طراحی و تبیین مدل فرهنگ مدیریت خطا در موسسات آموزشی

محورهای موضوعی : آموزش و پرورش

الهام صحرایی ¹ ( دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی- گروه تخصصی علوم تربیتی واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی ، اردبیل، ایران )
یوسف نامور ² ( گروه علوم تربیتی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران. )
صدرالدین ستاری ³ ( دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران. )

تاریخ دریافت : 1401/04/08 تاریخ پذیرش : 1401/06/08 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: فرهنگ مدیریت خطا, موسسات آموزشی, مدل,

چکیده مقاله :

برای اینکه موسسات آموزشی با کمترین خطا مواجه شوند می توان با ترویج فرهنگ مدیریت خطا و استقرار آن در موسسات آموزشی، خطاهای سازمانی را کاهش داد و عملکرد موسسات و کارکنان آن را بهبود بخشید به همین دلیل هدف اساسی پژوهش حاضر، طراحی و تبیین مدل فرهنگ مدیریت خطا در موسسات آموزشی می باشد. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی بوده و از روش نظریۀ داده بنیاد استفاده شده است. داده ها با کمک تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شده اند. 11 نفر از خبرگان آموزش و پرورش شامل مدیران سازمان و مدیران مدارس که دارای حداقل 10 سال سابقه در امور آموزشی داشتند به روش نمونه گیری هدفمند و با تکنیک گلوله برفی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش مقایسه مداوم در طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی استفاده شده است و بر اساس آن، مدل کیفی پژوهش طراحی شد. یافته ها درقالب مدل پارادایمی به این صورت شکل گرفت: شرایط علّی(اهداف اولیه و ثانویه)، عوامل زمینه ای(مدیریتی و بهسازی)، شرایط مداخله گر(موانع سازمانی، موانع اطلاعاتی- انگیزشی)، راهبردهای تعاملی(امنیت روانی، شرایط و الزامات سازمانی) و در نهایت پیامدها(مزایای فردی و مزایای سازمانی) است. برای روایی و پایایی از روش لینکلن و گوبا که شامل: اعتبار، اعتماد، تأییدپذیری و انتقال پذیری است، استفاده شد و از نظر روایی و پایایی مورد تایید قرار گرفت. در پایان یافته های پژوهش نشان داد استقرار فرهنگ مدیریت خطا در موسسات آموزشی منجر به توسعه و اثربخشی سازمان و افراد می شود. همچنین کارکنان موسسات آموزش های لازم را در این زمینه دریافت نمی کنند.

چکیده انگلیسی:

Establishing and promoting error management culture in educational institutions can decrease the occurrence of errors in such settings. By doing so, organizational errors can be reduced and the performance of the institutions as well as their staff can be improved. That is why the present study aimed to explore error management culture in educational institutes. This study was a qualitative research in which the methodology of grounded theory was employed to collect and analyze the data. For the purpose of the study, 11 experts in the field of education were selected from among heads of educational organizations and school managers with at least 10 years of related experience via snowball sampling method. Then interviews were conducted with each of the participants using a semi-structured interview. The collected qualitative data were then analyzed in the three stages of open coding, axial coding, and selective coding. These categories and subcategories were then classified in 5 structural categories of the grounded theory, namely causal conditions (primary and secondary purposes), contextual factors (related to management and improvement), intervenient conditions (organizational obstacles, informational-motivational obstacles), strategies of action/ interaction (psychological safety, organizational conditions and requirements), and consequences (individual and organizational advantages). For validity and reliability, the method of Lincoln and Guba, which includes: credibility, trust, verifiability and transferability, was used and it was approved in terms of validity and reliability. In the end, the findings of the research showed that the establishment of error management culture in educational institutions leads to the development and effectiveness of the organization and individuals. Also, the employees of the institutions do not receive the necessary training in this field.

منابع و مأخذ:

ادیب حاج باقری، محسن.(1385). روش تحقیق گراندد­تئوری، تهران: انتشارات بشری.

سیف­الهی­گیلانده، مریم. ستاری، صدرالدین.(1394). بررسی رابطه بین فرهنگ مدیریت خطا با یادگیری و نوآوری سازمانی (مطالعه موردی:اداره کل آموزش و پرورش اردبیل)، مجله ی روان شناسی مدرسه، 3(5): 100-117.

مرادی، محمود. یاکیده، کیخسرو. عبداللهیان، فرزانه. صفردوست، عاطیه.(1392). بررسی تاثیر فرهنگ مدیریت خطا بر نوآوری سازمانی، مدیریت فرهنگ سازمانی،2 (11): 87-114.

ملک­زاده، غلامرضا. ادیب­زاده، مرضیه. غلامی، محمد.(1397). نقش میانجی سکوت­گرایی اجتنابی در رابطه میان جو مدیریت خطا و رفتار یادگیری با عملکرد فردی، مدیریت دولتی، 10(4): 651-677.

نیازآذری، کیومرث. تقوایی یزدی، مریم. (1389). فرهنگ سازمانی در هزاره سوم، تهران: نشر شیوه.

Alas R., & Vadi M. (2006). The impact of organizational culture on organizational learning and attitudes concerning change from an institutional perspective, International Journal of Strategic Change Management, 1(1): 155-170.

