زبان و اسلوب‌های بیانی در داستان‌های قرآنی

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

یوسف مقدسی ¹ , جمال طالبی قره‌قشلاقی ² , عسگر بابازاده اقدم ³

1 - استادیار الهیات، دانشگاه فرهنگیان- تهران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه فرهنگیان- تهران
3 - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن- قم

تاریخ دریافت : 1398/12/27 تاریخ پذیرش : 1398/12/27 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

اگر زبان دین و اسلوب‌های بیانی آن رمزدار و معماگونه باشد، هدف آن که همانا هدایت و انتخاب و رشد و تکامل است، صعب الوصول خواهد بود. این مقاله با داده‌های قرآنی و تحلیل فلسفی مفردات در جست‌وجوی ژرفای ماندگاری اسلوب‌های قرآنی در ازمنه طولانی است و هدف آن استفاده مطلوب از اسلوب‌های مکشوف از قرآن در متون امروزی است. روش به کار گرفته شده مطالعه کتابخانه‌ای و استفاده از آیات قرآن و متون اصیل دینی به شیوه توصیفی و کیفی است. آموزه‌های شناخت زبان قرآن به طور عام می‌تواند نقش کلیدی در مبانی معناشناسی و زبان‌شناسی وحیانی داشته باشد.

چکیده انگلیسی:

If the language of religion and verbal models is mysterious and enigmatic, the aims which are leading, selection, development and evolution would be cumbersome. The present article seeks for permanent depth of Quranic models during long periods by Quranic data and philosophical analysis of elements; the aim is enjoying ideal using of discovered models of Quran in today’s texts. The applied method is librarian and the method of using Verses of Quran and noble religious texts is descriptive and qualitative. Doctrines of knowing language of Quran generally may play key role in semantics and linguistics principles.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم.

نهج البلاغه.

ابن منظور، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم. بی تا، لسان العرب، المجلد الخامس، بیروت: دار صادر.

ابن منظور، جمال الدین ابوالفضل. 1996م، لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

ابوزهره، محمد. 1379ش، المعجزة الکبری، ترجمه محمد ذبیحی، چاپ دوم، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.

اشرفی، عباس. 1380ش، اسلوب‌های بیان در داستان سرایی قرآن، صحیفه مبین، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.

باقری، محمود. 1379ش، زبان و اسلوب قرآن، صحیفه مبین، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.

حسین، طه. بی تا، آینه اسلام، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، چاپ سوم، قم: نشر رسالت.

خرمشاهی، بهاء الدین. 1370ش، اسلوب هنری حافظ و قرآن، چاپ دوم، مرکز نشر دانشگاهی.

درّاز، محمد عبدالله. 1390ش، النبأ العظیم، کویت: دار القلم.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1374ش، ترجمه مفردات الفاظ با تفسیر لغوی و ادبی آن، تهران: مرتضوی.

رافعی، مصطفی صادق. 2005م، اعجاز القرآن والبلاغة النبویة، الطبعة الثالثة، بیروت: دار الکتاب العربی.

رمضان البوطی، محمد حسین. 1975م، من روائع القرآن، دمشق: مکتبة الفارابی.

الزرکشی، بدرالدین محمد بن عبدالله. 1994م، البرهان فی علوم القرآن، چاپ دوم، بیروت: دار المعرفة.

زمخشری، جار الله ابوالقاسم محمد بن عمر. 1421ق، الکشاف عن حقائق التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، الطبعة الثالثة، بیروت: دار الکتاب العربی.

سید قطب. 1360ش، آفرینش هنری در قرآن، ترجمه محمد مهدی فولادوند، چاپ دوم، تهران: بنیاد قرآن.

سید قطب. 1412ق، فی ظلال قرآن، ط17، بیروت- قاهره: دار الشروق.

سیوطی، جلال الدین عبدالرحمان. 1363ش، الاتقان فی علوم القرآن، ترجمه سید مهدی حائری قزوینی، تهران: امیرکبیر.

سیوطی، جلال الدین. 1431ق، اسباب النزول، الطبعة الثانیة، بیروت: مؤسسه الریات.

السیوطی، جلال الدین. الباب النقول اسباب النزول، ضبطه وصحّحه احمد عبدالشافی، بیروت: دار الکتب العلمیه.

شایب، احمد. 1946م، اصول النقد الأدبی، قاهره: بی نا.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1380ش، صور خیال در شعر فارسی، تهران: انتشارات آگاه.

طباطبائی، علامه محمدحسین. 1366ش، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، چاپ دوم، تهران: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.

