ایمان مبنای نظام اخلاقی قرآن

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

سوسن آل رسول ¹ (عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج(دانشیار).)
فاطمه شیرزاد راد جلالی ² (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج.)

تاریخ دریافت : 1393/04/06 تاریخ پذیرش : 1393/04/06 تاریخ انتشار : 1392/03/11

کلید واژه:

چکیده مقاله :

نظام اخلاقی قرآن با سایر نظام‌های اخلاقی متفاوت است. نظامی است که مبنایش ایمان به خدا، غایتش ذات الهی، وسیله رسیدن به آن حب و کسب رضایت او، و شیوه تخلّق به اخلاقیات در آن از بین بردن زمینه رذایل می‌باشد. وقتی انسان علم یقینی و ایمان به تعلیم قرآن کریم که عزت و قدرت را منحصر در خدای سبحان می‌داند داشته باشد، نه‌تنها دیگر در دلش جز خدا کسی را اراده نمی‌کند بلکه تمام پستی‌ها و بدی‌ها را از دل و جانش شسته و به زیور صفات الهی آراسته می‌کند. اخلاق قرآنی بر اساس حب الهی و تخلق به اخلاق الهی است. انسان از طریق خدادوستی به صفات خدا می‌رسد. معنای اینکه عملی به خاطر وجه الله انجام شود آن است که نتیجه آن عمل جلب خشنودی و رحمت خدا کند.

چکیده انگلیسی:

The Holy Quran’s moral system is different from other moral systems. The Quranic system of morality is based on faith in Allah; its end is arriving at divine essence; its means are devotion to Allah and earnest endeavor to attain divine satisfaction; its behavior code is emulating moral codes and uprooting vice. When any human being arrives at certitude by relying on the divine teachings of the Holy Quran as the word of Allah Who is the sole source of honor and power, they would not admit anything ungodly and unholy into their hearts which are the sole abode of divine features. Quranic morality is based on divine love, divine ethics, love for Allah as a means to and reflection of divine features. Thus any act performed for and in Allah’s name is one that aims at attracting His Divine contentment and mercy.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم.

نهج البلاغه. ترجمه سید جعفر شهیدی.

ابن سینا، حسین بن عبدالله. 1388ش. اشارات و تنبیهات. ترجمه حسن ملکشاهی. تهران: انتشارات سروش.

ــــــــــ . 1377ش. الهیات نجات. ترجمه سید یحیی یثربی. تهران: انتشارات فکر روز.

ایزوتسو، توشی هیکو. 1380 ش. مفهوم ایمان در کلام اسلامی. ترجمه زهرا پور سینا. تهران: انتشارات سروش.

ــــــــــ . 1360 ش. ساختمان معنایی مفاهیم اخلاقی ـ دینی درقرآن. ترجمه فریدون بدره‌ای. تهران: انتشارات قلم.

دهخدا، علی اکبر. 1377ش. فرهنگ دهخدا. انتشارات دانشگاه تهران.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1387ش. المفردات فی غریب القرآن. تهران: مؤسسه فرهنگی آرایه.

صدوق، محمدبن علی بن بابویه. 1361ش. معانی الاخبار. قم: انتشارات جامعه مدرسین.

طباطبایی، محمد حسین.1417ق. المیزان فی تفسیر القرآن. دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

ــــــــــــ . 1379ش. نهایة‌الحکمة. ترجمه و شرح علی شیروانی. تهران: انتشارات الزهراء.

طبرسی، فضل بن حسن.1372 ش. مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو.

طریحی، فخرالدین. 1375ش. مجمع البحرین. تهران: کتابفروشی مرتضوی.

قرائتی، محسن. 1383ش. تفسیر نور. تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.

قرشی،علی اکبر.1371ش. قاموس قرآن. تهران: دار الکتب الاسلامیه.

قطب، محمد. 1386ش. لااله الا الله روح زندگی. ترجمه جهانگیر ولدبیگی. تهران: انتشارات احسان.

مجلسی، محمد باقر.1404ق. بحارالانوار. بیروت: مؤسسه الوفاء.

مصباح یزدی، محمد تقی.1383ش. به سوی او. قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.

مصطفوی، حسن.1380ش. تفسیر روشن. تهران: انتشارات نشر کتاب.

مطهری، مرتض.1387ش. مجموعه آثار. تهران: انتشارات صدرا.

مکارم شیرازی، ناصر.1374 ش. تفسیر نمونه. تهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیه.

مقالات

جمالی،‌قربان. پاییز 1389. «ایمان‌گرایی در مسیحیت و اسلام». فصلنامه مطالعات قرآنی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت. دوره1. شماره3. صص69-88.