مقایسه تطبیقی طنز سیاسی- اجتماعی در اشعار نسیم شمال و احمد مطر

محورهای موضوعی : شعر

کاظم عظیمی ¹ , فاطمه سپهوند ²

1 - عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد، خرم آباد، ایران(استادیار)
2 - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد، خرم آباد، ایران

تاریخ دریافت : 1396/05/23 تاریخ پذیرش : 1396/05/23 تاریخ انتشار : 1396/05/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

طنز سیاسی- اجتماعی یکی از قالب‌های معاصر است که در دو قرن اخیر مورد توجه صاحبان قلم قرار گرفته است. در زبان فارسی نسیم شمال به عنوان محبوب‌ترین و پرآوازه‌ترین شاعر ایرانی، با استفاده از زبان شعری ساده و قابل فهم، توانست در روح مردم اثر بگذارد. شخصیت برجسته حوزه طنز در زبان عربی، احمد مطر شاعر معاصر عراقی است؛ وی نیز همچون نسیم شمال رسالت ادبی کار خود را در بیداری مردم خواب‌زده ملت عرب و حتی تمام جهانیان می‌بیند. در این مقاله سعی شده است با تطبیقی که بین آثار آن‌ها انجام می‌شود گوشه‌ای از دغدغه‌های مشترک این دو شاعر، در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد. این نوع طنز سنت‌ها و باورهای عقب‌مانده که در بطن جامعه است را با زبان هنرمندانه مورد حمله قرار می‌دهد.

چکیده انگلیسی:

Social – political satire is one of the contemporary poetic structures which has been paid attention by scholars and authors during two recent decades. In Persian language Nasim – e Shomal could affect people's soul by applying simple poetic language. Ahmad Mattar - contemporary Iraqi poet - is well known by his satire in Arabic language. He also - as Nasim - e Shomal - tried to awaken his nation and even the world. The present paper tries to show two poets' concerns about their countries and nations comparatively.

منابع و مأخذ:

پلارد، آرتور. 1381ش، طنز، ترجمه سعید سعیدپور، تهران: مرکز.

حاج سید جوادی، حسن. 1382ش، بررسی و تحقیق در ادبیات معاصر ایران، تهران: پژوهشگران ایران.

حسینی، سیداشرف الدین. بی تا، دیوان نسیم شمال، بی‌جا: بی نا.

خوانساری، جمال الدین.1360ش، شرح غرر الحکم و درر الکلم، تهران، ج 3، تهران: دانشگاه تهران. 

عایش، محمد. 2006م، احمد مطر شاعر المنفی، بیروت: دار الیوسف.

غنیم، کمال احمد. 1998م، عناصر الابداع الفنی فی شعر احمد مطر، قاهره: مکتبه مدبولی.

کریمی موغاری، فریده. 1382ش، زندگی و شعر سید اشرف الدین گیلانی، تهران: ثالث.

مطر، احمد. 2008م، الأعمال الشعریة الکاملة، لندن: دار المحبین.

نجف‌زاده بارفروش، محمد باقر. 1378ش، طنز نویسان ایران از مشروطه تا امروز، تهران: خانواده.

نظری، پوهنمل محمود. بی تا، طنز های سیاسی- اجتماعی در ادبیات گذشته، (5/2/1395):

http://www.farda.org/articles/08_updates/080500/poem_m_nazari.htm

ویلیام، جی.گریس. 1367ش، ادبیات و بازتاب آن، ترجمه بهروز عزب دفتری، تبریز: نیما.

 

مقالات

حسینی، حسن. 1367ش، «احمد مطر شاعر خنده‌های تلخ»، مجله کیهان فرهنگی، شماره 49، فروردین 1367، صص 29- 32.

محمدی، نیره.1394. «جلوه‌های ظلم‌ستیزی در طنز برخی نویسندگان معاصر»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی دانشگاه آزاد جیرفت، سال نهم، ش 36،زمستان: صص 61-80.

معروف، یحیی. 1390ش، «نقد و بررسی وام‌گیری قرآنی در شعر احمد مطر»، مجله زبـان و ادبیـات عربـی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد، دوره 3، شماره 166، بهار و تابستان 1390، صص 123 – 151.

Ayesh, M. (2006), Ahmad Matar: Negative Poet, Beirut: School of Yusef.

Ghanim, K.A. (1998). Creativity and artistic elements in the poetry of Ahmad Matar, Cairo: Madbouli School.

Haj Seyed Javadi, H. (2003). Study and Research inIran's Contemporary Literature, Tehran: Iran Researchers.

Husseini, H. (1988). Ahmad Matar: The Poet of Bitter Laugh, Keyhan Magazine (Cultural Version), No. 49, March 1988, pp 29-32.

Husseini, S. A. (undated), Poem Collection of North Breeze, No place.

Karimi Mughari, F. (2003). Seyed Ashraf Al-Din Gillani's Life and Poem, Tehran: Sales Press. 

Khansari, J. (1981). An Interpretation of Gharar Al-Hakam and Dorrar Al-Hakam, Tehran, Vol. 3, Tehran: Tehran University.

Marouf, Y. (2011). Review Quranic borrowing in the poetry of Ahmad Matar, Journal of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Mashhad University, Period 3, No. 166, Spring and Summer 2011, pp 123-151.

Matar, A. (2008). Poetic works, London: Dar-Al Mohebin.

Mohamamdi, N. (2015), Fighting Oppression in the Irony of Some Contemporary Writers, Quarterly Journal of Comparative Literature, Islamic Azad University, Jiroft Branch, Comparative Literature Studies, 9^th Year, No. 36, Winter, pp 61-80.    

Najaf Zadeh Bar Foroush, M.B. (1998), Iranian Satirists from Persian Constitutional Revolution to Today, Tehran: Khanevadeh Press.

Nazari, P.M. (Unadted), Social-Political satire in the past literature, May 14^th, 2016. 

Pollard, Arthur (2002), Irony, Trans: Saeed Pour, S. Tehran: Markaz Press.

William, G. (1988), Literature and its Reflection, Trans: Azab Daftari, B., Tabriz: Nima. 

http://www.farda.org/articles/08_updates/080500/poem_m_nazari.htm