عبدالعال، محمد قطب. 1410ق، من جمالیات التصویر فی القرآن الکریم، مکه: بی نا.

علوی مقدم، محمد. 1364ش، جلوه جمال، بی جا: انتشارات بنیاد قرآن.

فاضلی، محمد. 1382ش، پژوهش در برخی از شیوه‌های بیان قرآن کریم، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

فخر رازی، محمد بن عمر. 1371ش، تفسیر کبیر مفاتیح الغیب، ترجمه علی اصغر حلبی، تهران: اساطیر.

فراستخواه، مقصود. 1376ش، زبان قرآن، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

قرشی بنایی، علی اکبر. بی تا، قاموس قرآن، ج 4، چاپ 6، تهران: دار الکتب الاسلامیه.

قزوینی، خطیب. 1971م، الایضاح فی علوم البلاغه، محمد عبدالمنعم خفاجی، چاپ سوم، بی جا: دار الکتب اللیفانی.

معرفت، محمد هادی. 1414ق، التمهید فی علوم القرآن، ج 5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.

مغینه، محمد جواد. 2009م، التفسیر الکاشف، چاپ چهارم، بیروت: دار الأنوار.

میبدی، ابوالفضل رشید الدین. 1361ش، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تصحیح علی اصغر حکمت، چاپ چهارم، ج3، تهران: امیرکبیر.

الهاشمی، احمد. 1388ش، جواهر البلاغه، ترجمه حسن عرفان، چاپ دهم، قم: نشر بلاغت.

هگل، فردریش گئورگ. 1364ش، مقدمه‌ای بر زیبایی شناسی، ترجمه محمود عباسیان، بی جا: نشر آوازه.

یاسوف، احمد. 1994م، جمالیات المفردة القرآنیة، الطبعة الاولی، دمشق: دار المکتبی.

 

مقالات

فضیلت، محمود. 1386ش، «جلوه‌هایی از هنر تصویرآفرینی در قرآن»، صحیفه مبین، شماره 40.

Ibn Muhammad, Abolfazl Jamal al-Din Mohammed bin Makram, (Bey), Lassan al-Arab, al-Jild al-Khemes, Beirut, exiled.

Ibn-e-Khord, Jamal al-Din Abolfazl (1996), Arabic, Beirut: Dar al-'Arath al-Arabi, First edition

Abolfazl Rashid al-Din Meybodi, Kashif al-Asrar and Al-Abahar. Correction of Ali Asghar Hekmat, Amir Kabir, Tehran, Fourth Edition, 1361, p. 3.

Abu Zahra, Mohammad (1379) al-Mu'zzah al-Karbi, Translation by Mohammad Zabihi, Second Edition, Mashhad, Islamic Studies Foundation.

Ashrafi, Abbas, styles of expression in the narrative of the Qur'an, 2001, Sobheh Mobin, Islamic Azad University Press.

Bagheri, Mahmoud, Language and Style of the Quran, 2000, Sahife Mobin, Islamic Azad University Press.

Jalal al-Din al-Saywati, Lebanab al-Nahwal Asbab al-Nazwal, Dar al-Kabul al-Mawmayah, Beirut, Ahmed Abdul Shafi's souvenir.

Khoramshahi, Baha-o-Din, article "The Art of Hafez and the Quran", Center for Academic Publishing, Second Edition, 1370.

Long, Mohammad Abdullah (2011). النبا العظیمة, Dar al-Klamm, Kuwait.

Long, Mohammad Abdullah, 2011, Al-Nuba al-Azim, Dar al-Klamm, Kuwait

Ragheb Esfahani, Hussein ibn Muhammad (1374) Translation of the Mordadah words with its literary and literary interpretation, Tehran, Mortazavi.

Ragheb Esfahani, Hussein ibn Muhammad (1374), translation of the Mordadah words with its literary and literary interpretation, Tehran, Mortazavi.

Rafa'ee, Mostafa Sadegh, (2005), Ayaz al-Quran and Al-Balaqa al-Nabawa al-Thaba'is, Beirut, Dar al-Kitab al-Arabi.

Ramadan al-Booti, ​​Mohammad Hussein (1975). I am Rawa al-Quran, the school of al-Furabi, Damascus.

The language of the Quran, Fratkhah, Maqsood (1376). Tehran, Scientific and Cultural Company

Al-Zaraki, Badr al-Din Muhammad ibn Abdullah (1994) Al-Burhan Fayyas al-Quran, Beirut, Dar al-Ma'arfa, Second Edition.

