بررسی راهبردهایی در ایجاد ارتباط مؤثر بین فردی از نگاه مولانا در مثنوی

محورهای موضوعی : شعر

راضیه سلمانپور ¹ , رضا اشرف زاده ²

1 - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد
2 - دکترای زبان و ادبیات فارسی، استاد تمام دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد

تاریخ دریافت : 1398/04/22 تاریخ پذیرش : 1398/04/22 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

ارتباط بین فردی و تعاملات اجتماعی رکن جدایی ناپذیر زندگی انسان است که از بدو تولّد تا پایان عمر ملازم اوست. مولانا ارتباط های انسان را در چهار نوع شرح داده است: با خدا، خود، دیگران و جهان هستی. از دید مولانا لازمه درک ارتباط با دیگران و داشتن روابط اجتماعی سالم، ارتباط با خود است. او با بهره گیری از آموزه های قرآنی، سیره معصومین، تجربیّات روحانی و قدرت فهم انسان شناسانه ممتازش، به خوبی توانسته است به پیچیدگی شخصّیت و روح انسان پی برد، و با اشراف بر ویژگی های روانی انسان و شناخت نیازهای بشری، راهبردهای ارزشمندی را برای سلامت روح و جسم انسان، داشتن زندگی سالم و ارتباط مؤثر ارائه کند.نگارندگان در این پژوهش می‌کوشند، بعد از شرح دو ارتباط انسان با خود و دیگران و خودپذیری به عنوان مقدمه‌ای بر خودشناسی، نگرش مولانا و راهکارهای او را در برقراری ارتباط صمیمانه بین فردی در مثنوی بیان کنند و با روش توصیفی- تحلیلی با واکاوی در مثنوی و استفاده از منابع کتابخانه ای به بررسی آن راهبردها بپردازند.

چکیده انگلیسی:

Interpersonal relation and social interactions are inalienable element of human's lives wich is necessary form very birth day to end of his life. Molana explains human's relations: Lord, ego, others and cosmos. The necessity to understand the communication with others is to have a right social relation as well as with ourselves from Molana's viewpoint. He could discover human's character and spirit by Quran's assistance, Innocents' lives and spiritual experiments and also could offer valuable strategies to make operative and healthy relationship for both body and spirit.  The authors of the article attempt to offer an introduction to self – scrunity followed by an explanation on human relationship with himself and with others, Molana's attitude and his strategies to making close interpersonal relationship in Mathnavi in descriptive – analytical method.

منابع و مأخذ:

افلاکی، شمس­الدین. 1385ش، مناقب العارفین، با تصحیح و کوشش تحسین یازیجی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات دنیای کتاب.

باتلر بودن، تام. 1389ش، خلاصه 50 کتاب برتر در زمینه روان‌شناسی، ترجمه صادق خسرونژاد، چاپ اول، تهران: انتشارات راشین.

براندن، ناتانیل. 1388ش، انسان بدون خویشتن یا روان­شناسی از خود بیگانگی، ترجمه جمال هاشمی، چاپ دوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.

بولتون، رابرت. 1394ش، روان‌شناسی روابط انسانی، ترجمه افسانه حیات روشنایی و حمیدرضا سهراب، چاپ هشتم، تهران: انتشارات رشد.

تی وود، جولیا. 1380ش، ارتباطات میان فردی، ترجمه مهرداد فیروزبخت، تهران: انتشارات مهتاب.

جهانگر، نسرین. 1388ش، راز ماندگاری مثنوی مولانا در عصر انفورماتیک، چاپ اول، تهران: علمی.

خنیفر، حسین و پورحسینی، مژده. 1390ش، مهارت­های زندگی، چاپ یازدهم، بی جا: انتشارات هاجر.

زرین­کوب، عبدالحسین. 1372ش، سرّ نی، چاپ چهارم، تهران: علمی.

زرین­کوب، عبدالحسین. 1390ش، پله پله تا ملاقات خدا، چاپ سی و یکم، تهران: علمی.

زمانی، کریم. 1388ش، میناگر عشق، چاپ هفتم، تهران: نشر نی.

