بررسی تطبیقی وطن‌دوستی محمود درویش و ملک الشعرای بهار

محورهای موضوعی : شعر

لیلا جلالی ¹ , صفی الله کرد ²

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت، جیرفت، ایران.
2 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت، جیرفت، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/08/06 تاریخ پذیرش : 1395/08/06 تاریخ انتشار : 1395/05/11

کلید واژه:

چکیده مقاله :

اگر شعرهای مربوط به فلسطین را تحت سه‌ عنوان آوارگان فلسطینی، فداییان و مضامینی از قبیل بازگشت به فلسطین و فریاد رهایی فلسطین تقسیم کنیم؛ مشخص می‌شود که پس از 1967 که جنبش مقاومت فلسطین حضور گسترده خود را در نبرد با اسرائیل آشکار ساخت؛ شعرهای بسیار باارزشی در این رابطه‌ سروده شد. محمود درویش شاعر مقاومت فلسطین(2008-1941م)، پس از 1967 شهرت بسزایی یافت. اشعار او را می‌توان به سه دوره طفولیت هنری با گنجشکان بی‌بال، میانه سالی با برگ‌های زیتون و دروه عمق و اصالت و پختگی‌ با عاشقی از فلسطین و... طبقه‌بندی کرد. او یک گام عقب‌نشینی را خیزشی‌ برای ده گام پیشرفت می‌شمارد و با عشقی که در دل دارد خطاب به هم‌وطن‌ زجرکشیده فریاد می‌زند که هفت آسمان را تسخیر خواهیم کرد. با توجه به اینکه شعر محمود درویش نبض پنده ادبیات معاصر فلسطین‌ است و در میان فریادهای امتناع و پژواک گلوله‌ها و آوای خون‌آلود پناهندگان؛ نشو و نما یافته، در این مقاله سعی بر آن است تا جلوه‌های ادبیات مقاومت، چون هویت ملی و وطن‌پرستی، تحریک غیرت ملی، مبارزه با ظلم دیرپا، تهدید و نصحیت دشمن و ایجاد امید در شعر او بررسی شود.

چکیده انگلیسی:

If the Palestinian – related poetries are divided into three titles as Palestinian displaced, devotees and concepts such as return to Palestine, it would be illuminated that after 1967 which Palestine demonstrated its presence in the battle with Israel, many poetries were composed. Mahmoud Darvish – Palestinian resistance poet – became famous after 1967. His poetry could be divided into three stages as beginner with featherless sparrows, intermediate with olive leaves and advanced with love to Palestine. He knows pullback as ten jumps to developments. Since his poetry is the heart of the Palestine's contemporary poetry this the present paper tries to study the resistance literature manifestations such as national identity, patriotism, fight against the old persecution and motivation.

منابع و مأخذ:

ابن منظور. بی تا، لسان العرب، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.

اسوار، موسی. 1381، پیشگامان شعر عرب، تهران: سخن.

بدران، جمال. لا تا، محمود درویـش شـاعر الصمود والمقاومه، الدار‌ المصریة اللبنانیه.

بیدج، موسی و حسن حسینی. 1384، نگاهی به خویش، تهران: سروش.

جبرا، ابراهیم جبرا. 1982م، النار والجواهر، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

جحا، میشال. 1999م، أعلام الشعر العربی‌ الحدیث، بیروت: دار‌ العودة.

محمود، محمود. 1996م، الحداثة فی الشعر العـربی المـعاصر، بیروت: الشرکـة العالمیه.

الخطیب، یوسف. لا تا، دیوان الوطن المحتل، بیروت.

خوری، الیاس. 1986م، دراسات فی نقد الشعر، بیروت: مؤسسة الأبحاث‌ العربیه.

درویش، محمود. 1977م، أعراس، عکا.

درویش، محمود. 1989م، دیوان، بیروت: دار العودة.

درویش، محمود. 1363ش، یادداشت‌های غم‌انگیز روزانه، برگردان امیره ضمیری، امیرکبیر.

درویش، محمود. 1358ش، آخر شب، ترجمه موسی اسوار، تهران: سروش.

دهخدا، علی اکبر. 1372ش، لغت‌نامه، انتشارات دانـشگاه تهران.