ارزیابی نظریه‌ی ظاهرگرایی جمال‌الدین قاسمی در تفسیر محاسن‌التأویل (مورد‌پژوهی: صفات الهی)

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

کبری حیدری ¹ ( گروه آموزشی علوم قرآن و حدیث. ایران. اراک. دانشگاه اراک. )
کیوان احسانی ² ( دانشگاه اراک، گروه آموزشی علوم قرآن و حدیث )
علی حسن‌بگی ³ ( دانشیاردانشگاه اراک، گروه علوم قرآن و حدیث )
فاطمه دسترنج ⁴ ( گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اراک، اراک، ایران )

تاریخ دریافت : 1401/11/26 تاریخ پذیرش : 1402/03/29 تاریخ انتشار : 1402/11/01

کلید واژه: ", قرآن", جمال‌الدین‌قاسمی", ظاهرگرایی", تأویل", , ", صفات الهی",

چکیده مقاله :

مسئله‌ی ظاهرگرایی در آیات قرآن از جمله موضوعات مورد توجه میان برخی مفسران، به ویژه جمال-الدین قاسمی است. قاسمی از مفسران منسوب به جریان سلفیه است و همین امر سبب شده تا وی مبانی فکری خود را بخصوص درباره‌ی صفات خداوند، از پیشگامان این جریان وام گیرد. رؤیت بصری خداوند در قیامت، تکلم خداوند با موسی(ع)، استوای حقیقی خداوند بر عرش، استهزاء و غضب الهی در معنای حقیقی آن، صفاتی است که قاسمی معتقد به ظاهرگرایی آن است. اما با بررسی‌های انجام شده مشخص شد تفسیر قاسمی از این آیات صحیح نیست؛ زیرا در نظرگرفتن رؤیت، استواء، تکلم، استهزاء و غضب در معنای حقیقی برای خداوند مستلزم جسم است، از این رو می‌توان گفت رویکرد قاسمی با دلایل قطعی و یقینی ناسازگار است؛ لذا باید در ظاهر آیات صفات تصرف کرد و آن را تأویل نمود. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی به ارزیابی رویکرد ظاهرگرایانه‌ی قاسمی از آیات صفات خداوند پرداخته‌است.

چکیده انگلیسی:

the formalism issue in the verses of the Qur'an is one of the most atractive issues among some Interpreters, especially Jamal al-din Ghasemi,. Ghasemi is the Interpreters attributed to the Salafi movement And this has induced he gets his intellectual foundations from the leaders of this movement, especially about the God attributes. Seeing the face of God in the resurrection, talking God to Moses, The real sitting of God on the throne, Divine mockery and wrath in the real sense of the word, These are the attributes that Ghasemi believes to formalism them. however it seems Ghasemi's interpretation of these verses is not correct؛ Because considering of the words: Seeing , sitting , Saying, mockerying and wrathing of God, in requires the body in the real meaning, Therefore, it can be said that Ghasemi's approach is incompatible with definite and certain reasons; Therefore, the attributes of the verses should be interpreted. The purpose of this study is to prove the error of Ghasemi's interpretation of the verses of God's attributes using a descriptive-analytical method.