مهاجرت معکوس روستایی با تغییر سبک زندگی شهری

محورهای موضوعی : کالبدی

حسین ابراهی زاده آسمین ¹ , اباذر اشتری مهرجردی ² , ایمان اسلامی ³

1 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
2 - عضو هیئت‌علمی و استادیار پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
3 - استادیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس نور

تاریخ دریافت : 1398/10/15 تاریخ پذیرش : 1398/10/15 تاریخ انتشار : 1398/11/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

چکیده امروزه شهرهای بزرگ در نتیجه مهاجرت در دهه‌های گذشته دارای مشکلات زیادی هستند. در مقابل، برخی گروه‌ها جهت دوری از مشکلات شهری به دنبال فضایی برای گذران اوقات فراغت خود و خانواده هستند. این تحرک منتج به شکل‌گیری موج مهاجرت دیگری در خارج از قلمرو شهرها و با ایجاد خانه‌های دوم در روستاهای خوش آب و هوای نزدیک شهرهای بزرگ در قالب مهاجرت معکوس روستایی از جمله اراک شده است. در این مطالعه از نظریات مهاجرت معکوس و سبک زندگی بهره برده‌ایم. در این مطالعه از قالب روشی آمیخته بهره برده و روش کیفی اساس کار و روش کمی در کنار آن استفاده شده است؛ ضمنا از روش تحلیل تماتیک نیز بهره برده‌ایم. جامعه آماری، بخش مرکزی شهرستان فراهان شامل 32 روستا که با تمام شماری به روش ترکیبی ارزیابی شدند. نتایج مطالعه حاکی از آن است که موج مهاجرت معکوس فصلی یا موقت بیشتر در روستاهای فارس زبان گسترش یافته. مهاجرین ساکن قم و اراک(کمتر از50 درصد) تعطیلات آخر هفته و مناسبتها در حالیکه ساکنان تهران(بیش از 50 درصد) تنها در مناسبت‌ها مراجعه می‌کنند. تقریبا تمامی مهاجرین طی 8 تا 13 سال پیش ایجاد شده‌اند. پایگاه اقتصادی-اجتماعی اغلب آنها متوسط و بالا بوده، حدود دو سوم بیش از 50 سال سن دارند، 90 درصد دارای لیسانس و کمتر بودند، ضمنا حدود 10 درصد مالکان زن بودند. تمامی آنها با ساکنین روستاها نسبت فامیلی داشتند، در برخی روستاها ایجاد خانه‌های دوم و مهاجرت معکوس باعث بروز اختلاف میان ساکنین شده و در برخی، اثرات اجتماعی-فرهنگی مثبتی چون ایجاد اتحاد و همدلی و جلب مشارکت آنان در اقدامات روستا داشته است. تمهای استخراج شده شامل دستیابی به ارزش ها و نیازهای فرامادی، بازگشت به هویت، نمایش یا اثبات منزلت بالا، احساس یا ابراز تمایز، مصرف بر مبنای مد و ذائقه همه چیز پسند بوده است.