بررسی تطبیقی اشکال هنجارگریزی در شعر حسین پناهی و منوچهر آتشی

محورهای موضوعی : شعر

الخاص ویسی ¹ , آزاده عبادی ²

1 - استادیار گروه زبانشناسی همگانی، دانشگاه پیام نور، ایران
2 - دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی، گروه زبان انگلیسی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران

تاریخ دریافت : 1396/04/02 تاریخ پذیرش : 1396/04/02 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

هنجارگریزی یکی از مؤثرترین روش‌های برجسته‌سازی زبان و آشنایی‌زدایی در شعر است که بسیاری از شاعران از آن بهره برده‌اند. در شعر معاصر، نیما نقش زیادی در پایه‌ریزی این هنجارگریزی‌ها داشته است و پیروان وی نیز از این روش بسیار استفاده کرده‌اند. این پژوهش سروده‌های دو شاعر معاصر حسین پناهی و منوچهر آتشی را از نظرگاه آشنایی‌زدایی و هنجارگریزی مورد بررسی قرار می‌دهد. از آن روی که شاخصه اصلی شعر هر دو شاعر کاربست شگرد یادشده است، و نیز هر دو شاعر جنوبی بوده و از فرهنگ و ادب و گویش فولکلور خطه جنوب ایران در شعر خود استفاده کرده‌اند و اینکه هر دو از شاعران موج نو به شمار می‌آیند، سروده‌های آن‌ها برای تطبیق و بررسی انتخاب شدند.

چکیده انگلیسی:

Norm – deviation is one of the methods for marking and defamiliarization of the poetry which has been applied by many poets. In the contemporary poetry, Nima Youshij played vital role in founding the norm – deviation and had many followers. The present research studies and surveys two poets' poetries – Hossein Panahi & Manouchehr Atashi – from norm – deviation and defamiliarization point of view since they were both poets criteria and they both were from south of Iran and have applied south's culture, literature and folklore; hence both were contemporary, their poetries are studied comparatively.

منابع و مأخذ:

آتشی، منوچهر. 1386ش، مجموعه اشعار منوچهر آتشی، چ اول، تهران: انتشارات نگاه.

احمدی، بابک. 1374ش، حقیقت و زیبایی، تهران: نشر مرکز.

احمدی، بابک. 1386ش، ساختار و تأویل متن، تهران: نشر مرکز.

پناهی، حسین. 1384ش، افلاطون کنار بخاری، تهران: انتشارات دارینوش.

پناهی، حسین. 1384ش، به وقت گرینویچ، تهران: انتشارات دارینوش.

پناهی، حسین. 1384ش، نمی‌دانم‌ها، تهران: انتشارات دارینوش.

پناهی، حسین. 1384ش، سال‌هاست که مرده‌ام، تهران: انتشارات دارینوش.

پناهی، حسین. 1384ش، من و نازی، تهران: انتشارات دارینوش.

پناهی، حسین. 1384ش، ستاره‌ها، تهران: انتشارات دارینوش.

پناهی، حسین. 1384ش، کابوس‌های روسی، تهران: انتشارات دارینوش.

پناهی، حسین. 1384ش، سلام؛ خداحافظ، تهران: انتشارات دارینوش.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1386ش، موسیقی شعر، تهران: نشر آگاه.

شمیسا، سیروس. 1383ش، نقد ادبی، تهران: انتشارات فردوس.

صفوی، کورش. 1394ش، از زبان‌شناسی به ادبیات، جلد اول، تهران: انتشارات سوره مهر.

 

مقالات

حاذق نژاد، آرش. 1390ش، «تحلیل عناصر زبانی شعر پناهی از دیدگاه سبک‌شناختی»، پژوهشنامه فرهنگ و ادب، د 7، ش 12، پاییز و زمستان1390، صص 85-110.

روحانی، مسعود. 1394ش، «بررسی آشنایی‌زدایی و هنجارگریزی دستوری در شعر منوچهر آتشی»، فصلنامه پژوهش‌های ادبی و بلاغی، سال سوم، ش 10، بهار1394، صص 23-44.

رهنوا، رمضان. 1393ش، «بررسی سبک و درون‌مایه‌های شعر پناهی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.

محمدنژاد، زهرا. 1388ش، «آشنایی‌زدایی در شعر منوچهر آتشی»، کتاب ماه ادبیات، ش 145، صص 30-34.