بررسی نقش و اثرات همکاری روستائیان در حفاظت، احیاء و بهره برداری از منابع طبیعی (مطالعه موردی: استان مازندران)

محورهای موضوعی : کالبدی

حمید بحیرایی ¹ , سعید مقدسی ²

1 - دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
2 - دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

تاریخ دریافت : 1398/03/12 تاریخ پذیرش : 1398/03/12 تاریخ انتشار : 1393/03/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

چکیده منابع طبیعی هر کشور به عنوان یک ثروت ملی امروزه به عنوان معیاری برای سنجش میزان توسعه یافتگی کشورها تبدیل شده است. تحقیق به عمل آمده در رابطه با بررسی اثرات همکاری روستائیان در حفاظت، احیاء و بهره برداری از منابع طبیعی(مطالعه موردی استان مازندران) و تاثیرات متقابل آن بر زندگی روستائیان صورت گرفتـه است. از لحاظ میـزان و درجه کنتـرل، نحـوه گردآوری داده‌ها و قابـلیت تعمیـم یافته‌ها به شیوه پیمایشی و با نظرسنجی انجام شده است. جامعـه آماری این تحقیق جامعه روستائی استـان مازندران با حجـم حدود 1390000 نفـر می‌باشد. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمـونه آماری برابر n=128 برآورد گردیده است ابزار این تحقیق پرسشنامه است. که اعتبار محتوای آن توسط اساتید فن و صاحب نظران در مورد موضوع تحقیق تأیید شده است. ضریب آلفای کرونباخ برای محاسبه پایایی 2/99% بدست آمد که نشان دهنده قابلیت اعتماد خیلی بالای پرسشنامه است. مجموعاً 150 پرسشنامه در نظر گرفته و توزیع گردید که از این تعداد، 132پرسشنامه توسط اهالی روستاها تکمیل و عودت داده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری 18SPSS انجـام گرفـت. نتـایـج تحقیـق نشـان می‌دهـد کـه مشـارکـت روستـائیان در طرح‌های منابع طبیعی موجب حفظ و احیاء بیشتر منابع ملی می‌گردد و آنها نهایت مشارکت و همکاری را در این طرح‌ها را داشته اند. این مشارکت باعث پایداری روستاها می‌گردد. در پایان، پیشنهادهای در راستای این تحقیق ارائه شده است.

منابع و مأخذ:

منابع

ازکیا، مصطفی (1374)، مقدمه ای بر جامعه شناسی توسعه روستایی، چاپ سوم، انتشارات اطلاعات.

اوکلی، پیتر و مارسدن، دیوید، ترجمه منصور محمودنژاد(1370)، تهران، رهیافت‌های مشارکت در توسعه روستایی، انتشارات مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی وزارت جهاد سازندگی.

حافظ نیا، محمدرضا(1388)، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران، چاپ هشتم انتشارات سمت.

دفتر روابط عمومی و امور بین الملل (1385) بررسی نظرات ذینفعان راجع به طرح‌های محوری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، زیرنظر دکتر علی رضا استعلاجی.

دفتر ترویج و مشارکت مردمی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور(1379)، اولین همایش منابع طبیعی مشارکت و توسعه.

روابط عمومی منابع طبیعی استان مازندران، سیمای منابع طبیعی استان مازندران (1388)، انتشارات پونه.

طالب، مهدی (1376)، مدیریت روستایی در ایران، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.

موسسه توسعه روستایی ایران(1381)، چالش‌ها، چشم اندازها توسعه روستای ایران، تهران.

مهدوی، مسعود (1385)، مقدمه ای بر جغرافیای روستایی ایران، چاپ هفتم، انتشارات سمت.

نیک خلق، علی اکبر(1381)، جامعه شناسی روستائی، انتشارات چاپخش

یعقوبی، جعفر(1379)، ارزیابی مشارکتی روستائی، ماهنامه جهاد شماره(235 و 234).

Cohe-j. m & uphofe-n(1989) rural development participation concept & measure for project design. Newyork: cornel university

Pretty N.J & Simplice D.Volouhe(1997).using or participatory Rural Appraisal. In swanson Bents & sofranko(Eds). Improving Agricltural Extension:A Refrence Manual Rome:FAO