مبانی فقهی تنبیه و تأدیب کودکان از سوی والدین در فقه

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق

شیرین شفیعی ¹ , طیبه عارف نیا ²

1 - دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1399/01/28 تاریخ پذیرش : 1399/05/17 تاریخ انتشار : 1400/01/01

کلید واژه: تنبیه, تربیت اسلامی, کودکان, تأدیب, والدین,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی مبانی فقهی حقوق تربیتی – آموزشی کودکان در فقه پرداخته است. بنابراین،این پژوهش از نظر هدف کاربردی و مسأله محور بوده و نوع تحقیق توصیفی – تحلیلی می‌باشد. نتایج پژوهش نشان داد که در منابع فقهی به تربیت اعتقادی و تربیت اخلاقی فرزندان و وظایف والدین در این ساحات توجه شده است. بدین صورت که صیانت فرزند از آنچه موجب فساد اخلاق و عقیده‌اش می‌شود، واجب است و باید نسبت به جلوگیری از فروافتادن فرزند در ورطه خسران، فساد و معاصی مواظبت نمود و وی را از گناهان منع کرد و به اخلاق و آداب نیکو عادت داد.

چکیده انگلیسی:

The present study has studied the jurisprudential principles of children's educational rights in jurisprudence. Therefore, in terms of purpose, it is practical and problem-oriented, and the type of research is descriptive-analytical and is based on the library method. It seeks to answer the following questions: From the point of view of Imami jurisprudence, what is the purpose of disciplining children? Is it permissible to physically punish a child in order to educate him from the point of view of Imami jurisprudence? Research has shown that jurisprudential sources pay attention to the religious upbringing and moral upbringing of children and the duties of parents in these areas. The abyss of loss, corruption, and transgression took care of him and forbade him from sinning and accustomed him to good morals and manners.

منابع و مأخذ:

نهج‌البلاغه.

صحیفه سجادیه.

 

ابن براج، عبدالعزیز (1406ق). المهذب. قم: موسسه نشر اسلامی، ج1.

ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دار صادر.

ابهوتی، منصور بن یونس (1406ق). کشافالقناععنمتنالقناع. بی‌جا: مکتبه النصر الحدیثه.

ابوالصلاح حلبى، تقى‌الدین بن نجم‌الدین‏(1403ق). الکافی فی الفقه‏. اصفهان: بی‌نا.

اراکى، محمدعلى (1415ق). المکاسب المحرمه. قم: مؤسسه در راه حق.

اسدی، لیلا سادات (1388). حریم خصوصی کودک و حق والدین بر تربیت. ندای صادق، شماره 51، ص 535-536.

اشتهاردى، على‌پناه (1417ق). مدارک العروه. تهران: دار الأسوه للطباعه و النشر.

اصفهانى کمپانى، محمدحسین (1415ق). حاشیه کتاب المکاسب. قم: محقّق.

اصفهانی (مجلسی دوم)، محمدباقر (1410ق). بحار الانوار الجامعه للدرر اخبار الائمه الاطهار(ع). بیروت: مؤسسه الطبع و النشر.

انصاری، قدرت‌الله و همکاران (1385). تعزیرات از دیدگاه فقه و حقوق جزا. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

جزیری، عبدالرحمن (1406ق). الفقهعلیالمذاهبالاربعه. بیروت: داراحیاء التراث العربی، چاپ دوم.

جناتی، محمدابراهیم (1415ق). دروس فی النکته. قم: الاعلام الاسلامی، ج ۲.

حر عاملی (بی‌تا). وسائل الشیعه. بی‌جا: بی‌نا، ج4، 21.

حلبى، حمزه بن على (1417ق). غنیه النزوع إلى علمی الأصول و الفروع‏‏. قم: مؤسسه امام صادق(ع)، ج4.

حلبی، ابوالملاح (1403ق). الکافی فی الملکه. اصفهان: کتابخانه امام امیرالمومنین(ع).

حلى، یحیى بن سعید (1405ق). الجامع للشرائع. قم: مؤسسة سید الشهداء العلمیه، چاپ دهم، ج1.

خمینى، سید روح‌اللَّه (1424ق). توضیح المسائل(المحشى). قم: دفتر انتشارات اسلامى، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.

خوانسارى، سید احمد (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. قم: مؤسسه اسماعیلیان، ج۵.

خوئى، سید ابوالقاسم (1416ق). المکاسب ـ مصباح الفقاهه. ‏بی‌جا: بی‌نا، ج 3.

خوئی، سید ابوالقاسم (1396). مبانی تکمله المنهاج. قم: المطبعه العلمیه، چاپ دهم، ج2-1.

دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (1381). آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن. تهران: انتشارات زیتون.

روحانى، سید مهدى (1412ق). رساله فی أن الوتر ثلاث رکعات. قم: دفتر انتشارات اسلامى، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.

سیلامی، نوربیر (1380). المعجم الموسوعی فی علم النفس. ترجمه وجیه أسعد. دمشق: منشورات وزاره الثقافه فی جمهوریه العربیه السوریه.

شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (1413ق). مسالک الافهام. قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.

طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم (1381). عروه الوثقی. تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.

طریحی، فخرالدین (1416ق). مجمع البحرین. تهران: کتابفروشی مرتضوی، ج 2.

طوسى، محمد بن حسن (1415ق). رجال الشیخ ـ الأبواب‏‏. قم: دفتر انتشارات اسلامى، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.

طوسی، محمد بن حسن (1409ق). تفسیر تبیان. تهران: بی‌نا، ج 1.

عامر، عبدالعزیز (1381). الاحوالالشخصیهفیالشریعهالاسلامیهفقهاوقضا (النسب،الرضاع،الحضانه،نفقهالاقارب). بیروت: دارالکتاب العربی.

علامه حلی، حسن بن یوسف (1413ق). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامی، ج15.

فاضل هندی، بهاءالدین محمد (بی‌تا). کشف اللثام. بی‌جا: بی‌نا، ج2.

فانتس، علی (1375). جایگاه روش‌های تنبیه در تعلیم و تربیت. تهران: موسسه تحقیقاتی و انتشاراتی فیض کاشانی.

قرطبی انصاری، ابوعبدالله محمد بن احمد (1405ق). الجامع لأحکام القرآن. بیروت: داراحیاء التراث العربی.

کاتوزیان، ناصر (1389). دوره حقوق مدنی خانواده. تهران: شرکت سهامی انتشار، ج2.

کهزادی باصری، محبوبه (1397). مطالعه و بررسی مسئولیت کیفری و مدنی کودکان و نوجوانان. قانون یار، دوره دوم، شماره ششم.

محقق سبزوارى، سید عبدالأعلى (1413ق). مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام‏. قم: دفتر آیت‌الله سبزوارى، ج25، 28.

مغنیه، محمدجواد (1421ق). فقه الإمام الصادق(ع). قم‏:‏ مؤسسه انصاریان‏، ج5.

نجفى، محمدحسن (1418ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام‏. بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ هفتم‏، ج‏41.

نورى، میرزا حسین (1408ق‏). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‏. بیروت: مؤسسه آل‌البیت(ع)‏، ج‏18.