زبان فرهنگ عامیانه(امثال و کنایات) و نقش آن در رسانه‌ها(مورد مطالعه: کشورهای ایران و عراق)
محورهای موضوعی : شعر
رحیم عتابی
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه بغداد، عراق)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
در واقع چون فرهنگ عامیانه و ادبیات شفاهی جزئی از سرمایه اجتماعی هر جامعه است و کاربرد آن در برنامه‌های مختلف علاوه بر گسترش همبستگی باعث تقویت سرمایه اجتماعی نیز می‌شود، در این تحقیق به صورت مختصر به بررسی زبان فرهنگ عامیانه در برخی از آثار ادب شفاهی(ضرب المثل‌ها، کنایه‌ها) در ایران و عراق پرداخته شده است، و این ادبیات می‌تواند بستر مناسبی برای ارتباط با مخاطبان باشد و می‌تواند مخاطب امروز خود را که نسل رایانه و ماهواره هستند به خود جذب کند. پس مطالعه و بررسی ادبیات عامیانه از منظر جامعه شناسی ادبیات ضروری است. این تحقیق بر اساس پرسشنامه‌ای میدانی کمی(384 نفر) و کیفی(محافل دانشگاهی) در ایران و عراق، و روش جمع آوری اطلاعات در نظر گرفته شده بود. نتایح نشان داد که زبان فرهنگ عامیانه بر رسانه‌ها تأثیرگذار می‌باشد، و نمونه انتخابی که در این تحقیق استفاده کرده کاملاً نمودار جامعه ایرانی و عراقی نیست بلکه نیازمند تتبعات و تحقیقات عینی‌تر و بیش‌تری می‌باشد. رابطه رسانه و فرهنگ عامیانه برای جامعه ایران و عراق مثل تمام جوامع دیگر امروز جهان از مهم‌ترین بحث‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است.
In fact since the popular culture and unwritten literature are known as part of a social capital of any society which their application in different programs would strengthen the social capital as well as tie – ups. The present research studies the popular culture language in Iran and Iraq briefly. The mentioned literature may be a suitable channel to relate the audience and can attract today's target addressees who are the satellite and computers generations. Thus studying and revising the popular literature from sociology's view point is a need. This study has been done based on a Statistical population of 384 (quantitative) and academic population (qualitative) in Iran and Iraq and data collection method. The results show that the language of popular culture would affect the Media. The relationship between media and popular culture in Iran and Iraq is the same as other societies in the world which is one of the most important cultural, political, social and economic issues.
کتب فارسی
انجوی شیرازی، سید ابوالقاسم. 1371ش، گذری و نظری در فرهنگ مردم ایران، تهران: نشر اسپرک.
ایگلتون، ت. 1380ش، پیش‌درآمدی بر نظریه ادبی، ویراست دوم، تهران: نشر مرکز.
برنتس، هـ . 1382ش، مبانی نظریه ادبی، ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: نشر ماهی.
بهمینار، احمد. 1381ش، داستان‌نامه بهمیناری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ترادگیل، پیتر. 1376ش، زبان‌شناسی اجتماعی، ترجمه محمد طباطبایی، تهران: آگاه.
حکمت، علی اصغر. 1361ش، امثال قرآن، ج2، تهران: بنیاد قرآن.
دهخدا، علی اکبر. 1345ش، لغتنامه فارسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
دهخدا، علی اکبر. 1361ش، امثال و حکم، تهران: امیرکبیر.
ذوالفقاری، حسن. 1388ش، فرهنگ بزرگ ضرب المثل‌های ایرانی، تهران: معین.
ذوالفقاری، حسن. 1394ش، زبان و ادبیات عامه ایران، تهران: سمت.
رهنما، هوشنگ. 1384ش، زبان: گفتار و نوشتار، جستاری در رسانههای گروهی و جامعه(مجموعه مقالات)، تهران: مرکز تحقیق و توسعه رادیو.
ریپکا، یان. 1354ش، تاریخ ادبیات ایران، ترجمه عیسی شهابی، تهران: بی نا.
زرین‌کوب، عبد الحسین. 1369ش، بحر در کوزه، تهران: علمی.
شکورزاده، ابراهیم. 1372ش، ده هزار مثل فارسی، مشهد: آستان قدس.
صاحبی، هادی. 1381ش، مثل‌های رایج در زبان عربی با معادل‌های فارسی، تهران: انتشارات مدرسه برهان.
عثمان، محمد طیب. 1371ش، راهنمای گردآوری سنت‌های شفاهی، ترجمه عطاء الله رهبر، تهران: نشر آناهیتا.
فاضلی، محمد. 1379ش، دراسة و نقد فی مسائل بلاغیة هامة، مشهد: دانشگاه فردوسی.
فاضلی، نعمت الله. 1394ش، در حوالی همین کوچه‌ها، تهران: نشر علم.
کریمر، ساموئل. 1340ش، الواح سومری، ترجمه داوود رسایی، تهران: علمی و فرهنگی.