Carmeli, A. (2007), Social capital, psychological safety & learning behaviors from failure in organizations, Long Range Planning, 41(1): 30-44.

Cannon, M. D., & Edmondson, A. C. (2001). Confronting failure: Antecedents and consequences of shared beliefs about failure in organizational work groups, Journal of Organizational Behavior, 22: 161-177.

Demirdag, S. (2015). Management of Errors in Classrooms: Student Mistakes and Teachers, Humanities and Social Science, 5(7): 77-83.

Dyre, L., Tabor, A., Ringsted, C., & Tolsgaard, M. G. (2017). Imperfect practice makes perfect: error management training improves transfer of learning, Medical education, 51(2): 196-206.

Egan T. M., Yang B., & Bartlett K. R. (2004). The effects of organizational learning culture and job satisfaction on motivation to transfer learning and turnover intention, Human Resource Development Quarterly, 15(3):279-301.

Frese, M. & Keith, N. (2015). Action errors, error management, and learning in organizations, Annual review of psychology, 66: 661-687.

Fisher, S., Frese, M., Mertins, J.C., & Hardt- Gaworn, J. V. (2018). The Role of Error Managemeny Culture for firm and Innovations, International association of applied psychology, 25: 1-26.

Geng, Z. Wang, W. Yong, X. & Ding,L. (2017). Organizational Error management culture and employee creativity: A Person-culture Fit Model, Academy of Management proceedings, 21(1): 45-55.

Gokturk, S., Bozoglu, O., & Guncavdi, G. (2017). Error management practices interacting with national and Organizational culture: The case of two state University departments in Turkey, The learning Organization, 24(4): 245-256.

Gorini, A., Miglioretti, M., & Pravettoni, G. (2012). A new perspective on blame culture: An experimental study, Journal of Evaluation in Clinical Practice, 18(3):671-675.

Jiménez-Jiménez, D., &Valle, R.S. (2011). Innovation, organizational learning, &performance, Journal of Business Research, 64 (4): 408-417.

Kim, H., & Stoner, M., (2008). Burnout and turnover intention among social workers: effects of role stress, job autonomy and social support, Adm. Soc. Work, 32 (3): 5–25.

Kurtessis, J.N., Eisenberger, R., Ford, M.T., Buffardi, L.C., Stewart, K.A., Adis, C.S., )2017. (Perceived organizational support: a meta-analytic evaluation of organizational support theory, J. Manage, 43 (6): 1854–1884.

Lei, Z., Naveh, E. &Novikov, Z. (2016). Errors in Organizations: An Integrative Review via Level of Analysis, Temporal Dynamism, and Priority Lenses, Journal of Management, 42: 1315-1343.

Lincoln, Y.S., & Guba, E. (1985). Establishing Trustworthiness, Naturalist Inquiry. Newbury Park, LA, Sage.

López-Nicolás C., & Merono-Cerdán Á. L. (2011). Strategic knowledge management, innovation and performance. International Journal of Information Management, 31)6(: 502-509.

Love, P.E.D., Smith, J., & Teo, P. (2018). Putting into practice error management theory: Unlearning and learning to manage action errors in construction, Applied Ergonomics, 69: 104-111.

Madsen, P. M., & Desai, V. (2010). Failing to learn? The effects of failure & success on organizational learning in the global orbital launch vehicle industry, Academy of Management Journal, 53(3): 451-476.

Preacher, K.J., Zhang, Z., & Zyphur, M.J. (2011). Alternative methods for assessing mediation in multilevel data: The advantages of multilevel SEM. Structural Equation Modeling, 18(2): 161–182.

Preacher, K.J., Zyphur, M.J., & Zhang, Z. (2010). A general multilevel SEM framework for assessing multilevel mediation. Psychological Methods, 15(3): 209–233.

Reason, J. (2000). Human error: Models and management. British Medical Journal, 320(7237): 700-768.

Rspin,P. (2011). Failing to learn? How organizations can learn from failure. Strategic Direction, 27(1): 4-6.

Roeser, R.W., Midgley, C., & Urdan, T. (1996). Perceptions of the school psychological environment and early adolescents’ psychological and behavioral functioning in school: the mediating role of goals and belonging. Journal of Educational Psychology, 88, 408-422.

Rybowiak, V., Garst, H., Frese, M., & Batinic, B. (1999). Error Orientation Questionnaire (EOQ): reliability, validity and different language equivalence. Journal of Organizational Behavior, 20: 527-547.

Strass, A. & Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Thousand Oaks: Sage Publications.

Swanson, S.R. & Hsu, M.K. (2011), The effect of recovery locus attributions and service failure severity on word-of-mouth and repurchase behaviors in the hospitality industry, Journal Hospitality and Tourism Research, 35(4): 511-529.

Tulis, M. (2013). Error management behavior in classrooms: Teachers' responses to student mistakes. Teaching and Teacher Education, 33: 56-68.

Van Dyck, C., Frese, M., Baer, M., & Sonnentag, S. (2005). Organizational Error Management Culture and Its Impact on Performance: A Two-Study Replication. Journal of Applied Psychology, 90(6):1228-1240.

Wang, X., Guchait, P., & Pashamehmetoglo, A. (2020). Anxiety and gratitude toward the organizations with error management culture and service recovery performance. International Journal of Hospitality Management, 89: 1-9.