نگاهی کنجکاوانه بر ماده 15 قانون حفاظت خاک در خصوص حذف و رفع منشا الودگی خاک

محورهای موضوعی : خاکشناسی

محبوبه مظهری ¹

1 - استادیار، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، البرز، ایران

تاریخ دریافت : 1402/04/14 تاریخ پذیرش : 1402/09/04 تاریخ انتشار : 1402/10/01

کلید واژه: قانون حفاظت, رفع آلودگی, آلودگی خاک, مهلت, سازمان حفاظت محیط زیست,

چکیده مقاله :

قانون حفاظت، بهسازی و بهره‌برداری از خاک‌های کشور در سال ۱۳۹۸ تصویب شد. این قانون شامل ۴۴ ماده و ۱۲۷ تبصره است و به حفاظت از تنوع زیستی، بهبود کیفیت خاک و ارتقای سلامت محیط زیست می‌پردازد. بر اساس این قانون، سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند به آلوده کننده اخطار دهد تا ظرف مهلت معینی اقدامات لازم را برای حذف و رفع منشأ آلودگی، بازسازی خاک و جبران خسارت وارده انجام دهد. در صورتی که اشخاص ذینفع نسبت به اخطار یا دستور سازمان معترض باشند، می‌توانند برای یکبار از سازمان درخواست تمدید مهلت مذکور را نمایند. سازمان حفاظت محیط زیست مسئول شناسایی واحدهای آلاینده خاک بوده و مستنداتی مانند آزمایش‌های آلودگی خاک، گزارش‌هایی از نمایندگان واحدهای صنعتی و گزارش‌های سازمان حفاظت محیط زیست درباره وضعیت خاک و میزان آلودگی آن، به عنوان شواهد در دادگاه قابل قبول هستند. تعیین مهلت حذف و رفع منشأ آلودگی به دلیل عوامل پیچیده و متغیری که در فرایند تخلیه آلاینده و تأثیر آن بر روی خاک و محیط زیست وجود دارد، بسیار دشوار است. نوع آلاینده، ترکیب شیمیایی و فیزیکی آن، مقدار آلاینده، نوع و ویژگی‌های خاک، شرایط آب و هوایی، و تفاوت‌های محیطی و جغرافیایی برای تعیین مهلت مشخص بسیار مهم هستند. برای هر نوع آلاینده، تحلیل‌های خاصی برای تعیین مهلت مناسب برای حذف و رفع منشأ آلودگی باید انجام شود. به همین دلیل، هیچ مهلت مشخص و کمیت زمانی در منابع بررسی شده وجود ندارد و دادن زمان مشخص به دلیل تعدد فاکتورها غیرممکن است. در نهایت، حذف و رفع منشأ آلودگی باید در کمترین زمان منطقی و عملی صورت پذیرد و در غیر اینصورت جریمه‌های سنگین برای آلوده کننده در نظر گرفته می‌شود.