تجسس از دیدگاه فقه امامیه

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق

محمدعلی قربانی ¹ (عضو هیئت علمی،واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران)
محمد پورشعبانعلی ² (ندارم)

تاریخ دریافت : 1396/08/20 تاریخ پذیرش : 1396/11/12 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: امامیه, اسلام, جاسوسی, تجسس, فقه,

چکیده مقاله :

چکیده : ماهیّت و حکم اخلاقی تجسّس یکی از موضوعات مهم اخلاقی برای عموم مردم و به ویژه برای افرادی است که مقتضای شغلی آنها در ارتباط با تجسّس است ، مانند نیروهای انتظامی، امنیّتی، اطلاعاتی، روزنامه نگاران و اصحاب خبر. تجسّس در لغت به معنای،بررسی کردن، جست وجوکردن و کسب خبر است. تجسّس به تحقیق و تفحّص در امورمخفی و پنهان دیگران که ماهیّت شخصی و فردی دارد، گفته می شود. بنابر این، به کارگیری واژة تجسّس و تفحّص در اموری که ماهیّت ظاهر و آشکار دارند یا به تعبیردیگر، ماهیّت اجتماعی و جمعی دارند، صحیح نیست. سه نوع تجسّس با احکام جداگانه وجود دارد: تجسّس در امور شخصی ، تجسّس در امور اجتماعی وتجسّس در امور دشمن . تجسّس در امور شخصی افراد به حکم عقل و صریح آیه ولاتجسّسوا و روایات متعدد، جایز نیست. تجسّس در امور اجتماعی که عبارت بهتر برای آن بازرسیونظارت است بنا بر دلیل عقلی و برخی روایات، جایز و در برخی شرایط واجب است. اطلاع از شرایط جامعه، نیازها و مطالبات مردم و ایجاد عدالت اجتماعی که از مهم ترین وظایف حاکم اسلامی است،وهمچنین دستیابی به آنها تا حد زیادی به گزینش مسئولان و کارگزاران حکومتی متعهد، مؤمن ومتخصص، وابسته است، نیازمند تحقیق و تفحّص از عملکرد دستگاه ها و سازمان ها ی اجتماعی است. تجسّس در مورد دشمنان حکومت و گردآوردن اطلاعات از آنها به حکم عقل وشرع جایز است .آیه چهارم سورة منافقون، سیره پیامبر(ص) وائمه اطهار(ع) بر جواز این امر دلالت دارد.

چکیده انگلیسی:

Review : The ethical nature of the search is one of the most important ethical issues for the general public, and especially for those whose job descriptions are related to the investigation, such as law enforcement, security, intelligence, journalists and news. Searching means reading, checking, searching and getting information. An investigation into the investigation of the hidden and hidden affairs of others, which has a personal and individual nature. Therefore, the use of the term "exploration" in cases of apparent and obvious nature or, in other words, social and collective nature, is not correct. There are three separate types of searches: separate searches, social security surveys, and affairs in enemy affairs. Exploration of the personal affairs of individuals is not permissible by reason of the wisdom and explicit verse of "Vlattjisso" and many narratives. The search for social affairs, a better term for "inspection" and "supervision", is permissible and, in some circumstances, obligatory for rational reasons and some narratives. Knowledge of the community, the needs and demands of the people, and the establishment of social justice, which is one of the most important tasks of the ruling ruling Islamic state, as well as their achievement, largely depends on the choice of officials, government officials, believers and specialist, needs to investigate the functioning of the device And social organizations.