زمانی، کریم. 1389ش، شرح جـامع مثنـوی معنـوی، چاپ نوزدهم، تهران: اطّلاعـات.

ستوده، هدایت الله. 1385ش، روان‌شناسی اجتماعی، تهران: آوای نور.

شیمل، آن ماری. 1375ش، شکـوه شمس، سیـری در آثار و افکار مـولانـا، ترجمه حسن لاهوتی، چاپ سوّم، تهران: علمی و فرهنگی.

کتابی، احمد. 1394ش، از دریای معارف مولانا، چاپ اول، تهران: انتشارات اطلاعات.

کمپانی زارع، مهدی. 1390ش، حیات معنوی مولانا، چاپ اول، تهران: نشر نگاه معاصر.

مصفا، محمد جعفر. 1393ش، با پیر بلخ، چاپ دوم، تهران: نشر نفس.

مک دورمات، یان؛ وندی، جاگو. 1386ش، روان­شناسی موفقیت، ترجمه رضا جمالیان، چاپ اول، تهران: نسل نواندیش.

ملکیان، مصطفی. 1384ش، مهر ماندگار، تهران: نشر نگاه معاصر.

مولوی، جلال الدّین محمد. 1373ش، مثنـوی معنـوی، نسخه نیکلسـون، چـاپ اوّل، بی جا: پوریا.

نصر، سید حسین. 1393ش، عقل از دیدگاه مولانا، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.

نیّری، یوسف. 1392ش، نرگس عاشقان، چاپ اول، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.

هاشمی، جمال. 1378ش، سعدی و روان­شناسی نوین، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.

هاشمی، جمال. 1390ش، مولوی و روان­شناسی نوین، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.

همایی، جلال الدین. 1393ش، مولوی‌نامه، چـاپ اول، تهران: هما.

همایی، جلال الدین. 1393ش، موهبت روان درمان‌گری، ترجمه مهشید یاسایی، چاپ سوم، تهران: ققنوس.

 

مقالات

بیگدلی، بزرگ و حسینعلی قبادی و همکاران. 1388ش، «بررسی و تحلیل درد و رنج­های بشری در اندیشه مولانا»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، س 5، شماره 17، صص 11-34.

دهباشی، علی. 1384ش، «تحفه­های آن جهانی؛ سیری در زندگی و آثار مولانا جلال الدین رومی»، چاپ دوم، تهران، سخن، صص344- 352.

فتح­اللهی، علی و صحرائی، قاسم. 1392ش، «ابعاد اجتماعی مهارت­های زندگی از دیدگاه مولوی»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، سال پنجم، شماره هفدهم، صص191-218.

فلاحی، کیومرث. 1391ش، «مولانا و جلوه­های ارتباط غیر کلامی در مثنوی»، نشریه تخصصی مولانا پژوهی، سال اول، شماره چهارم.

گرجی، مصطفی و محمدی، مهدی. 1393ش، «بررسی و تحلیل مفهوم ارتباط­های چهارگانه بشری در مثنوی»، فصلنامه زبان و ادب فارسی، عرفانیات در ادب فارسی، سال پنجم، شماره پنجم، دانشگاه آزاد همدان.

محمودیان، زینب. 1390ش، «ارتباط از نگاه مولوی- خودشناسی حلقه گمشده ارتباطات»، نشریه مطالعات رسانه­ای، سال ششم، شماره دوازدهم، صص 1-18.

Bibliography

Yalom, Irvin D, (2008), Staring at the Sun: Overcoming the Terror of Death, SanFrancisc.

Bibliography

Aflaki,Shams addin(1385)Managheb ul Aarefin,corrected by Tahsin Yazigi,4th edition,Donyaye Ketab publication..

Buttler Boden,Tom(1389)Kholase 50 ketabe bartar dar zamineye .ravanshenasi,translated by Sadegh Khosronejad,1th edition,Tehran.Rushin publication..

Brunden,Nathanil(1388)Ensan bedoone khishtan ya ravanshenasiye az khod biganegi,Translated by Jamal Hashemi,2nd edition.Tehran.Sherkate Sahamiye Enteshar..

