آسیب‌شناسی کتاب «هرمنوتیک قرآنی طبرسی و مهارت تفسیر قرآن»

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

محمدعلی مهدوی راد ¹ (عضو هیأت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، پردیس فارابی(دانشیار).)
مهدی حبیب اللهی ² (دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان، عضو هیأت علمی دفتر تبلیغات اسلامی.)
سعید آخوندی یزدی ³ (کارشناس ارشد تفسیر اثری دانشگاه قرآن و حدیث قم.)

تاریخ دریافت : 1394/08/06 تاریخ پذیرش : 1394/08/06 تاریخ انتشار : 1393/07/09

کلید واژه:

چکیده مقاله :

کتاب هرمنوتیک قرآنی، طبرسی و مهارت تفسیر قرآن اثر برویس فاج(Bruce fudge) از جمله آخرین نگاشته‌های خاورشناسان در زمینه تفسیر امامیه است. بررسی کتاب نشان می‌دهد که با وجود ابتکار و تلاش فاج در خلق برخی مطالب کتاب، کاستی‌ها و اشکالات مهمی نیز به چشم می‌خورد. مقاله پیش رو، ضمن اشاره به محتوی کتاب و بیان نقاط قوت و ضعف آن، برخی نظریات ناصواب در کتاب را با استفاده از مصادر معتبر و استدلال‌های متقن به بوته نقد گذاشته است. شبهه نسخ و وجود تناقض در قرآن، حل نشدن مسأله تحریف قرآن نزد دانشمندان معاصر، برداشت اشتباه از برخی احادیث از جمله موارد مطرح شده در کتاب فاج است که بایسته بررسی و نقد می‌باشد که در نوشتار حاضر به سامان رسیده است.

چکیده انگلیسی:

The “Qurʾānic Hermeneutics, Al-Ṭabrisī and the Quran Interpretation Skill” book written by Bruce Fudge is one of the latest works of orientalists about Emami‘s interpretation. The book studies indicate that in spite of Fudge's innovation and his effort in creation of some contexts of the book, there are some important shortcomings, lacks and faults in it. The aim of the present article – besides a hint to the content of the book and its strong and weak points – it criticizes some of the wrong points enjoying valid demonstrations and reasoning. Suspicions in different versions, contradictions and oppositions in the holy Quran, the lack of integrity resolving of Qurʾān, misinterpretation of some traditions and etc. are some of the discussed subjects in the present article.

منابع و مأخذ:

قرآن مجید.

خرمشاهی، بهاءالدین. 1377ش، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، چاپ اول، قم: انتشارات دوستان و ناهید.

خویی، ابوالقاسم. 1395ق، البیان فی تفسیر القرآن، الطبعة الثالثة، قم: المطبعة العلمیة.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد. بی تا، مفردات الفاظ قرآن‏، بیروت: دار القلم‏.

رامیار، محمود. 1362ش، تاریخ قرآن، چاپ دوم، تهران: سپهر.

زمانی، محمدحسن. بی تا، مستشرقان و قرآن، چاپ سوم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.

صدوق، محمد بن علی بن بابویه. 1387ش، التوحید، تحقیق سید هاشم حسینی طهرانی، چاپ اول، قم: جامعة المدرسین.

طباطبایی، سیدمحمدحسین. 1417ق، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم.

طبرسی، فضل بن حسن. 1372ش، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو.

طبری، محمد بن جریر. 1406ق، جامع البیان فی تأویل آی القرآن، بیروت: دار المعرفه.

طوسی، محمد بن حسن. بی جا، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

عیاشی، محمد بن مسعود. 2006م، کتاب التفسیر، تحقیق سید هاشم رسولی محلاتی، تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیه.

معرفت، محمدهادی. 1384ش، علوم قرآنی، قم: مؤسسه فرهنگی التمهید.

معرفت، محمدهادی. 1378ش، صیانة القرآن من التحریف، الطبعة الثالثة، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.

 

مقالات

اقبال، ابراهیم و فرزاد دهقانی. «نقد آراء مستشرقان در تحریف زیادت بر قرآن»، فصلنامه مطالعات قرآنی، سال چهارم، ش15، صص114-133.

امامی، محمد و مصطفی احمدی فر. «رویکرد مستشرقان پیرامون نسخ در قرآن»، قرآن‌پژوهی خاورشناسان، شماره 16، ص45^.

کریمی، محمود. 1391ش، «نقد مقاله "تشیع و قرآن" بار آشر در دائرة المعارف قرآن لیدن»، مطالعات قرآن و حدیث، سال پنجم، ش2، صص103-138.

 

کتب خارجی

Powers. D. The exegetical genre nasikh – al – Quran in: Andrew Rippin , approaches to the history of interpretation of the Quran  oxford  Clarendon press: 1988.

Fudge, Bruce, Qurʾānic hermeneutics: al-Tabrisi and the craft of commentary First   published  by Routledge, 2011.

Meir M. Bar-Asher, Scripture and Exegesis in Early Imamd Shiism, Leiden, E.J. Brill, 1999.

Bells Introduction to the Quran, Edinburgh, - William Montgomary Watt

The Encyclopaedia of Islam, New edition,  prepared by anumber of leading Orientalists leiden , E. J. Brill 1968.

William mongomary Watt, Companion to the Quran, based on the Aebrry translation, London, George Alles, 1967.