بررسی تطبیقی بینش و روش برخی از نویسندگان مسلمان پیرامون فرهنگ و تمدن اسلامی
محورهای موضوعی : شعر
صمد مؤمنی
1
,
جمشید باقرزاده
2
,
پوریا اسمعیلی
3
1 - استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کنگاور، کنگاور، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
3 - دانشجوی دکترای تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
نویسندگان مسلمان پیرامون فرهنگ و تمدن اسلامی با زاویه دید و خطوط فکری مختلف و نیز با توجه به فضای فکری عصر خویش به تحقیق پرداخته‌اند. مقاله حاضر بر آن است تا با استفاده از روش پژوهش تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل زوایای مختلف این موضوع را بررسی نماید. یافته‌های اصلی تحقیق نشان می‌دهد که متفکران مسلمان و نویسندگان در راستای حفظ میراث گذشتگان، با نگرش‌های شرعی و فلسفی ابعاد گوناگون فرهنگ و تمدن را بررسی نمودند تا اهمیت والا و حیاتی آن را نشان دهند و در نهایت آیندگان را هم به حراست از میراث پیشینیان تشویق و ترغیب نمایند. از سویی نیز، این نویسندگان در صدد بودند آگاهی حاکمان را بالا ببرند تا از این طریق از دانشمندان علوم مختلف حمایت کرده و با دادن امکانات لازم به این قشر فرهیخته جامعه را تکامل ببخشند و احتیاج مردمان را برطرف سازند و نیز شیوه و آداب کشورداری که برگرفته از سنت ایرانیان باستان است را به زمامداران بیاموزند.
Muslim authors have studied and researched about Islamic culture and civilization by various mind streams and viewpoints and based on their mindset and eras. The present paper intends to describe and analyze different aspects of the mentioned subject in historical research based on description and analysis. The main findings of the research show that Muslim scholars and authors have studied different aspects of culture and civilization by philosophical and canonical attitudes in order to initially show their vital and important role and keeping ancestors' heritages and finally encourage posterities to safeguard the heritage. On the other hand, some authors proposed to advance the leaders' knowledge to support scientists of different sciences and integrate the educated generation by offering them necessary facilities and meet public's needs.
ابوعلی مسکویه، احمد بن محمد. 1366ش، تجارب الأمم، به کوشش ابوالقاسم امامی، ج 1، تهران: علمی و فرهنگی.
بیات، عزیز الله. 1377ش، شناسایی منابع و مآخذ تاریخ ایران از آغاز تا سلسله صفویه، تهران: امیرکبیر.
توانایان فرد، حسن. 1359ش، نظرات اقتصادی ابن مسکویه، تهران: قسط.
جعفریان، رسول. 1380ش، تاریخ سیاسی اسلام، ج 1، قم: دلیل.
رنان، کالین. 1366ش، تاریخ علم(پژوهش از دانشگاه کمبریج)، ترجمه حسن افشار، تهران: مرکز.
روزنتال، فرانتس. 1366ش، تاریخ تاریخ‌نگاری در اسلام، ترجمه اسد الله آزاد، چاپ دوم، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
زریاب خویی، عباس. 1383ش، تاریخ‌نگاری و فلسفه تاریخ ایران در گستره تاریخ، تهران: هرمس.
سجادی، صادق و عالم زاده، هادی. 1380ش، تاریخ‌نگاری در اسلام، چاپ چهارم، تهران: سمت.
صفا، ذبیح اله. 1346ش، تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی، تهران: امیرکبیر.
طبری، محمد بن جریر. 1375ش، تاریخ الرسل والملوک، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج 1، تهران: اساطیر.
طوسی، خواجه نصیر الدین. 1320ش، اخلاق ناصری، به اهتمام جلال الدین همایی، تهران: چاپخانه ایران.
غفاری، هادی و ابوالحسنی، اصغر. 1389ش، تاریخ اندیشه‌های اقتصادی متفکران مسلمان، تهران: پیام نور.
قادری، حاتم. 1378ش، اندیشه‌های سیاسی در اسلام و ایران، تهران: سمت.
مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین. 1360ش، مروج الذهب ومعادن الجواهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین. 1365ش، التنبیه والاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: علمی و فرهنگی.
میرجعفری، حسین و عاشوری نژاد، عباس. 1386ش،تاریخ‌نگاری و تحولات آن در ایران و جهان، تهران: پیام نور.
نظام الملک طوسی، ابوعلی. 1369ش، سیاستنامه، تصحیح عباس اقبال، تهران: اساطیر.
یعقوبی، احمد بن واضح. 1378ش، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران: علمی و فرهنگی.
_||_
Abu Ali Masqueyeh, Ahmad-bn- Mohammad.(1987).Tajarob al-omam, by the efforts of Abolqasem Emami, volume 1, Tehran. Elmi & Farhangi Publisher.
Bayat, Azizullah.(1998).Identifying sources and sources of Iranian history from the beginning to the Safavid dynasty, Tehran, Amir Kabir Publisher.
Ghaderi, Hatam.(1999). Political Thinkers in Islam and Iran, Tehran, Samt Publisher.
Ghaffari, Hadi and Abolhasani, Asghar.(2010). The History of Economic Thoughts of Muslim thinkers, Tehran, Payam-e- Noor Publisher.
Jafarian, Rasoul. (2001).Political History of Islam, volume 1, Qom, Dalil Publisher.
Massoudi, Abolhassan Ali ibn Hussein.(1986).Al-Tanbih-al-ashraf, translation by Abolqasem Payandeh, Tehran, Elmi & Farhangi Publisher, second edition.
Massoudi, Abolhassan Ali ibn Hussein.(1981). Morouj-Al-Zahab and Ma'adn-al-Jawaher, translation by Abolqasem Payandeh (1-2) Tehran, Book Publishing and Publishing Agency, second edition.
Mirjafari, Hossein and Ashoori Nejad, Abbas.(2007).Historiogeraphy and its developments in Iran and the world, Tehran, Payam-e- Noor Publisher.
Nizam- al-Mulk Tusi, Abu Ali.(1990). Policies, Correcting Abbas Iqbal, Tehran, Asatir Publisher.
Renan, Colin.(1987).History of Science (Research from Cambridge University), translation of Hasan Afshar, volume 1, Tehran, Mrkaz Publisher.
Safa, Zabihullah.(1967).The history of rational science in Islamic civilization, Tehran, Amir Kabir Publisher.
Sajjadi, Sadegh and Alamzadeh, Hadi.(2001).Historiography in Islam, Tehran, samt Publisher, fourth edition.
Tabari, Mohammad ibn Jarir (1996).The History of Al-Rasul and Al-Muluk, translation by Abolqasem Payandeh, volume 1, Tehran, Asatir Publisher, 5th ed.
Tavanayan Fard, Hassan.(1980).IbnMasqueyeh Economic Ideas, Tehran, Ghest Publisher.
Tusi, Khaje Nasir al-Din.(1941).The Nazarene Faith, by the efforts of Jalal-o-Din Hamaei, Tehran, Iran Printing House
Yaqoobi, Ahmad –Ibn- Vazeh.(1999). Yahoubi's History, Translation by Mohammad Ibrahim Ayati, (c. 1-2) Tehran, Elmi & Farhangi Publisher.
Zaryab Khoi, Abbas.(2004).Historiography and And the philosophy of Iranian history in range of history, Tehran, Hermes Publisher.
