نگاهی تطبیقی به درونمایه‌های مشترک زنانه در شعر غاده السمان و پروین اعتصامی

محورهای موضوعی : شعر

سعیده میرحق جو لنگرودی ¹ (عضو هیأت علمی، مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام)
فاطمه علی‌نژاد چمازکتی ² (عضو هیأت علمی، مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام)

تاریخ دریافت : 1399/06/10 تاریخ پذیرش : 1399/06/10 تاریخ انتشار : 1399/06/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

غاده السمان شاعر سوری عصر معاصر است که زن، عشق، تبعیض و تعصب ستیزی از بن مایه های اصلی اکثر اشعارش می باشد. در جهان او را بیش‌تر به عنوان نویسنده می‌شناسند. پروین اعتصامی شاعره ایرانی است که در اشعارش عشق به انسانیت، آزادگی، عدالت اجتماعی، علم، هنر و عشق به قشرهای محروم و رنج دیده جامعه موج می زند. این پژوهش، زندگینامه و اشعار دو بانوی شاعر را مورد بررسی قرار داده و تشابه و اختلاف در مضامین را برمی شمرد و به این نتیجه می‌رسد که چگونه دو شاعر در دو برهه زمانی نزدیک به هم تا این اندازه می توانند از مشابهت برخوردار باشند و از دریچه احساس و عاطفه این دو زن، جهان و مسائل موجود در آن را بنگرند، و به اندیشه‌ای نو و بدیع در تطبیق میان ادبیات فارسی و عربی دست یابند.

چکیده انگلیسی:

Ghada Al-Saman is a Syrian contemporary poet that wife, love, discrimination and anti-prejudice are the main themes of most of his poems. He is best known around the world as a writer. Parvin Etesami is an Iranian poet whose poems express love for humanity, freedom, social justice, science, art and love for the deprived and suffering strata of society. This study examines the biographies and poems of two women poets and enumerates the similarities and differences in themes and concludes how two poets in two close periods of time can be so similar and through the lens of emotion of these two women look at the world and the issues in it, and achieve the new and innovative ideas in the adaptation between Persian and Arabic literature.

منابع و مأخذ:

آژند، یعقوب. ۱۳۸۳ش، انواع ادبی در ایران امروز، تهران: قطره.

اعتصامی، ابوالفتح. ۱۳۸۸ش، تاریخچه زندگانی پروین اعتصامی، تهران: سخن.

اعتصامی، پروین. ۱۳۷۹ش، دیوان اشعار، به کوشش حسن احمدی گیوی، با مقدمه ملک الشعرای بهار، تهران: قطره.

افروغ، عماد. ۱۳۷۷ش، فضا و نابرابری اجتماعی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، دفتر نشر آثار علمی.

بهبهانی، سیمین. 1370ش، پروین اعتصامی در یادنامه پروین، گردآوری دهباشی، تهران: دنیای مادر.

راوندی، مرتضی. 1357ش، تاریخ اجتماعی ایران، ج 3، تهران: امیرکبیر.

السمان، غادة. 1387ش، ابدیت، لحظه عشق، ترجمه عبدالحسین فرزاد، تهران: چشمه.

السمان، غادة. 2000م. رقص مع البوم، بیروت: منشورات غادة السمان.

السمان، غادة. 2002، رسائل الحنین الی الیاسمین، بیروت: منشورات غادة السمان.

السمان، غادة. در بند کردن رنگین کمان، ترجمه عبدالحسین فرزاد، چاپ دوم، تهران: نشر چشمه.

شیخ­الاسلامی، پری. 1351ش، زنان پیشرو و روزنامه­نگار، تهران: مازگرافیک.

مدنی، نسرین. 1385ش،‌ در کوچه‌هاى خاکى معصومیت، تهران: نشر چشمه.

 

مقالات

ابراهیمی فر، طاهره و فرزانه دشتی. ۱۳۹۲ش، «نابرابری‌های اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی»، مجله پژوهش‌های سیاسی، سال ۳، شماره 1، صص ۸-۳۹.

احیایی، لاله و کبری خسروی. ۱۳۸۹ش، «عشق در آیینه اشعار پروین اعتصامی و نازک الملائکه»، سخن عشق، ویژه تعامل ادبی ایران و جهان، شماره ۳۳ و ۳4، صص ۱۱۹-۱۳۶.

