بازتاب امثال قرآن در اشعار دیوان فیض

محورهای موضوعی : شعر

علیرضا میرزامحمد ¹

1 - عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

تاریخ دریافت : 1391/07/04 تاریخ پذیرش : 1391/07/04 تاریخ انتشار : 1388/01/12

کلید واژه:

چکیده مقاله :

دانشمند برجستة ایرانى، فیض کاشانى که از نوابغ علمى عصر خویش به شمار مى رفت،نه تنها در علوم عقلى و نقلى از تبحّر و تضلّعى خاص برخوردار بود، بلکه در حوزة ادب و عرفان دستى توانا داشت و به موازات آثار علمى گرانقدرش، دیوان شعرى از خود به یادگارنهاد که مضامین بکر حکمى، عرفانى و توحیدىِ مبتنى بر دو اصل متین قرآن و حدیث به وفور در آن یافت م ىشود. هدف از نگارش و تدوین این مقاله، بررسى میزان تأثیر امثالقرآن در اشعار دیوان فیض است. ابتدا هر بیت از دیوان که به زیور مثلى قرآنى آراسته است، استخراج و سپس ذیل مثل مورد نظر ذکر م ىشود و درپى آن، از گسترة جغرافیایىکاربرد مثل و وجوه اغراض عملى مترتّب بر آن سخن م ىرود. بدیهى است که مجموعهمثل هاى تأثیرگذار براساس ترتیب قرآنى سور و آیات تنظیم شده است.

چکیده انگلیسی:

Feyz Kashani, Iranian famous scholar was known as one of the scientific geniuses in his time. he was erudite not only in logical sciences but also in literature and mysticism. The goal of the present article is to study the impacts of Quran instances on Divan of Feyz. First the couplet is studied in which the instance of Quran has been brought in and then the intended instance has been mentioned. It is evident that the instances are arranged based on the Quran’s Suras and verses order.

منابع و مأخذ:

الابشیهى، شهاب الدین محمدب ناحمد. بی تا. المستطرف فى کلّ فنّ مستظرف. بیروت: داراحیاء التراث
العربى.
ابن یوسف، ضیاءالدین الحدائق الشیرازى. 1363 ش. امثال القرآن الکریم. به کوشش مهدى ماحوزى. تهران:
انتشارات اساطیر.
بلط هجى، توفیق بن عمر. 1421 ه ./ 2000 م. حکم من القرآن جرت مجرى الامثال. دمشق: دارالفکر.
توفیق ابوعلى، محمد. 1420 ه ./ 2000 م. روائع الامثال الشائعه.ًْ چاپ دوم. بیروت: دارالنفائس.
الثعالبى، ابومنصور. 1403 ه ./ 1983 م. الاعجاز والایجاز. چاپ دوم. بیروت: دارالرائدالعربى