Bolton,Robert(1394)Ravanshenasiye Ravabete Ensani, translated by Afsane Hayatroshanaee and Hamidreza Sohrab,8th edition,Tehran,Roshd publication.

Teewood,Julia(1380)Ertebatate myan fardi,translated by Mehrdad Firoozbakht, Tehran. Mahtab publication.

Jahangar,Nasrin(1388)Raaze mandegariye masnaviye Molana dar asre anformatik.1st edition.Tehran.Elmi Pub

Khonifar,Hosein va Pourhosrini Mojdeh(1390)Moharathaye Zendegi,11th edition,Hajar publication.

Zarrinkoob Abdolhosein(1390)Pele pele ta molahhate khoda,31st publication,Elmi Pub

Zarrinkoob Abdolhosein(1372)Serre ney,4th edition.Tehran.Elmi Pub

Zamani,Karim(1389)Sharhe Jame Masnai manavi.19th edition.Tehran.Etela'at.

Zamani,Karim(1388)Minagare Eshgh,7th edition.Tehran.Nashre Ney.-

Setoodeh,Hedayatollah(1385)Ravanshenasiye Ejtemaee.Tehran.Avaye noor Pub

Schimel Annmarry(1375)Shekohe Shams.Seiri dar asar o afkare molana.translated by Hasan Lahooti.3rd edition.Tehran.Elmio farhangi Pub

Ketabi,Ahmad(1394)Az daryaye ma'arefe molana,1st edition.Tehran.Etela'at publication.

Companiye Zare,Mehdi(1390)Hayate manaviye Molana.1st edition,Nashre Negahe moaaser Pub

Mossafa Mohammad jafar(1393)Ba pire balkh.2nd edition.Tehran.Nashre Nafas Pub

Mc Doormat,Ian.Vandi,Jago(1386)Ravanshenasiye movafaghyat.Translated by Reza Jamalyan.1^st  edition.Tehran.Nasle noandish Pub

Malekian,Mostafa(1384)Mehre mandegar,Tehran.Negahe Moaser Pub

Molavi,Jalaladdin Mohammad(1373)Masnavi Manavi,Nicholson edition.1^st  edition. Pouria Pub

Nasr,Seyyed Hosein(1393)Aghl az didgahe Molana.2nd

Nayeri,Yousof(1392)Nargese asheghan.1st edition.Shiraz university publication.

Hashemi, (1378)Sa'di va Ravanshenasiye novin.1st edition.Shekate sahamye enteshar.

Hashemi, J (1390)Molavi va Ravanshenasiye novin.1st edition.sherkate sahamye enteshar.

Homaee, J(1393)Molavinameh.1st edition.Tehran.Homa.-

Homaee, J (1393)Mohebate ravan darmangari.Translated by Mahshid Yasaee.3rd edition.Tehran.Ghoghnoos.

Articles:

Eslami Nadooshan(1379)"Donyaye delkhahe Jallal addin Molavi"-

Dehbashi Ali(1384)Tohfehaye aan jahani."Seiri dar zendegi va asare Molana Jallal addin Roomi"2nd edition.Tehran.Sokhan.pp344-352

Bigdali,Bozorg and Hoseinali Ghobadi et al.(1388)"Barrasi va tajzye o tahlil e dard o ranjhaye bashari dar andisheye Molana" Mystic literature and mythology periodical.Y5.no.17.pp11-34.

Gorgi Mostafa and Mohammadi Mehdi(1393)"Barresi va tahlile mafhome ertebathaye chahar gane bashari dar masnavi"Farsi language and literature periodical.Erfanyat dar adabe Farsi.Y5.no.5.Hamadan Islamic Azad University.

Fathollahi Ali and Sahraee Ghasem(1392)Abade ejtemaeeye moharathaye zendegi az didgahe Molavi.Teaching literature research journal.Y5.no.17.pp191_218.

Fallahi,Kiomars(1391)Molana va jelvehaye ertebate gheire kalami dar masnavi.Special Molana research Journal.Y1.No.4.