Zarkeshi, Badr al-Din, 1994, Al-Baheran Fayyas al-Quran, Research by Yousef Abdul Rahman al-Marashli and Jamal Hamdi Al-Dhahbi, Beirut: Dar al-Ma'arfa, Second Edition, C 3, p.

Zamakhshari, Jarullah Abolqasim Mohammed bin Umar (1421 AD), the development of the rights of al-Tanzil and the Faith of Al-Aqo'il on the occasion of the Al-Ta'awil, al-Tibet al-Qa'idah, Beirut, the Dar al-Kitab al-Arabi.

Zamakhshari, Jarallah Mahmood, Al-Zahraf, Ansari, Masoud, Tehran, Phoenix Publishing, First edition.

Zamakhshari, Mahmud bin Umar (1366 AD). Al-Tanzil Facts, Beirut, Dar Al-Kitab Al-Arabi

Seyyed Ghotb, Creation of the Art in the Qur'an, Translation by Mohammad Mehdi Fouladvand, Quran Foundation, Second Edition, Tehran, 1981, p. 46.

Sayyid Qutb, Phylosophy of the Qur'an, 1412 AH, 17, Beirut, Cairo, Darleshrouch.

Siouti, Jalal al-Din Abdul Rahman (1363) Al-Taqan Fayyas al-Quran, translated by Seyyed Mehdi Haeri Qazvini, Tehran, Amir Kabir.

Siouti, Jalal al-Din (1431 BC), Asbab al-Nusol, Al-Taba al-Thaniyah, Beirut, Al-Rita Institute.

Shayyb, Ahmed (1946). Principles of Al-Nahid Al-Dhabi, Cairo

Shafie Khani, Mohammad Reza (1380). Fiction in Farsi Poetry, Tehran: Aqa Publication.

Tabatabai, Seyyed Mohammad Hussein (Bi) Al-Mizan al-Tafsir al-Quran, Qom, the religious community of Qom.

Tabataba'i, Allameh Mohammad Hussein, 1366, Al-Mizan Fi Tafsir Al-Quran, Translation by Seyyed Mohammad Bagher Musavi Hamedani, Second Edition, Tehran, Allameh Tabataba'i Scientific and Contemporary Foundation.

Taha Hussein, The View of Islam, Translated by Mohammad Ibrahim Ayati, Third Edition, Resalat Publishing, Qom.

Abdul Aal, Mohammad Qutb (1410). I am the Immaculate Contemplation of Al-Qur'an, Mecca.

Alawi, Moghadam, Mohammad (1364), Jamal Effect, Quran Foundation Publishing.

Fazeli, Mohammad (2003), Research in some of the ways of expressing the Holy Qur'an, Ferdowsi University Press, Mashhad.

Fakhr Razi, Mohammad bin Umar, 1992, Great commentary of Mu'tayaf al-Ghab, Halabi, Ali Asghar, Tehran, mythology.

Virtue, Mahmoud (1386). "The Impressions of the Art of Imagination in the Quran" Sahife Mobin, No. 40.

Gharishi mohani, Ali Akbar (Bey), Qaman Qumaan, 4th, 6th ed., Tehran, Dar al-Maktb al-Islam.

Qazvini, Khatib, (1971), Al-Ayazah Fayyas Al-Balagheh, Mohammad Abdul-Moneym Khafaghi, Third Edition, Dar al-Kabet al-ifani.

Golb, Sayyid (1472 AD). Cairo, Cairo, al-Khawr and al-Sharon.

Golb, Sayed. Al-Thuyar al-Fenyi al-Quran, Darwin, Beirut, Beyonce.

Qubb, Sayyid (1988), Fayl al-Quran, C 3, Tah Khamsa Sshareh, Cairo, Dar es et al.

Discovery of Elasra and Ad'd al-Barr, vol. 5, p. 234.

Murafat, Mohammad Hadi, 1414 AH, Al-Tafim al-Quran, Q 5, Al-Nashr al-Islami Institute, Qom.

Moghineh, Mohammad Javad, 2009, Al-Tafsir Al-Ashef, Beirut: Dar Al-Nawar, Fourth Edition.

Al-Hashimi, Ahmad, 1388, Jawahir al-Balaghah, Translator: Hasan Erfan, 10th edition, Qom, The publication of rhetoric.

Hegel, Friedrich Georg (1364). An Introduction to Aesthetics. Translation of Mahmoud Abbasids, Awesome Publication.

Yasuf, Ahmed (1994). Amaliat al-Mafreda al-Qaranaieh, Dar al-Mektibi, al-Taba al-Awli, Damascus.