پولادی، منیژه و امیرحسین همتی و کامران قدوسی. 1396ش، «بررسی تطبیقی کهن‌الگوهای آنیما و آنیموس در اشعار سیمین بهبهانی و غادة السمان»، کاوشنامه ادبیات تطبیقی، شماره 26، صص 1-20.

داودی مقدم، فریده و طاهره اختری. پاییز و زمستان 1395ش،‌«عصیان و هنجارگریزی درشعر فروغ فرخزاد و غادة السمان»، ادب عربی، 8(2)،‌صص 93- 112.

ذوالفقاری، ابوالفضل و مسلم میرزایی. 1390ش، «نابرابری جنسیتی و طبقاتی در اندیشه پروین اعتصامی»،نشریه زن در فرهنگ و هنر، سال2، شماره3، صص 35-19.

روان شاد، علی اصغر و احمد ابراهیمی نیا. 1397ش، «خردورزی در منظومه‌های تمثیلی احمد شوقی و پروین اعتصامی»،کاوشنامه ادبیات تطبیقی، شماره 30، صص 68-41.

ریحانی اردبیلی، عظیمه و نسرین ابریقی و عاطفه کلاهی. 1397ش، «مقایسه تطبیقی جایگاه زن در اشعار غاده السمان و پروین اعتصامی»، سومین همایش بین المللی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی،‌صص1-12.

شاکری مطلق، ابراهیم و سیدبهاءالدین رضوانی. 1395ش، «بررسی مؤلفه تاب آوری روانشناختی در اشعار غاده السمان»،کنگره بین المللی زبان و ادبیات.

صمصامی، سمیرا و سیدرضی میرصادقی. پاییز 1395ش، «بررسی جایگاه و انواع تشبیه از لحاظ ساختار و شکل و مضمون و محتوا در دیوان پروین اعتصامی»، مجله پژوهش‌های ادبی و بلاغی، شماره 16، صص 73- 90.

عالی کرد کلایی، حمید و هنگامه زکریاپور. 1394ش، «بررسی تطبیقی جایگاه زن در اندیشه‌های نزار قبانی و پروین اعتصامی»، کنفرانس بین المللی ادبیات و پژوهش‌های تطبیقی در آن.

قربانی مادوانی، زهره و مینا عربی. بهار و تابستان 1397ش، «تحلیل ناامنی نشانه‌ای در رمان «لیلة الملیار» از غادة السمان»، زبان و ادبیات عربی، شماره 18، صص167- 191.

کاکاوند قلعه نویی، فاطمه و عفت نجار نوبری، 1396ش، «رویکرد بینامتنی در آموزه‌های تعلیمی پروین اعتصامی و مولوی»،مجله فنون ادبی، شماره 21، صص47- 56.

مدیر شانه چی، محسن. 1387ش. «سیری در اندیشه سیاسی و اجتماعی پروین اعتصامی»، پژوهش حقوق و سیاست، سال 9، شماره 23، صص201-226.

نظری منظم، هادی و پروینی، خلیل و هدایتی، نازنین. زمستان 1397ش، «صورة الآخر الشرقی فی أدب الرحلات لغادة السمان»، کاوشنامه ادبیات تطبیقی، شماره 32، ص 172.

نوروززاده چگینی، وحیده. 1397ش، «رد پای کودکی در اشعار پروین و فروغ؛ بررسی تطبیقی مضامین مشترک و غیر مشترک فروغ فرخزاد و پروین»، نقد کتاب کودک و نوجوان، شماره 18، صص 149-160.

 

 

Agand, Yaghub. 2004, Literary Types in Iran Today, Tehran: Qatreh.
Etesami, Abolfath. 2009, Life History of Parvin Etesami, Tehran: Sokhan.
Etesami, Parvin. 2000, Poetry Divan, by Hassan Ahmadi Givi, with an introduction by Malek Al-Shoaraye Bahar, Tehran: Qatreh.
Afrough, Emad. 1998, Space and Social Inequality, Tehran: Tarbiat Modares University, Scientific Works Publishing Office.
Behbahani, Simin 1991, Parvin Etesami in Parvin's memoir, compiled by Dehbashi, Tehran: Mother World.
Ravandi, Morteza 1978, Social History of Iran, Volume 3, Tehran: Amirkabir.

Al-Saman Ghadeh, 2008, Eternity, the moment of love, translated by Abdolhossein Farzad, Tehran: Cheshmeh.

