اثر محلول‌پاشی نانوکلات‌های آهن، پتاسیم، کلسیم و منگنز بر میزان عناصر و فعالیت آنزیمی گیاه نعناع فلفلی(Mentha piperita)

محورهای موضوعی : گیاهان دارویی

حمیدرضا باقری ¹ , علیرضا لادن مقدم ² , الهام دانائی ³ , وحید عبدوسی ⁴

1 - دانشجوی دکتری، گیاهان دارویی ادویه‌‌ای و نوشابه‌ای، گروه علوم باغبانی، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران
2 - دانشیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران
3 - استادیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران
4 - استادیار، گروه علوم باغی و زراعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی ، واحد علوم تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

تاریخ دریافت : 1401/03/30 تاریخ پذیرش : 1401/04/22 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: کلسیم, آهن, نانوکلات‌, منگنز, پتاسیم,

چکیده مقاله :

این تحقیق به منظور بررسی اثرات محلول‌پاشی نانوکلات‌های آهن، پتاسیم، کلسیم و منگنز بر میزان عناصر و فعالیت آنزیمی گیاه نعناع فلفلی(Mentha piperita)، بصورت طرح کاملاً تصادفی، طراحی و اجرا شد. محلول‌پاشی گیاهان با سه سطح از نانوکلات‌های آهن، پتاسیم، کلسیم و منگنز(2، 4 و 6 میلی‌گرم در لیتر) صورت گرفت که این آزمایش شامل 13 تیمار، هر کدام با 3 تکرار، هر تکرار حاوی 3 گیاه و در مجموع 117 گلدان بود. در این طرح نشاهای 4 تا 6 برگی نعناع فلفلی در بستر مناسب(پیت‌ماس، ماسه بادی و خاک رس به نسبت 1:1:1) کشت شد. محلول‌پاشی سه مرتبه به فاصله یک هفته انجام و پس از گذشت دو هفته نمونه‌برداری و ارزیابی صفات از جمله فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز، میزان آهن، پتاسیم، کلسیم و منگنز و درصد اسانس، انجام شد. نتایج نشان داد که اثر تیمار بر آهن برگ در غلظت‌های مختلف تیماری در سطح 5% و در بقیه صفات مورد ارزیابی در سطح 1% معنی‌دار شد. همچنین بیشترین فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز و میزان آهن برگ در تیمار نانوکلات آهن 6 میلی‌گرم در لیتر، بیشترین پتاسیم برگ در تیمار نانوکلات پتاسیم 6 میلی‌گرم در لیتر، بیشترین منگنز برگ در تیمار نانوکلات منگنز 6 میلی‌گرم در لیتر، بیشترین میزان کلسیم برگ در تیمار نانوکلات کلسیم 6 میلی‌گرم در لیتر و بالاترین درصد اسانس در تیمار نانوکلات آهن 4 میلی‌گرم در لیتر بود. کمترین میزان تمام صفات مورد ارزیابی در تیمار شاهد بود.

منابع و مأخذ:

) الله‌وردی مارکده، ز و. م، یادگاری. 1394. بررسی اثر مس و منگنز بر میزان ترکیبات ثانویه گیاه دارویی بادرنجبویه(Melisa officinalis). همایش بین المللی پژوهش های کاربردی در کشاورزی.

2) پیوندی، م.، میرزا، م و. ز، کمالی‌جامکانی. 1390. تاثیر نانو کلات آهن با کلات آهن بر رشد و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسییدان مرزه(Satureja hortensis). مجله تازه‌های بیوتکنولوژی سلولی مولکولی، 2(5): 25-32.

3) رضایی، م.، لسانی، ح.، بابالار، م و. ع. ر، طلایی. 1385. اثر تنش سدیم، کلرید بر شاخص‌های رشد و میزان عناصر 5 رقم زیتون. مجله علوم کشاورزی ایران. 37(2): 293-301.