مارتینه، آندره. 1387ش، مبانی زبان شناسی عمومی، ترجمه هرمز میلانیان، ج2، تهران: هرمس.
معین، محمد. 1371ش، فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.
میرزانیا، منصور. 1382ش، فرهنگ نامه کنایه، تهران: انتشارات امیرکبیر.
میرصادقی، جمال. 1376ش، ادبیات داستانی، تهران: سخن.
همایی، جلال الدین. 1374ش، معانی و بیان،به کوشش ماهدخت بانو همایی، تهران: نشر هما.
ولک، ر، و وان، آ. 1373ش، نظریه ادبیات، ترجمه ضیاء موحد و پرویز مهاجر، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
کتب عربی
التکریتی، عبد الرحمان. 1967م، الأمثال البغدادیة المقارنة، بغداد: مکتبۀ المثنی.
الجرجانی، عبدالقاهر. 1986م، دلائل الاعجاز، علق علیه ابوفهد محمود محمد شاکر، القاهرة: مکتبة الخانجی.
الحنفی، جلال. 1962م، الأمثال البغدادیة، بغداد: مطبعة اسعد.
زلزله، محمد صادق. 1976م، مجمع الأمثال العامیة البغدادیة وقصصها، الکویت: مؤسسة دار الکتب الثقافیة.
العلوچی، عبد الحمید و الراوی، نوری. 1962م، المدخل الی الفلکلور العراقی، بغداد: وزارت ارشاد.
موسوعة التراث الشعبی العراقی، د. خیر الله سعید(وب سایت: http://www.alnaked-aliraqi.net/article/43324.php)
المیدانی، ابوالفضل. 2003م، مجمع الأمثال، تحقیق محی الدین عبدالحمید، بیروت: ابناء الشریف الانصاری.
کتب لاتین
Araberry . A.L., the legacy of Persia , Oxford, 1953.
Gunnell , T. 2005 “ Narratives ,space and drama: Essential Spatial Aspects in the Performance and Reception of Oral Narrative ( Folklore) , electronic journal vol. 33 , pp.7-25.
مقالات
حسینی کازرونی، سید احمد. 1373ش، «ارتباط فرهنگ عامه با فرهنگ عمومی»، نشریه فرهنگ عمومی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شماره 5.
حشمتی، بهزاد. 1396ش، «ترجمه و تحقیق کتاب مجمع الأمثال العامیة البغدادیة و قصصها»، دانشگاه تهران، رساله دکتری.
ذوالفقاری، حسن. 1386ش، «بازتاب مسائل اجتماعی در ضرب المثل‌های فارسی»، فصلنامه نجوای فرهنگ، س2، ش3، تهران.
ذوالفقاری، حسن. 1387ش، «الگوهای غیرمعیار در زبان مطبوعات»، مطالعات ملی، س 9، ش 33.
سجادی، سید محمود. 1378ش، «نگاهی به پژوهش‌های فرهنگ عامه در ایران»، کیهان فرهنگی، ش 154.
شالچیان، طاهره. 1373ش، «مسائل فرهنگ عمومی»، نشریه فرهنگ عمومی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شماره 5.
فرقانی، محمد مهدی. 1377ش، «مطالعه‌ای پیرامون زبان مطبوعات»، فصلنامه رسانه، شماره 33، بهار.
محجوب، محمدجعفر. 1374ش، «قصه خوانی و طومارهای نقالی»، سینما و تئاتر، سال دوم، شماره 6.
وکیلیان، سید احمد. 1377ش، «طنز در تمثیل و مثل‌ها»، فصلنامه سنجش و پژوهش، ش4.
_||_
Persian Reference
Anjoui Shirazi, Sayyid Abu Al-Qasem, 1371, Transition and an overview in Iranian culture, Spree Publishing, Tehran.
Eagleton, t. , 2001, Advent to Literary Theory, Second Edition, Tehran, Center Publishing.
Brentes, e. , 2003, The Basics of Literary Theory, Translated by Mohammad Reza Abou Al-Qasemi, Tehran, Fish Publishing.
Buddhists, Dean Mohammad Javid, 1374, Folklore, Sh. 2
Seminar, Ahmad, 2002, Story Letter to Tehran, Tehran University Press.
Trädgil, Peter, Social Linguistics, Translated by Mohammad Tabatabaee, Tehran, Awareness, 1997
Hosseini Kazerouni, Seyyed Ahmad, 1373, Relationship of Popular Culture with General Culture, Public Culture Publication, Tehran, Ministry of Culture and Islamic Studies, No. 5
Wisdom, Ali Asghar, 1361, Proverbs of the Qur'an, 2nd, Tehran, Quran Foundation
Heshmati, Behzad, 1396, Translation and Research of the Book of Assembly of Al-Amadiyya Al-Baghdadiyah Waqsas, University of Tehran, PhD thesis.
