method was investigated and The pathology of more than 177 specialized journals, including scholarly scholarly, scholarly and scholarly specialist in the field of political science and international relations and related fields including law, management, history, sociology, geography and philosophy.Some research results show that The dependence of scientific journals on the basis of publisher organizations, the multiplicity of professions and the formal nature of posts and faculty members and editorial staff, the quantitative growth of journals and the loss of quality in terms of content and content, a small number of specialized journals in other languages, the lack of appropriate ISI journals for The publication of political science articles, the lack of a tradition of critique of the articles published in the specialized journals of political science and international relations, and .... are among the most serious injuries in the specialized journals of political science and international relations in Iran

منابع و مأخذ:

1. ازغندی، علیرضا (1372) آموزش دانشگاهی علم سیاست، مجله علمی پژوهشی دانشگاه، شماره 10 (زمستان)72.


2. ازغندی، علیرضا (1372) آموزش علم سیاست در ایران، مجله علمی پژوهشی دانشگاه، شماره 9 (تابستان 72.


3. ازغندی، علیرضا (1372)، پیشینه آموزش علم سیاست در ایران، معاونت پژوهشی دانشگاه شهید بهشتی سال 72.

4. ازغندی، علیرضا (1378) علم سیاست در ایران، انتشارات کتاب باز، 1378.


5. ازغندی، علیرضا (1372)، آموزش دانشگاهی علم سیاست، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دانشنامه، ش 10 و 11، پائیز و زمستان 1372.


6. ازغندی، علیرضا (1373)، خاستگاه علوم سیاسی در ایران عصر مشروطیت، مجله سیاست خارجی، شماره 4،


7. اشتریان، کیومرث (1379) بومی کردن علوم سیاسی در ایران، نشریه دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 47 (بهار 79) ص 115.


8. امیر حسینی، زهرا (1387) آسیب شناسی عرضه و تقاضای مجلات و مقالات در سامانه علم و فناوری کشور، تولید علم. 


9. ببران، صدیقه، (1381)، نشریات ویژوه زنان: سیر تاریخی نشریات زنان در ایران معاصر، ترجمه عزت االله فولادوند، تهران: نشر روشنگران و مطالعات زنان.


10. بزرگمهری، مجید (1387)کاربردی سازی علوم سیاسی بر اساس نیازهای عینی بازار کار، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال سوم شماره سوم تابستان 1387.


11. پاشایی زاد، حسین، فدائی، عباس، حری، غلامرضا، "مطالعه وضعیت نشر مجلات علمی در ایران، " فصلنامه تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی(پیام کتابخانه سابق)، سال هفدهم، شماره 64.


12. پوستینی، کاظم، مجلات علمی کشور وچرخش شکننده در سیاست تخصصی شدن، روزنامه کیهان،  شماره 19229/مورخ22/887


13. تقوی سید محمد علی، ادیب، مهسا (1389) "ضعف سنت «نقد» در پژوهش علوم سیاسی در ایران"پژوهشنامه علوم سیاسی دوره پنجم خرداد 1389 شماره 2 (پیاپی 18).


14. حسینی پاکدهی، علیرضا (1374) نگاهی به نخستین نشریه علمی ایران، مجله رهیافت، ش 8، تهران: بهار 1374.


15. حسین بشیریه، (گفتگو) (1378) وضعیت علم سیاست در ایران، فصلنامه علوم سیاسی، ش 4 (بهار 1378) ص 262.


16. حشمت زاده، محمدباقر (1381)، وضعیت علم سیاست در ایران، فصلنامه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم (ع) تابستان 1381، شماره 18.


17. دلاوری، ابوالفضل (1385) ویژگی‌ها و گرایش‌های علوم‌سیاسی در ایران: نگاهی از دریچه نشریات تخصصی این رشته، پژوهشنامه علوم سیاسی زمستان 1385شماره 5.


18. دوست محمدی، احمد (1374) «لزوم اصلاح نظام اداری و آموزشی رشته های علوم سیاسی»، صبح 28/9/1374.


19. رفیع پور، فرامرز (1383) علوم انسانی در ایران: نگاهی از بیرون و درون، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، ص 76.


20. ریاحی، محمد اسماعیل (1374)، مجلات علمی، مجرای ارتباط دانشمندان، مجله رهیافت، ش 8، تهران؛ بهار 1374.


21. سلیمی، حسین (2009)، بررسی وضعیت آموزش و پژوهش علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 2009.


22. شاه بداغی، اعظم، شکفته، مریم (1388) "بررسی وضعیت انتشار و استناد به مقالات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درنمایه نامه های استنادی تامسون(ISI) در سال 1997 تا 2007"، پژوهش در پزشکی تابستان 1388; 33(2):81-88.


23. صدر هاشمی، محمد (1363) تاریخ جراید و مجلات ایران. اصفهان، کمال، چاپ دوم، 1363، جلد چهارم.


24. فاضلی، محمد (1381)، "آسیب‌شناسی نظام علمی ایران"، اطلاع رسانی و کتابداری «کتاب ماه علوم اجتماعی» مرداد و شهریور 1381 - شماره 58 و 59.


25. قاسمی، سیدفرید (1385) «سرآغاز مجله نگاری در ایران». روزنامه اعتماد ملی (تهران)، ش. ۲۵۶ (۲۶ آذر ۱۳۸۵).


26. کیا، علی اصغر (1370). بررسی عوامل مؤثر بر انتشار و عدم انتشار نشریات علمی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.


27. کیایی، ریحانه (1389). بررسی وضعیت انتشار و تحلیل استنادی مقالات علمی ایران در حوزه علوم انسانی در پایگاه استنادی اسکوپوس طی سال های 2001 - 2010. استاد راهنما: دکتر فاطمه زندیان، استاد مشاور: دکتر محمد حسن زاده. دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس.


28. محسنیان راد، مهدی، سعید جعفری (1366) مروری بر مشکلات روزنامه نگاری علمی نویسی در ایران، روزنامه اطلاعات، 29 شهریورماه 1366.


29. محسنی، منوچهر (1378)بررسی ویژگی ها و مسائل مجلات علمی –تخصصی ایران، رهیافت ش23.


30. محیط طباطبایی، سید محمد (1366). تاریخ مطبوعات ایران، تهران: بعثت.


31. موسوی زاده، زهرا (1379) بررسی وضعیت مجلات علمی و میزان انعکاس آنها در نمایه‌های بین‌المللی از بدو انقلاب اسلامی تاکنون‌ ارائه راه‌حل جهت بهینه‌سازی‌، پایان‌نامه دکتری علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی.


32. نصیر پور، امین، (1387)آسیب شناسی نشریات علمی حوزه؛ بسترها، راه حل ها، نشریه اطلاع رسانی و کتابداری، زمستان 1387، شماره 36.


33. http://journals.msrt.ir


34. http://www.ajm.ir


35. http://www.magiran.com


36. www.isinet.com


37. Resnik DB، Gutierrez-Ford C، Peddada S، Perceptions of ethical problems with scientific journal peer review: an exploratory study، Sci Eng Ethics. 2008 Sep;14(3):305-10