آن کتاب پاکان(مفهوم «الکتاب» در آیه دوم سوره بقره)

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

امین فتحی ¹

1 - عضو هیأت علمی دانشگاه محقق اردبیلی- مربی.

تاریخ دریافت : 1395/06/15 تاریخ پذیرش : 1395/06/15 تاریخ انتشار : 1395/01/13

کلید واژه:

چکیده مقاله :

آن کتاب چیست؟ و چه ماهیتی دارد؟ از دیدگاه مفسران و اهل‌ نظر دارای مفاهیم و مصادیق مختلفی است، که این تحقیق در صدد تبیین این دیدگاه است که یکی از مصادیق اصلی آن، کتابی است فراتر از قرآن عربی و در دسترس همه، بلکه قرآنی است کریم که فقط مطهران به آن دسترسی دارند، آن کتاب حد فاصل میان لوح محفوظ و قرآن عربی می‌باشد. و به خاطر فهم و تعقل بشری تنزل یافته و در دسترس عموم قرار گرفته است. آن کتاب ریشه و اصل همه کتاب‌های آسمانی است، که به تناسب زمان‌ها و مکان‌ها و در مراحل مختلف رشد عقل بشری بر انبیاء نازل شده است و قرآن کریم مصداق جامع و کاملی از آن کتاب آسمانی است که در آخرین مرحله از مراحل ادیان بر افضل و خاتم پیامبران، نبی‌ مکرم اسلام(ص) نازل شده است. تا بشریت کی و چه مقدار از این کتاب استفاده کرده تا با رشد عقلی زمینه و بستر مناسبی جهت ظهور آخرین وصی(عج) و استفاده از آن کتاب آسمانی فراهم آید.

چکیده انگلیسی:

What is the meaning of “This Book”? And what is its nature? It has different concepts and applications from interpreters and scholars’ point of view which the present article attempts to express these views; one of its principle applications is the Book more than an Arabic Quran which is available to everyone; but a Book that only Holy ones can reach it and is the partition between Preserved Tablet and the Arabic Quran. It became available for public in order to be understandable to everyone. This Book is the root and the principle of all Divine Books which came down to human depending the time and place in different steps of human logical growth. Holy Quran is the comprehensive Book of a Divine Book which has come down to Prophet Mohammad in the last level of Divine Religions for the human to apply it and create a suitable field for the Last Imam.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم(ترجمه محمد صادقی تهرانی)،1382، تهران: کلیدر.

قرآن کریم(ترجمه سیدمحمدرضا صفوی)، 1390، قم: دفتر نشر معارف.

ابن الانباری، ابوالبرکات. 1362، البیان فی غریب اعراب القرآن، ج 1، قم: هجرت.

احمدبن فارس. 1404ق، معجم مقاییس اللغة، ج5، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

جوادی آملی، عبدالله. 1383، تسنیم(تفسیر قرآن کریم)، ج2، قم: مرکز نشر اسراء.

خمینی، سیدمصطفی. 1362، تفسیر القرآن ‌الکریم، ج2، تهران: وزارت ارشاد اسلامی.

شمس، مرادعلی. 1384، با علامه در المیزان، ج2، تهران: انتشارات اسوه.

صادقی تهرانی، محمد. 1388، ترجمان فرقان، ج1، بی جا: شکرانه.

طالقانی، سید محمود. 1362: پرتوی از قرآن، ج 1، بی جا: شرکت سهامی انتشار.

طباطبائی، سیدمحمدحسین. 1360، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، سیدمحمد باقر، قم: انتشارات اسلامی.

طوسی،محمد بن الحسن. بی تا، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

طیب، سید عبدالحسین. 1386، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، قم: مؤسسه جهانی سبطین.

عبد الباقی، محمد فؤاد. 1387، المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الکریم، قم: انتشارات اسلامی.

عظیمه، صالح. 1380، معناشناسی واژگان قرآن، ترجمه سیدی، سید حسین، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

قمی ‌المشهدی، محمد. 1366، تفسیر کنز الدقائق وبحر الغرائب، ج1، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

کلینی، محمد بن یعقوب. 1387، کافی، ترجمه محمد باقر کمره‌ای، ج2، بیجا: انتشارات اسوه.

مصطفوی، حسن. 1368، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج10، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. 1384، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

 

مقالات

سجادی‌زاده ، سیدعلی. 1386، «کتاب علی(ع) از نگاه تحقیق»، مجله الهیات و حقوق، شماره 1.

دهباشی، مهدی. 1372، «تشکیک در مراتب کلام الهی»، کیهان اندیشه، ش 28.

ممتحن، مهدی. 1387، «جملهمعترضهوتأثیربلاغیآندرقرآنکریم»، پژوهشنامه قرآن و حدیث(انجمن علوم قرآن و حدیث ایران)، ش 5، تهران.