Dehkhoda, Ali Akbar, 1345, Persian Dictionary, Tehran: Tehran University Press.
Dehkhoda, Ali Akbar, 1981, Protestant Wahkam, Tehran: Amir Kabir.
Zolfaghari, Hassan, 2007, Reflection of Social Issues in Persian Proverbs, Quarterly Journal of Nursing Culture, Q2, S3, Tehran –
Zolfaghari, Hasan (2008) Non-standard patterns in the language of the press, national studies, Q9, S 33, -
Zoo al-Qahari, Hassan, 1394, Iranian language and literature of Tehran: the position.
Zolfaghari, Hassan, 2009, The Great Dictionary of Iranian Proverbs, Tehran: Moin.
Rahnama, Hooshang, "Language: Speech and Writing, A Survey on Media and Society", Language and Media (Proceedings), Tehran, Radio Research and Development Center, 2005
Ripka, Jan, 1354, History of Iranian Literature, Translated by Isa Shahabi, Tehran.
Zarrin Kob, Abdul Hussein, 1369, Bahr in the Journey, Tehran: Scientific
Sajjadi, Seyyed Mahmoud, 1999, A look at the research of folklore in Iran, Kayhan Karbari sh. 154.
Shalchiyan, Tahereh, 1373, Public Culture Issues, Public Culture Publication, Tehran, Ministry of Culture and Islamic Studies, No. 5.
Shakour Zadeh, Ibrahim, 1372, Ten thousand Persian, Mashhad Astan Qods, First edition
Sahebi, Hadi, 1381, Common Aspects in Arabic with Equivalents Persian, Tehran, First Edition, Branch School Publications.
Othman, Mohammad Tayyib, 1992, Guide to collecting oral traditions, translation of Ata'ullah the leader, Tehran: Anahita publication
Fazeli, Mohammad (2000), on the Criticism of the Problems of the Bolaghi Hameh, Mashhad, Ferdowsi University, 1376
Fazeli, Nematollah, 1394, Near the Alley, Tehran: Nazar Alam.
Forghani, Mohammad Mehdi, 1998, A Study on the Language of the Press, Media Quarterly, No. 33, Spring.
Keremer, Samuel, 1340, Sumerian Plans, Translated by Davood Rasai, Tehran: Science and Culture.
Martineau, Andre, 2008, Basic Principles of General Linguistics, Translation of Hormoz Milaniyan, J 2, Tehran, Hermes.
Moin, Mohammad, 1992, Farsi Culture, Tehran, Amir Kabir
Mirzaniya, Mansour, 1382: The Encyclopedia of Enviroment, Amir Kabir Publication, Second Edition.
Mahjub, Mohammad Jafar, 1374, Storytelling and narratives, cinema and theater, the second year, number 6.
Mirsadeqi, Jamal, 1997, Fiction, Tehran: Sokhan.
Volk, R, and Van, A. , 1373, Literature Theory, Translated by Zia Movahed and Parviz Mohajer, Tehran, Scientific and Farhang Publishing.
Vakilian, Seyyed Ahmad, 1377, Humor in Allegations and Proverbs, Quarterly Journal of Measurement and Research, 4th, Spring and Summer.
Hamaee, Jalal-e-Din, 1374, Ma'ani and Babian, in the attempt of Mahd-ot-o-Dobhahimi, Tehran: Homa publication.
Arab Reference
Al-Alusi, Mahmoud Shakri, 1924, the book of the proverbs of the public in Medina of Dar es Salaam.
Al-Tikriti, Abderrahmane, Jamhara, Baghdad, Baghdad.
Tikriti, Abderrahmane, 1967, Baghdad Comparative Proverbs, Al-Muthanna Office, Baghdad, Khar Lahad.
Al-Jorjani, Abdul-Qaher, (1986) Evidence of Miracles Commented by Abofahd Mahmoud Muhammad Shaker, Cairo, Al-Khanji,
Hanafi, Jalal, 1962, proverbs Baghdadi, Baghdad, Du leather, printing Asaad.
Zalzalah, Muhammad Sadiq, 1976, Complex of the Proverbs of Baghdad and its stories, founder of the Cultural Books House, Kuwait.
Samarrai, Mohammed Rajab, colors of folklore in Iraq.
Talaqani, Ali bin al-Fadl (421), 1931, Baghdadi proverbs between the year, Chaf Chad in the Tunnel of Louis Masinion, and Jaapkhana Ramis (Egypt).
Al-Alwaji, Abdul-Hamid and Al-Rawi, Noori, 1962, The Entrance to the Iraqi Folklore, Baghdad, and Ershad.
Field, Abu al-Fadl, 2003, Complex of Proverbs, Achieving the Lives of the Faithful Abd al-Hamid, Beirut: Ibn al-Sharif al-Ansari, c 2
Encyclopedia of Iraqi Folklore d. Khairullah Saeed (Web site: http://www.alnaked-aliraqi.net/article/43324.php)
