تحلیل و بررسی جغرافیای مرزی ایران در خلیج ‌فارس: مطالعه موردی گردشگری

محورهای موضوعی : کالبدی

عباس نجفی ¹ , حیدر لطفی ² , پیروز مجتهد زاده ³ , عزت اله عزتی ⁴

1 - دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.
2 - دانشیار جغرافیای سیاسی و گردشگری، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.
3 - دانشیار جغرافیای سیاسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 - دانشیار جغرافیای سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/01/23 تاریخ پذیرش : 1399/01/23 تاریخ انتشار : 1399/01/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

چکیده مناطق مرزی دورترین مناطق پیرامونی از مرکز می‌باشند، به همین دلیل عقب‌مانده‌ترین و محروم‌ترین مناطق هستند. توسعه نامتوازن بخش‌های اقتصادی، اجتماعی، اکولوژیکی و همچنین عدم تعادل‌های منطقه‌ای به این محرومیت منجر شده است. تجارت و مبادله کالا و انسان موتور رشد و توسعه کشورهاست و کشورهای درحال‌توسعه برای پیشرفت لازم است به دنبال حضوری جدی‌تر در تجارت جهانی باشند. از جمله روش‌های نقش‌آفرینی در تجارت جهانی، گسترش مبادلات بین مناطق مرزی است. با توجه به گستردگی و اهمیت مرزهای ایران در خلیج‌فارس ضرورت دارد که ساماندهی فضای مرزی ایران در این منطقه از لحاظ گردشگری مورد بررسی قرار گیرد. این مقاله چند متغیر اساسی یعنی مرزها، قاچاق، گردشگری را در کنار هم مطالعه می‌کند و عرصه مورد مطالعه آن نیز جنوب ایران و مرزهای آبی خلیج‌فارس است. در این تحقیق از روش ترکیبی، توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. برای جمع‌آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از بررسی های اسنادی و کتابخانه ای و مطالعات میدانی استفاده و با توجه به اطلاعات به دست آمده، به بررسی جاذبه ها، امکانات، خدمات و وضعیت کلی گردشگری در منطقه پرداخته، سپس برای تجزیه و تحلیل یافته ها از مدل SWOTاستفاده شده است.

منابع و مأخذ:

-           Persian references

1. Afshar Sistani, Iraj (2007), The Persian Gulf (based on historical documents and geographical maps), Tehran: Ministry of Foreign Affairs Press and Publication Center.


2. Hafez Nia, Mohammad Reza (1992), Persian Gulf and the Strategic Role of Hormoz Tang, Tehran: University of Humanities Textbooks.


3. Mojtahedzadeh, Pirouz (1974), Historical Geography of the Persian Gulf, Tehran: Tehran University Press.


4. Wilson, Sir Arnold (1987), Persian Gulf, translated by Mohammed Saeedi. Tehran: Scientific and Cultural Publications.


5. Sabagh Kermani, Majid Amirian, Saeed (2000), Investigating the Economic Impacts of Tourism on the Islamic Republic of Iran Using Data-Input Analysis, Business Research Journal, p.


6. Khorsholgholm, Mahmoud (1995), Recognizing the Persian Gulf in Theory, Theory, Political-Economic Information, Tenth Year, Number One and Second.


7. Mojtahedzadeh, Pirouz (2000), The Idea of ​​Geopolitics and Iranian Myths Studying the Relations of Geography and Politics in a Changing World, Tehran: Ney Publishing, First Edition.


8. Hafiz Nia, MR (2006), Principles and Concepts of Geopolitics, Mashhad: Papelli Publications.


9. Ezzati, Ezzatollah(2016), Geostrategy Leaflet, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran.


10. Ezzati, Ezzatullah­(2005), Proceedings of the International Seminar on Energy and Security, Bureau of Political and International Studies, Ministry of Foreign Affairs. Tehran.


11. Zeinabedin Yousef, Yahya Pour Mohammad, and Shirzad Zahra (2012), Geoeconomic Structure of the Middle East Based on the United Nations Millennium Development, Geography Quarterly, New Period, Tenth Year, No. 34.


12. Jeffrey Camp, Robert Harkawy (2004), Strategic Geography of the Middle East, Translated by: Seyyed Mehdi Hosseini Matin, Tehran: Institute for Strategic Studies.


13. Lutwak, Edward (-), From Geopolitics to Geo-Economics, Translated by Mohammad Reza Hafez Nia and Hashem Nasiri, Tehran: Office of International Political Studies.


