کاربرد زمین‌شناسی در تفسیر قرآن کریم

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

عبدالحسین کنگازیان ¹ , اکرم السادات میرممتاز ² , سارا بهرامی ³ , اعظم نورگستری ⁴

1 - * عضوهیأت علمی گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان(اصفهان).
2 - ** عضو هیأت علمی گروه زبان وادبیات عرب دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فلاورجان.
3 - *** دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عرب دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان. [e-mail]
4 -

تاریخ دریافت : 1394/05/13 تاریخ پذیرش : 1394/05/13 تاریخ انتشار : 1393/05/10

کلید واژه:

چکیده مقاله :

زمین‌شناسی می‌تواند به عنوان ابزاری در خدمت تفسیر قرآن مجید در نظر گرفته شود و در تفسیر آیات مربوطه – با رعایت اصول علم تفسیر – کمک نماید. در این مقاله آیات دارای واژه "الأرض" با این دیدگاه مورد ارزیابی قرار گرفته است. این مقاله در پی یافتن جواب این سؤالات است: در کدامیک از آیات دارای واژه"الأرض" باید از مفاهیم زمین‌شناسی و علوم وابسته استفاده نمود؟ کدام شاخه از علم زمین‌شناسی در تفسیر آیات مزبور قابل استفاده است؟ نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهدکه از میان 115 آیه که دارای این واژه هستند، 44 آیه با مفاهیم زمین‌شناسی با علوم وابسته ارتباطی ندارند و نباید در تفسیر آن‌ها به این علوم متوسل شد.

چکیده انگلیسی:

Geology can be considered as a tool for interpreting the holy Quran and help in interpreting the related verses through observing the rules of interpretation science. In this article verses containing the expression “الارض” are interpreted regarding this viewpoint. The results of this research show that from among 115 verses containing this expression 44 verses are not related to geology concepts and the related sciences and should not try to interpret them through this science.

منابع و مأخذ:

کتابنامه

ابن منظور، محمد بن مکرم. 1414ق، لسان العرب، بیروت: دار صادر.

بابایی، احمدعلی. 1382ش، برگزیده تفسیر نمونه، تهران: انتشارات دارالکتب الإسلامیه.

جوادی آملی، عبدالله. 1363ش، تفسیرموضوعی قرآن کریم، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.

دامغانی، محمد بن حسین. 1366ش، الوجوه والنظائر فی القرآن، به تصحیح اکبر بهروز، تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.

درویش زاده، علی. 1365ش، اصول آتشفشان‌شناسی، تهران: دانشگاه تهران.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1412ق، المفردات فی غریب القرآن، دمشق: دار العلم – الدار الشامیه.

رجبی، محمود. 1383ش، روش تفسیر قرآن، قم: مؤسسه پژوهشی حوزه و دانشگاه.

سرابی، فریدون و طاهر ضیایی. 1354ش، سنگ‌شناسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

طباطبایی، سید محمدحسین. 1374ش، تفسیرالمیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

علایی طالقانی، محمود. 1381ش، ژئومورفولوژی ایران، تهران: نشر قومس.

معماریان، حسین. 1363ش، زمین‌شناسی، تهران: وزارت آموزش و پرورش(دوره تربیت معلم).

مکارم شیرازی، ناصر. 1374ش، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیه.

 

مقالات

آقازینی، سیامک. 1376، «قرآن و اشتقاق قاره‌ها»، فصلنامه بیّنات، دوره 4، شماره 13، صص 80-93.

سیّدمظهری، منیره. 1389، «نقد و بررسی دیدگاه اندیشمندان مغرب‌زمین درباره رابطه علم و دین»، فصلنامه مطالعات قرآنی، دانشگاه آزاد جیرفت، دوره1، شماره 2، صص 105 -83.

شاطری، محمدحسن.1390، «جایگاه تفسیر علمی در تفسیر المنیر»، فصلنامه بیّنات، دوره 18، شماره 70، صص 129-154.