گروه اسلامی داعش؛ بازیگری با مبانی فکری پیشامدرن و ابزارهای عمل فرا مدرن

محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

مسعود مطلبی ¹ , لیلی حیدری ²

1 - گروه علوم سیاسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی،آزادشهر، ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

تاریخ دریافت : 1395/07/10 تاریخ پذیرش : 1395/09/18 تاریخ انتشار : 1395/11/01

کلید واژه: &quot, پست مدرنیسم&quot, , &quot, خلافت اسلامی&quot, , &quot, تروریسم&quot, , &quot, گروه اسلامی داعش&quot, , "جهانی شدن",

چکیده مقاله :

گروه اسلامی داعش یکی از مهم ترین جریانات سلفی محسوب می شود که در مدت کوتاهی توانسته است بر بخش هایی از عراق و سوریه تسلط یابد و در کانون تحولات منطقه ای و بین المللی قرار گیرد. داعش را می توان بازیگری افراطی دانست که در جستجوی رستگاری، رهایی بخشی و بازگشت به آرمانهای اولیه اسلامی است .این گروه خود را پدیده ای هویتی می داند که وظیفه احیای خلافت و امارت اسلامی و بازسازی شوکت اهل سنت را دارد. داعش همچنین نمونه ای از گروههای تروریستی نوین می باشد که دارای طبیعتی فراملی و جهانی است، که بر ترور و خشونت تاکید فراوان دارد، از ابعاد مدرن، دولت محور، مادی، منافع جویانه و محدود به مرزها گذر کرده و با تمرکز بر هویت، داعیه ای جهانی دارد و از ابزارها و پتانسیل های عصر جهانی شدن و پسامدرنیسم نیز سود می جوید. از این رو مسئله اصلی مقاله توصیفی - تحلیلی پیش رو در این پرسش تجلی یافته است که گروه تروریستی داعش از حیث فکری چگونه بازیگری است و چگونه به بهره برداری از فضای سایبری در راستای پیشبرد اهداف خود مبادرت کرده است؟. فرضیه طرح شده آن است که داعش در حالی که از حیث فکری و در اعتقادات پیشامدرن است، نمونه بارز تروریسم پسامدرن در فضای مجازی محسوب می شود که از امکانات فضای جهانی شدن در راستای معرفی نمودن خود و ایجاد شبکه ای تروریستی در جهت تشکیل آنچه که خلافت اسلامی می نامند، استفاده می کند.

چکیده انگلیسی:

Islamic group Isis is one of the most important salafi That has been able to dominate parts of Iraq and Syria in short time and be in focus of regional and international change. ISIS can be seen as an extreme actors in search of redemption, rescues and returns to the initial ideals of Islam.This group consider itself as a identity phenomenon with task of reviving the Islamic caliphate and Emarat and the restoration of Sunni glory. Isis is also an example of new terrorist groups, transnational and global nature, that emphases on terror and violence,it has transcend modern, state-centered, materialistic interests and seeking confined to the boundaries passed and focuses on identity claim is global. The main problem of the present article is manifested in question ” how actors is Isis intellectually and how uses cyberspace in order to advance it is goals?” . The proposed hypotheses is "Isis, although is intellectually pre –modern but is a typical of post-modern terrorism in virtual space that uses it is facilities in order to introduce itself and to make terrorist network to creat"Islamic caliphate"

منابع و مأخذ:

1. ابراهیمی، نبی الله (1392)، نوسلفی گری و جهانی شدن امنیت در خاورمیانه، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.


2. احمدیان، قدرت و نوری، مختار (1393)، «بحران تازه در عراق: از رقابت هویتی تا معضل امنیتی»، فصلنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره297.


3. تاجیک، محمدرضا (1388)، ایران در چشم انداز 1400، تهران:موسسه تحقیقات علوم انسانی.


4. تاجیک، محمدرضا (1394)، «دموکراسی علیه دموکراسی»، نشریه مهرنامه، سال ششم، شماره 45.


5. حلبی، علی اصغر (1390)، تاریخ نهضت های دینی – سیاسی معاصر، تهران:نشر زوار.