4) کنشلو، ی و. ا، دانائی. 1396. اثر کاربرد نانوکلات آهن و روی بر خصوصیات کمی، کیفی و رشد ریحان(Ocimum basilicum L.). پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.

5) نادری، م و. ع، دانش‌شهرکی. 1390. کاربرد فناوری نانو در بهینه‌سازی فرمولاسیون کودهای شیمیایی. ماهنامه فناوری نانو. 165(4): 20-22.

6) Bayer, W. F. and I, Fridovich. 1987. Assaying for superoxide dismutase activity: some large consequences of minor changes in condition, Annals Biochem, 161: 559–566.

7) Cui, H., Sun, C., Liu, Q., Jiang, J. and W, Gu. 2006. Applications of Nanotechnology in Agrochemical Formulation, Perspectives, Challenges and Strategies, P: 1-6, Institute of Environment and Sustainable Development in Agriculture, Chinese Academy of Agricultural Sciences, Beijing, China.

8) Ezhilmathi, K., Singh, V., Arora, P.and R. K, Sairam. 2007. Effect of 5-sulfocalicylic acid on antioxidant in relation to vase life of gladiolus cut flower. Plant Growth Regul, 51: 99-108.

9) Florence, V.D., Daniel, E. and A, Badr. 2002.  Effect of Copper on growth and photosyntehesis of mature and expanding leaves in cucumber plants. Plant sci. 163: 53-58.

10) Janaki Pal, J., Adhikari, R. S. and J. S, Negi. 2016.Effect of Nitrogen, Phosphorus and Potassium on Growth and Green Herb Yield of Thymus serphyllum. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 5: 406-410.

11) Liu, X., Feng, Z., Zhang, S., Zhang, J., Xiao, Q. and Y, Wang. 2009. Preparation and testing of cementing nano-subnano composites of slowor controlled release of fertilizers. Scientia Agricultura Sinica. 39:1598-1604.

12) Mehrafarin, A., Naghdi Badi, H., Mirzai Motlagh, M., Salehi, M. and M, Ghiasi Yekta. 2017. Phytochemical and Morphophysiological Responses of Dill(Anethumgraveolens L.) to Foliar Application of Potassium Sulfate and Methanol Biostimulant, Journal of Medicinal Plants, 93-109.

13) Mehran, A., Hossein D.G. and A, Tehranifar. 2008. Effects of pre-harvest calcium fertilization on vase life of rose cut flowers cv. Alexander. Acta Horticulture, 804: 215-218.

14) Mengel, K. and E.A, Kirkby. 1973. Principles of Plant Nutrition. 5th 30 -Edition. Kluwer Academic Publishers, Drodrecht, The Netherlands.

15) Salehiyan, T., Safdari, F., Pirak, A. and Z, Atarodi. 2011. Survey of herbal medicine used in the relief of dysmenorrhea in Iranshahr student. J. Herbal Drugs. 1 (4): 57.

16) Scavroni, J., Boaro, C.S.F., Marques, M.O.M. and L.C, Ferreira. 2005. Yield and composition of the essential oil of Mentha piperita L.(Lamiaceae) grown with biosolid, Brazilian Journal of Plant Physiology, 17(4): 345-352.‏

17) Solhjoo, S., Gharaghani, A. and  E, Fallahi. 2017. Calcium and Potassium Foliar Sprays Affect Fruit Skin Color, Quality Attributes, and Mineral Nutrient Concentrations of ‘Red Delicious’ Apples. International Journal of Fruit Science,  17.

18) Zahirul Islam, M.,  Akter Mele, M., Pill Baek, J. and K, Ho-Min. 2016. Cherry tomato qualities affected by foliar spraying with boron and calcium. Horticulture, Environment, and Biotechnology, 57: 46–52.

19) Yadegari, M. 2017. Effects of Zn, Fe, Mn and Cu Foliar Application on Essential Oils and Morpho-Physiological Traits of Lemon Balm (Melissa Officinalis L.). Journal of Essential Oil Bearing Plants,  20: 485-495.