Al-Saman Ghadeh, 2000, Raghs Maa Al-Bom, Beirut: Publications of Ghada Al-Saman.

Al-Saman Ghadeh, 2002,, Letters from Al-Hanin to Al-Yasmin, Beirut: Publications of Ghada Al-Saman.

Al-Saman Ghadeh, Closing the Rainbow, translated by Abdolhossein Farzad, second edition, Tehran: Cheshmeh Publishing.

Sheikh Al-Eslami, Pari, Leading Women and Journalist, Tehran: Mazgraphic.

Madani, Nasrin. 2006, ‌ In the Dirty Alleys of Innocence, Tehran: Cheshmeh Publishing.

 

Articles
Ebrahimifar, Tahereh and Farzaneh Dashti. 2013, "Social Inequalities in Parvin Etesami's Poems", Journal of Political Research, Volume 3, Number 1, pp. 8-9.

Ehyaiy, Laleh and Kobra Khosravi. 2010, "Love in the Rituals of Parvin Etesami's Poems and Nazak Al-Malaeke", The Word of Love, Special for the Literary Interaction between Iran and the World, No. 33 and 34, pp. 119-136.
Pouladi, Manijeh and Amir Hossein Hemmati and Kamran Qodussi. 2017, "A Comparative Study of Anima and Animus Archetypes in the Poems of Simin Behbahani and Ghada Al-Saman", Journal of Comparative Literature, No. 26, pp. 1-20.
Davoodi Moghadam, Farideh and Tahereh Akhtari. Fall and Winter 2016, ‌ "Rebellion and deviation in the Poetry of Forough Farrokhzad and Ghada Al-Saman", Arabic Literature, 8 (2), pp. 93-112.
Zolfaghari, Abolfazl and Moslem Mirzaei. 2011, "Gender and class inequality in the thought of Parvin Etesami", Journal of Women in Culture and Art, Volume 2, Number 3, pp. 19-35.
Ravan Shad, Ali Asghar and Ahmad Ebrahimi Nia. 2018, "Reasoning in the allegorical systems of Ahmad Shoghi and Parvin Etesami", Journal of Comparative Literature, No. 30, pp. 68-41.
Reyhani Ardabili, Azimeh and Nasrin Abriqi and Atefeh Kolahy 2018, "Comparative comparison of the position of women in the poems of Ghadeh Al-Saman and Parvin Etesami", Third International Conference on Management Research and Humanities, pp. 1-12.

Shakeri Motlagh, Ibrahim and Seyed Bahauddin Rezvani. 2016, "Study of the component of psychological resilience in Ghada Al-Saman poems", International Congress of Language and Literature.
Samsami, Samira and Seyed Razi Mirsadeghi. Fall 2016, "Study of the position and types of similes in terms of structure, form, content and content in Parvin Etesami's Divan", Journal of Literary and Rhetorical Research, No. 16, pp. 73-90.
Ali Kurd Kalaei, Hamid and Hengameh Zakariapour. 2015, "A Comparative Study of the Position of Women in the Thoughts of Nezar Ghobani and Parvin Etesami", International Conference on Literature and Comparative Research.
Ghorbani Madwani, Zohreh and Mina Arabi. Spring and Summer 2018, "Analysis of Signs Insecurity in the Novel" Leilat al-Maliar "by Ghada Al-Saman", Arabic Language and Literature, No. 18, pp. 167-191.
Kakavand Ghaleh Noei, Fatemeh and Effat Nojar Nobari, 2017, "Intertextual Approach in the Teaching Teachings of Parvin Etesami and Molavi", Journal of Literary Technologies, No. 21, pp. 47-56.
Modir Shane Chi, Mohsen. 2008 "A Look at Parvin Etesami's Political and Social Thought", Law and Politics Research, Volume 9, Number 23, pp. 201-226.

Nazari Monazam, Hadi and Parvini, Khalil and Hedayati, Nazanin. Winter 2018, "Surat Al-Akhar Al-Sharghi Fi Adab Al-Rahlat Leghade Al-Saman", Journal of Comparative Literature, No. 32, p.172.
Nowruzzadeh Chegini, Vahideh. 2018, "Childhood footprint in the poems of Parvin and Forough; A comparative study of common and non-common themes of Forough Farrokhzad and Parvin ", Children and Adolescents Book Review, No. 18, pp. 149-160.