6. روآ، اولیویه (1393)، اسلام جهانی شده، ترجمه حسن فرشتیان، قم: بوستان کتاب.


7. روشن چشم، حامد (1393) «تحلیل جامعه شناختی داعش»، روزنامه رسالت.


8. زارعی، سعدالله و دیگران (1394)، «اندیشه در تحلیل: بررسی جغرافیای فکری داعش؛ از صلاح الدین عراق تا حلب سوریه»، فصلنامه رشدآموزش قرآن، ش4.


9. سجادی، سیدابوالفضل و آشناور، مهدی (1389)، «بررسی و نقد آراء وهابیت در انتساب عنوان شرک به شیعه از منظر قرآن کریم»، فصلنامه پژوهشی علوم و معارف قرآن کریم، ش7.


10. سردارنیا، خلیل الله  (1388)، «اینترنت، جنبش های اجتماعی جدید و بسیج اعتراض ها (بررسی نظری و مصداقی چند جنبش اجتماعی)»، پژوهش های ارتباطی، سال شانزدهم، شماره 60.


11. سلیمی، حسین (1384)، نظریه های گوناگون درباره جهانی شدن، تهران: سمت.


12. عباسی، محمود (1393)، « سنخ شناسی داعش»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال پانزدهم، شماره دوم.


13. غفاری، زاهد و علیزاده، قدسی (1393)، «مولفه های فرهنگ سیاسی جریان سلفی تکفیری»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال سوم، شماره یازدهم.


14. فیرحی، داود (1393)، « گزارش نشست اعتدال و افراط»، تهران : مرکز مطالعات خاورمیانه، قابل دسترس در سایت پژوهشکده.


15. فیرحی، داود، ظهیری، صمد (1387) تروریسم تعریف و تاریخچه؛رهیافتهای موجود در تحلیل پدیده تروریسم، فصلنامه سیاست، دوره 38، شماره3.


16. فیروزآبادی و دیگران، سیدحسن (1393)، تکفیری های داعش را بشناسیم، تهران:انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.


17. -گیبینز، جان آر؛ ریمر، بو (1381)، سیاست پست مدرنیته، ترجمه منصور انصاری، تهران: گام نو.


18. مهدی عباس زاده فتح آبادی (1388)، «بنیادگرایی اسلامی وخشونت: با نگاهی بر القاعده»، فصلنامه سیاست، دوره 39، شماره4.


19. نصری، قدیر (1393)، « خشم به فرمان خرد، شرع و غریزه: تأملی در خشونت داعش از زاویه‌ای دیگر»، پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، شانزدهم مهر 16/7 /93.


20. نصری، قدیر (1394)، «چگونه داعش در اینترنت تمرین حکمرانی می کند؟»، نشریه مهرنامه، سال ششم، شماره 45.


21. نظری، علی اشرف و السمیری، عبدالعظیم (1393)، «بازخوانی هویت دولت اسلامی در عراق و شام:فهم زمینه های فکری و سیاسی-اجتماعی»، فصلنامه علوم سیاسی، سال هفدهم، شماره 68.


22. هاروی، دیوید (1392)، وضعیت پسامدرنیته: تحقیق در خاستگاه های تحول فرهنگی، ترجمه عارف اقوامی مقدم، تهران: نشر پژواک.


23. هانتینگتنون، ساموئل (1378)، برخورد تمدنها و بازسازی نظم جهانی، ترجمه محمد علی حمید رفیعی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
    
    
    1. Albrow,Martin, (1997) The Global Age: State and Society Beyond Modernity, Stanford University Press.
    
    
    2. Cronin. k. Audrey (2008) ,Behind The Curve: Globalization and International Terrorism, in/ Jon. C. Pevehouse and Joshua Goldestin, Readings in international Relation, NewYork :Longman.
    
    
    3. Duyvesteyn,isabelle (2007),How new is the new Terrorism? ,studies in conflict and terrorism ,vol 27.
    
    
    4. Friedman , Thomas L. (1999) The Lexus and the Olive Tree. Farrar, Straus and Giroux, New York.
    
    
    5. Laqueur,walter (1996), postmodern terrorism, foreign affairs, vol 75.