شیوه گفت‌وگوهای مهدوی امام صادق(ع) با استناد به آیات قرآن کریم و روایات

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

مرجان السادات حسینی میرصفی ¹ , ستار عودی ² , محمد سپهری ³

1 - دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه تاریخ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استاد گروه تاریخ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1399/09/16 تاریخ پذیرش : 1399/09/16 تاریخ انتشار : 1399/10/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

حیات انسان در طـول تاریخ توأم بوده است با تقابل و تخاصم دو جبهـه حـق و باطل؛ اما این تقابل همـواره جنگ بیرونی در پی نداشتـه، اغلب گفـت‌وگوهایی را موجب شده است که هرچند در مواردی اهل باطل را به سبب لجاجت و عناد مجاب نمی کـرد، به درخشش خورشیـد حقیقت در دل حاضران در مجلس گفت‌وگو و مخاطبان متن مکتوب آن در اعصار بعدی انجامیده است. با توجه به اینکه راه و شیوه مکتب اهل بیت(ع)- چنانکه از تعلیمات آن‌ها استباط می‌شود- همان راه فطرت بوده و قرآن کریم به عنوان بزرگ‌ترین پشتوانه ایشان در اجرای رسالت توحیدی و هدایتگری‌شان می‌باشد، لذا نویسنده این مقاله سعی نموده تا با استناد به آیات قرآن کریم و روایات، شیوه گفت‌وگوهای امام صادق(ع) در باب مهدویت را به عنوان اسوه و الگوی جبهه حقیقت تبیین نموده است به این امید که پیروان مکتب جعفری را در راه روشنگری و گسترش معارف بلند این مکتب و پاسخگویی به شبهات مفید باشد.

چکیده انگلیسی:

throughout history, human life has been accompanied by the confrontation of the two fronts of right and wrong; But this confrontation did not always lead to a foreign war, it often led to rumors or discourses which, although in some cases did not persuade the erring due to stubbornness and stubbornness, led to the shining of the truth in the hearts of those present in the dialogue and the audience of its written text in later centuries. Considering that the way and method of the Ahl al-Bayt school - as inferred from their teachings - is the way of nature and the Holy Quran is their greatest support in carrying out their monotheistic mission and guidance, so the author of this article has tried to cite according to the verses of the Holy Quran and narrations. The author has explained the method of Imam Sadegh's conversations about Mahdism as a model of the Truth Front in the hope that he will follow the followers of Jafari school in enlightening and spreading the high teachings of this school and answering useful doubts. 

منابع و مأخذ:

قرآن کریم.

ابراهیم حسن، حسن. 1964 م. تاریخ الاسلام، چاپ هفتم، بیروت: دار اندلس.

ابن حیون، نعمان بن محمد. 1409ق، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(علیهم السلام)، محقق: محمد حسین ‏حسینی جلالی، چاپ اول، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی‏.

اربلی، علی بن عیسی. 138ق، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، چاپ اول، تبریز: انتشارات بنی هاشمی‏‏.

اقبال آشتیانی، عباس. 1357ش، خاندان نوبختی، چاپ سوم، تهران: کتابخانه طهوری.

آژیر، حمید رضا. 1381ش، بهشت کافى- ترجمه روضه کافى‏، چاپ اول، قم: انتشارات سرور.

جعفریان، رسول. 1371ش، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه(علیهم السّلام)، چاپ اول، قم: سازمان تبلیغات اسلامی.

حجازی، سید مهدی و سید علی رضا حجازی و محمد عیدی خسروشاهی. 1419ق، درر الأخبار با ترجمه‏، چاپ اول، قم: انتشارات دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.

الحر العاملی، محمد بن حسن. 1409ق، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، چاپ اول، ‏قم: انتشارات آل البیت.

خسروی، ‏موسی. 1398ق، زندگانى حضرت امام جعفر صادق علیه السلام‏، چاپ دوم، تهران: انتشارات اسلامیه.

دوانی، علی. 1378ش، مهدى موعود، ترجمه جلد سیزدهم بحار، چاپ بیست و هشتم‏، تهران: دار الکتب الاسلامیه.

صدوق(ابن بابویه قمی)، ابو جعفر محمد بن علی بن حسین. 1380ش، کمال الدین وتمام النعمة، ترجمه منصور پهلوان‏، چاپ اول، قم: دار الحدیث‏.

صدوق(ابن بابویه قمی)، ابو جعفر محمد بن علی بن حسین. ‏1395ق، کمال الدین و تمام النعمة، چاپ دوم، ‏تهران: انتشارات اسلامیه‏.

صدوق(ابن بابویه قمی)، ابو جعفر محمد بن علی بن حسین. 1404ق، من لا یحضره الفقیه‏، چاپ دوم، قم: انتشارات جامعه مدرسین‏ حوزه علمیه قم.

طباطبایی، سید محمد حسین. 1374ش، المیزان فی تفسیر القرآن، مترجم: سید محمد باقر موسوی همدانی‏، چاپ پنجم، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

طباطبایی، سید محمد حسین. ‏1417ق، المیزان فى تفسیر القرآن‏، چاپ پنجم، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

طبرسی‏، فضل بن حسن. 1390ق، إعلام الورى بأعلام الهدى‏، چاپ سوم، تهران: انتشارات اسلامیه‏.

الطوسی، ابو جعفر محمد بن الحسن. 1348ش، رجال الکشی(معرفة إختیار الرجال)، المحقق: السید مهدی الرّجائی صححه وعلق علیه وقدم له ووضع فهارسه حسن المصطفوی، مشهد: انتشارات مرکز تحقیقات و مطالعات دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مشهد.

عطاردی، ‏عزیز الله. 1378ش، ایمان و کفر- ترجمه الإیمان والکفر بحار الانوار، چاپ اول، تهران: انتشارات عطارد.

فضل الله، سید محمد حسین. 1399ق، أسلوب الدعوة فی القرآن الکریم، بیروت: دار الزهراء.

قطب، سید. 1404ق، فی ظلال القرآن، بیروت: دار الشروق.

کاظمی، مصطفی بن ابراهیم. 1428ق، بشارة الإسلام فی علامات المهدی(علیه السلام)، محقق: نزار حسن، بیروت: انتشارات مؤسسة البلاغ.

کلینی، محمد بن یعقوب. 1407ق، ‏الکافی، مصحح: علی ‏اکبر غفاری، چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الإسلامیة. ‏

المجلسی، محمد باقر. 1403ق، بحار الانوار لدرر الاخبار الائمة الاطهار، الطبعة الثانیة، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

مرعشی نجفی، سید شهاب الدین. 1983م، ملحقات احقاق الحق وازهاق الباطل، الکاتب: نور الله الحسینی تستری، قم: مکتبة آیة الله االعظمی المرعشی النجفی.

مفید، محمد بن محمد. 1413ق، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، چاپ اول، قم: انتشارات کنگره شیخ مفید.

نعمانی، محمد بن ابراهیم. 1397ق،الغیبة للنعمانی‏، محقق: علی ‏اکبر غفاری، چاپ اول، تهران: انتشارات مکتبة الصدوق.

نوری، حسین بن محمد تقی‏. 1384ش، نجم ثاقب در احوال امام غایب(علیه السلام)، محقق: صادق برزگر، چاپ اول، قم: انتشارات مسجد مقدس جمکران‏. ‏