14. Mojtahedzadeh Pirouz (2007), Political Geography and Geographical Policy, Tehran: Post Publications.


15. Puya, Maryam. (2019). Investigating the geopolitical position of Hormuz during the Safavid period and Portuguese dominance over that region. Journal of New Attitudes in Human Geography, 11 (4), 402-389.


16. Moradnia, Sajjad, Pishahifard, Zahra, Yazdan Panah, Kiomars, Zarei, Bahador. (2019). The Influence of the Geopolitical Structure Ruling on Russian-US Relations by Their Competition in Southwest Asia. Journal of New Attitudes in Human Geography, 11 (2), 239-260.


17. Ashouri, Gholamreza, Morteza, Sheida. (2018). Investigating and analyzing the security structure of the Persian Gulf and the Strait of Hormuz in line with the deterrence security model with emphasis on regional and international strategic roles. New Attitudes in Human Geography, 10 (2), 191-214.


18. Akhbari, Muhammad (2017), Geopolitical Opportunities in the Foreign Policy Relations of the Islamic Republic of Iran and the Middle East Countries (Case Study: Iraq 2010-2017). New Attitudes in Human Geography, 10 (1), 45-60.

-           Latin references

1. Brzeinski Zbigniew and Brent Scowcarft and Richard Morphy, (1909)، Differantiad ontaimant, Foreign Affairs. (may/june 1909(.


2. Appa R,  Korukonda (1999) Policy Imperatives For the International Economy and Fore Financial Markets in the Emerging World Order. international Journal of value basement. pp 51-67


3. Bridge,  gavin And Wood, Andrew (2005)  Prectices of Globalization:learning from the oil Exploration and Production Industry.The royal Geographical Society.Vol 37,No 2.pp199-208


4. BP Statistical Review of World Energy (June2013)  bp.com/statistical review


5. Carmody,  Padraig And Owusu, Francis (2007)  Competing hegemons? Chinese versus American geo-economic stertegies in Africa.political geography.vol26.504-524


6. Cohen, S.B (2009) Geopolitics of World System,American Sociological Association,vol 65,no1(www.jstore.org/stable/2573-11)


7. Harvey, D (2003) The New Imperialism, u.k.:Oxford University press


8. International energy agency (2013) petrol and natural gas information


9. Jong, jj (2008)  The third EU Energy market pakage, Are we singing the right song? Clingendael international energy programz


10. Kawac, Nadim (2010) gcc.China to talk investment,Oil Supply,Emirate


11. Klare, Michael (2008) Rising Powers,shirinking planet, The new Geopolitics of Energy new York


12. Mane,E Aurelia (2006) European energy security:Towards the creation of the geo –energy space. Energy policy.3773-3786(www.elsevier.com/locate/enpol)


13. Mercille, J (2008) The radical Geopolitics of US foreign policy,Geopolitical and Geo-economics logics of power political Geography, no27(www.jstore.org/stable/19452)


14. OPEC Monthly Oil Market Report (March 2014)


15. World Energy Scenarios(2013),Composing energy futures to 2050.Project Partner Paul Scherrer Institute (PSI), Switzerla


16. World Energy Issues Monitor(2014)


17. Saouli, Adham, (2016),"Armed Political Movements in the Middle East", "The Future of Regional Security in the Middle East: Expert Perspectives on Coming Developments", Edited by Erika Holmquist and John Rydqvist, Rapportnr/Report no FOI-R-4251—SE.


18. Gelvin, James L. (2018), "From bad to worse? 5 things 2018 will bring to the Middle East", Associated Press, Access at: http://www.chicagotribune.com/sns-from-bad-to-worse-5-things-2018-will-bring-to-the-middle-east-89653-20180108-story.html.


19. Haenle, Paul; Suolao, Wang; Yahya, Maha; Yixiong, Hu; Blanc, Jarrett. (2018), "Precarious Future: China and the United States in the Middle East", Access at: https://carnegietsinghua.org/2018/04/10/precarious-future-china-and-united-states-in-middle east-event-6856.


20. Holmquist, Erika and Rydqvist, John, (2016),"The Future of Regional Security in the Middle East: Four Scenarios", Rapportnr/Report no FOI-R-4267—SE.


21. Hiltermann, Joost, (2018), "Tackling the MENA Region’s Intersecting Conflicts", Crisis Group.

-                       Internet resources

1. https://www.britannica.com


2. https://www.biorxiv.org